Safevî tasvir sanatı ekolleri
Safavid schools of depictions
- Tez No: 844698
- Danışmanlar: PROF. DR. SULTAN MURAT TOPÇU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sanat Tarihi, Art History
- Anahtar Kelimeler: Safevî Tasvir Sanatı, Türk-İran Sanatsal Akımı, İran Minyatürü, Safevî Tasvir Ekolünün Başyapıtları, Türk-İran Sanatını Şekillendiren Faktörler, Safavid Depiction, Turco-Persian Artistic Movement, Iranian Miniature, Masterpieces of the Safavid School of Depiction, Factors Shaping Turco-Persian Art
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Erciyes Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 673
Özet
İran'daki Türk-İran tasvir sanatı akımı, hükümetlerin dini ve siyasi ideolojilerinin birleşmesiyle yakından ilişkilidir. Bu sanat akımı, görsel üslup, etnik bileşenler, coğrafya ve yönetim yapıları temelinde sürekli değişim geçirmiş ve bölgedeki sanatsal geleneğin zenginliğinde önemli bir rol oynamıştır. Çalışma, Safevî dönemindeki tasvir ekollerine odaklanarak Türk-İran tasvir sanatının gelişimine zemin oluşturan sanatsal hareketlere odaklanmaktadır. Araştırma, akademik yöntemlerle yazılı kaynakları, sanatsal eserleri ve seçkin sanatçılardan örnekleri inceleyerek Türk-İran tasvir sanatının dönemsel özelliklerini belirlemektedir. Safevî tasvir sanatının kökenleri de geniş coğrafi bağlamda ele alınmış ve karşılaştırmalı analiz yöntemi, bölgenin sanatsal üslubunu ve dinamiklerini anlamaya katkı sağlamıştır. Türkler, İran coğrafyasında görsel sanatların evriminde etkili bir rol oynamış ve Doğu kültürü ve sanatını taşıyan bir unsur olmuşlardır. Özellikle Soğdya ile kurdukları yakın ilişkiler, onları Orta Asya kültürünün İran'daki önde gelen temsilcileri haline getirmiştir. Türkler, mitoloji ve hikâye anlatımına büyük ilgi göstermiş, bu ilgi Soğdya kültürel motiflerinden esinlenmelerine ve bu geleneklerin İran'da etkili bir şekilde aktarılmasına yol açmıştır. Türk-İran tasvir sanatı, çok kültürlü toplumların ve farklı ırkların zengin dokusunu yansılayarak evrim geçirmiştir. İran coğrafyasındaki edebi, kültürel ve sanatsal potansiyeller, diğer ulusların sanatıyla etkileşime girerek Safevî döneminin ortaya çıkmasına ve sanatsal atılımlarına olanak sağlamıştır. İlhanlı, Timurlu, Türkmen ve Celayir sanatının üslupsal kazanımları, Safevî sanatsal üslupların temelini oluşturmuş; aynı zamanda Orta Asya, Safevî sanatçılarının dikkatini çeken sanatsal düşüncelerin kaynağı olmuştur. Türk-İran resminde, yıllar boyunca edebi, mitolojik, romantik ve halk anlatılarına ait seçkin eserlerin sıkça tekrarlanması, bu temaların Orta Asya ve İran Platosu'nun kolektif hafızasında sürekli olarak var olduğunu gösterir. Bu durum, söz konusu bölgelerin toplumları için bir anlaşma ve bağlantı noktası olmuştur.
Özet (Çeviri)
The Turco-Persian depiction art movement in Iran is closely related to the merging of the religious and political ideologies of the governments. This artistic movement has undergone constant change based on visual style, ethnic components, geography, and administrative structures, and has played an important role in the richness of the artistic tradition in the region. This study focuses on the artistic movements that paved the way for developing the Turco-Persian art of depiction by focusing on the schools of depiction in the Safavid period. The research identifies the periodic characteristics of Turco-Persian depiction by analyzing written sources, artistic works, and examples from distinguished artists with academic methods. The origins of Safavid depiction are also considered in a broad geographical context, and the comparative analysis method contributes to understanding the artistic style and dynamics of the region. The Turks played an influential role in the evolution of the visual arts in Iranian geography and were a carrier of Eastern culture and art. In particular, their close relations with Sogdia made them the leading representatives of Central Asian culture in Iran. The Turks showed great interest in mythology and storytelling, which led to their inspiration from Sogdian cultural motifs and the effective transmission of these traditions in Iran. The Turco-Persian art of depiction has evolved to reflect the rich tapestry of multicultural societies and different races. The Iranian geography's literary, cultural, and artistic potentials interacted with other nations' art, enabling the emergence and artistic breakthroughs of the Safavid period. The stylistic achievements of Ilkhanid, Timurid, Turkmen, and Jalayirid art formed the basis of Safavid artistic styles; at the same time, Central Asia was the source of artistic ideas that attracted the attention of Safavid artists. The frequent recurrence of literary, mythological, romantic, and folk narrative highlights in Turco-Persian painting over the years indicates that these themes were constantly present in the collective memory of Central Asia and the Iranian Plateau. This has been a point of agreement and connection for the societies of these regions.
Benzer Tezler
- Safevi dönemi Tebriz ekolü minyatürlerinde tekstil
Textile in Tabriz school miniatures of the Safavid period
TUBA SUBAŞI ADIBELLİ
Doktora
Türkçe
2024
El SanatlarıNecmettin Erbakan Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA YILDIRIM
PROF. DR. MAHDİ MOHAMMADZADEH
- TSMK 1702 envanter numaralı yazma eserin minyatür açısından incelenmesi
Examination of the manuscript with inventory number TSMK 1702 in terms of miniature
ZEYNEP AYDOĞDU
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Güzel SanatlarNecmettin Erbakan ÜniversitesiGeleneksel Türk Sanatları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYŞE ZEHRA SAYIN
- Bâbürlüler ve Batı dünyası arasındaki etkileşimin tasvir sanatına yansıması
Reflection of the interaction between Mughal and the West world on the art of painting
EZGİ BİLEN
Doktora
Türkçe
2024
Sanat TarihiOndokuz Mayıs Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KEMAL ÖZKURT
- Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesi Hazine 757 envanter numaralı Nizâmî Hamse'sinin tezhip sanatı açısından değerlendirilmesi
Topkapı Palace Museum Library the evaluation of Nizâmî Hamse with inventory number Hazine 757 in terms of design
FATMA KESEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Güzel SanatlarSelçuk ÜniversitesiGeleneksel Türk Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAFİZE MELEK HİDAYETOĞLU
DOÇ. DR. GÜLNİHAL KÜPELİ
- İslam tasvir sanatında hızır minyatürlerinin ikonografik açıdan değerlendirilmesi
The analysis of khidr miniatures in islam art in terms of iconography
EZGİ ÖZKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Sanat TarihiOndokuz Mayıs Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KEMAL ÖZKURT