Safevi dönemi Tebriz ekolü minyatürlerinde tekstil
Textile in Tabriz school miniatures of the Safavid period
- Tez No: 846538
- Danışmanlar: PROF. DR. MUSTAFA YILDIRIM, PROF. DR. MAHDİ MOHAMMADZADEH
- Tez Türü: Doktora
- Konular: El Sanatları, Güzel Sanatlar, Sanat Tarihi, Crafts, Fine Arts, Art History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Necmettin Erbakan Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk İslam Sanatları Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 664
Özet
Safevi devletinin kurucusu Şah İsmail'in on altıncı yüzyılın başında Akkoyunluları hezimete uğratarak 1502'de Tebrizi alması, 1503'de Şiraz'ı ve 1510'da Herat'ın fethedilmesi ile zengin bir sanat okulunun temelleri atılmıştır. Tebriz ilim ve sanat camiasının öne çıkan şehri olmuş ve bir yüzyılı aşkın süre Tebriz sanat okulu kendinden önceki ekollerin harmanlanması ile kendine has bir üslup geliştirmiştir. Tez çalışmamızda Ulusal ve Uluslararası müze kütüphane envanterlerinde bulunan muhtemelen Safevi Dönemi Tebriz üslubu olduğunu tespit ettiğimiz minyatürlü 27 eser içinden 156 minyatürlü sayfanın tekstil tasarım kompozisyonları incelenmiştir. Tezin birinci bölümünde; Safevi Dönemi siyasi tarihi, kültür ve sanat faaliyetleri incelenmiştir. Tezin ikinci bölümünde; Safevi Dönemi Tebriz ekolü minyatür tarihi incelenmiş Safeviler öncesi ve Safeviler Dönemi olarak ele alınmıştır. Üçüncü bölüm; Safevi Dönemi tekstil tarihi incelenmiştir. Dördüncü bölüm; beş farklı müze ve iki kaynak eser ele alınarak yirmi yedi katalog (yüz elli altı minyatür) tekstil tasarım bağlamında detaylı analiz edilmiştir. Tezin beşinci bölümünde; araştırma kapsamında incelenmiş olan minyatürlü sayfaların ayrıntılı değerlendirmesi yapılmıştır. Sonuç olarak tespit edebildiğimiz, muhtemel Safevi Dönemi Tebriz ekolü eserlerinin katalog bölümündeki detaylı incelemesinin ışığında, minyatürlü eserlerin Akkoyunlu Türkmen Dönemi ve Timur sanat anlayışının etkisi altında oluştuğu görülmüştür. Minyatür sanatındaki tasvir gücünün tekstil sanatına yansıdığı, incelenen tekstil unsurlarından kaftan, başlık, çadır ve sayebanların dönemin üslup özelliklerini tamamıyla taşıdığı görülmektedir. Tebriz sanat üslubu, kendine has özellikler ve üstün sanat eserlerinin doğmasını sağlayacak yeni bir ekolün başlangıcı olmuştur.
Özet (Çeviri)
The founder of the Safevid state, Shah Ismail, laid the foundations of a rich art school by capturing Tabriz in 1502 with defeating the Akkoyunlu in the early 16th century, taking Shiraz in 1503, and conquering Herat in 1510. Tabriz became a prominent city in the field of science and art, and for over a century, the Tabriz art school developed a distinctive style by blending the teachings of preceding schools. In our thesis, we have examined the textile design compositions of 163 miniature pages from 27 works, which we have identified as probably belonging to the Safevid Period Tebriz style, found in the inventories of national and international museum libraries. In the first section of the thesis, political history, culture and art activitiesofSafevidPeriodhaveexamined. In the second section of the thesis, the history of Safevid Period Tebriz school miniatures has been examined, covering the pre-Safevid and Safevid periods. In third section, the textile history of Safevid Period has been examined. The fourth section involves a detailed analysis of twenty-seven catalogs (comprising one hundred and fifty-six miniatures) in the context of textile design, considering five different museums and two reference works. In the fifth section of the thesis, a detailed evaluation of the examined miniature pages within the scope of the research has been conducted. In conclusion, based on the detailed examination of the catalog section of the potentially Safevid Period Tebriz school works that we were able to identify, it has been observed that the miniatures were influenced by the art concepts of the Akkoyunlu Turkmen period and the Timurid era. The descriptive power in miniature art is reflected in textile art, as observed in the examined textile elements such as kaftans, headpieces, tents, and sayebans, all of which fully embody the stylistic features of the period. Tebriz art style has been beginning of a new school with characteristic futures, giving rise to exceptional works of art.
Benzer Tezler
- Safevi dönemi Herat ve Şiraz üslubuna ait bazı Kur'an-ı Kerim yazmalarında Zahriye ve Serlevha tezyinatı
Front endpaper and heading pages illuminations in some Quranic manuscripts belonging to the Herat and Shiraz style of the Safavid period
HATİCE SEVDE ŞİMŞEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Güzel SanatlarDokuz Eylül ÜniversitesiGeleneksel Türk El Sanatları Ana Sanat Dalı
DOÇ. GÜL GÜNEY
- Safevi dönemi minyatürlü eserlerinden Tahmasp Şehnamesi'ndeki at zırhları ve eyer örtülerinin incelenmesi
An examination of horse armors and saddle cloths in miniatures of the Shahnama of shah Tahmasp from the Safavid period
SOGOL BADRI
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Sanat Tarihiİstanbul ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEVGİ PARLAK
- Safevî dönemi kalem-i siyâhî minyatürleri
Safavid period qalam-i siyahi miniatures
RIDVAN AK
Doktora
Türkçe
2024
Güzel SanatlarNecmettin Erbakan Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA YILDIRIM
DOÇ. DR. ŞEHNAZ BİÇER
- İslam maden sanatında Safevi dönemi aydınlatma araçları
Safavid period lightning tools in Islamic metalwork
ELİF ÖZDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Sanat TarihiKarabük ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. LÜTFİYE GÖKTAŞ KAYA
- Safevi Devri tezhib sanatı: İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi'ndeki eserlerin incelenmesi
Başlık çevirisi yok
NERMİN ÖZCAN
Sanatta Yeterlik
Türkçe
1998
El SanatlarıMarmara ÜniversitesiGeleneksel Türk El Sanatları Ana Sanat Dalı
DOÇ. DR. ÇİÇEK DERMAN