Geri Dön

Mizahın felsefesi: Edimsellik, kurmaca ve özdüşünümsellik

The philosophy of humor: Performativity, fiction and self-reflectivity

  1. Tez No: 844876
  2. Yazar: GÜLBAHAR YILMAZ
  3. Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MURAT ÇELİK
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Felsefe, Philosophy
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2022
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ankara Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Felsefe Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Felsefe Tarihi Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 79

Özet

Bu tezde, mizahın bireyi özdüşünümselliğe yönlendirme ve dönüştürme işlevinin nasıl gerçekleştiğini ortaya koymayı amaçladım. Mizahın, yalnızca basit bir gülme, anlamı olmayan bir kahkaha ya da herhangi bir eğlenceli etkinlikten ibaret olmadığı, bireysel ve toplumsal temelleri olan ve gündelik yaşamdan filizlenen bir soyutlama biçimi ve bir düşünme etkinliği olduğunu göstermeye çalıştım. Bu etkinliğin yaşamdaki yerini, bireyin yaşamına nasıl ve ne tür yansımaları olduğunu ortaya koymak amacıyla Critchley, Eagleton, Bergson, Austin, Ricoeur ve Iser'in argümanlarını inceledim. Bireyler, mizahi içeriklerle karşılaştıklarında, duydukları ya da okuduklarını kullanarak kendi yaşamlarında pek çok performatif eylemi başlatabilir. Bu açıdan mizah, edimsel bir pratiktir (1). Edebiyat gibi mizah da kurmaca bir metindir, sonuçta yazılı ya da sözlü fark etmeksizin mizahi içeriğe maruz kaldığımızda bir metinsellikle karşı karşıyayızdır. Kurmaca metin oluşturma süreci ve bunun okur üzerindeki etkisi ile mizahi içeriğin üretim aşaması ve birey üzerindeki etkisi koşutluk göstermektedir. Bireyi özdüşünümsellik pratiğine sevk eden okuma edimi gibi mizah da kendini yeniden yaratım sürecinde deneyimlenen reflektif bir etkinliktir (2). Mizahi metin de tıpkı bir edebi metin gibi gündelik yaşamın sınırlarına itilmiş ve göz ardı edilmiş olasılıkları başka bir düzen içinde okurun ya da izleyici/dinleyicinin karşısına yeniden çıkarır. Düşünme sistemlerimiz bazı olasılıkları vurgular, bazı olasılıkları ise dışarıda tutar. Bu düzensiz olasılıklar, sistemin sınırlarına doğru itilmiş ve pasifize edilmiş durumlar haline gelmiştir. Mizahi metin aracılığıyla izleyici, dinleyici ya da okur, kendi yaşamında göz ardı edilmiş, gündelik rutinde fark edilmeyen, sınır çizgilerine itilmiş ya da olumsuzlanmış kısımları tekrar yaşamının merkezine alarak yeniden anlam oluşturma sürecine dahil olur (3).

Özet (Çeviri)

In this study, I aimed to reveal the way humor guides and transforms individuals through self-reflectivity. With an aim to position its main concern as transformative, I benefited from the theories of John Langshaw Austin, Paul Ricoeur and Wolfgang Iser and tried to reveal that humor does not only cause a simple explosion of laughter or only exist as a fun activity that has no background meaning. Above all, it has a particular role to play in life, embedded in the personal and social underpinnings and rooted in the activities of everyday life. I have analyzed the works of some thinkers having exclusive arguments on humor and laughter, such as Terry Eagleton, Henri Bergson and Simon Critchley. People can initiate many performative actions in their lives when they encounter humorous content. In this perspective, humor acts as a performative practice (1). Just like literature, humor is fictitious and has textuality in it. As we encounter humorous content, we also come across a fictional text. That is to say, creating a fictional literary text and a humorous text -from an author's perspective- has certain characteristics in common. Moreover, reader experiences are also parallel to each other. Just like reading that directs readers to a transformative process, humor is also a reflective activity that individuals experience as they recreate themselves (2). Just like literary texts, humorous texts recentralize the neglected possibilities residing in the borderlines of the existing thought system, bringing them to the understanding of the reader in a new form. These neglected possibilities are the components that are passivized by the system in time. A reader or listener of a humorous text engages in meaning by means of these newly presented and centralized possibilities (3).

Benzer Tezler

  1. The Philosophy of Humor in the American South: William Faulkner, Flannery O'Connor, and the Coen Brothers

    Amerikan Güneyi'nde Mizahın Felsefesi: William Faulkner, Flannery O'Connor ve Coen Kardeşler

    AZAD TÜRK

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2022

    Amerikan Kültürü ve EdebiyatıDokuz Eylül Üniversitesi

    Amerikan Kültürü ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ LEMAN GİRESUNLU

  2. Klasik Arap edebiyatında bir mizah tekniği olarak kutsal metnin gücünden yararlanma

    Utilization of the power of the holy scripture as a humour tecnique in Classical Arabic literature

    MUHAMMED EFİL

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    DilbilimUludağ Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ŞENER ŞAHİN

  3. Mizah içerikli illüstrasyonlarda espri yaratma yöntemlerinin incelenmesi

    How to creation idea of humor illustration

    TURAN ASAN

    Sanatta Yeterlik

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    Güzel Sanatlarİstanbul Arel Üniversitesi

    Grafik Tasarımı Ana Sanat Dalı

    PROF. DR. SELAHATTİN GANİZ

  4. İkinci Abbasi Dönemi'nde mizah

    Humor in the second period of Abbasids dynasty

    YUSU DOĞAN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2003

    TarihUludağ Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. NASUHİ ÜNAL KARAASLAN

  5. Azerbaycan şiirinde hiciv türünün konu özellikleri

    Subject characteristics of satira in Azerbaijan poetry

    EVREN ÇELENK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Türk Dili ve EdebiyatıArdahan Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ŞUREDDİN MEMMEDLİ

    DR. ÖĞR. ÜYESİ İLKİN GULUSOY