Video sanatında mekân olgusunun toplumsal cinsiyet bağlamında incelenmesi ve ifadesi
Examination and expression of the concept of space in the context of social gender in video
- Tez No: 844904
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ DERYA ÜLKER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Güzel Sanatlar, Fine Arts
- Anahtar Kelimeler: Video Sanatı, Mekân, Feminizm, Cinsiyet, Eşitlik, Video Art, Enstalasyon, Video Performans, Video Art, Space, Feminism, Gender, Equality, Installation, Video Performance
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
- Enstitü: Güzel Sanatlar Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel Eğitim Ana Sanat Dalı
- Bilim Dalı: Temel Sanat ve Tasarım Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 176
Özet
Bu eser metni, feminist dalgadan hareketle video sanatında literatüre girmiş çalışmaların bazıları incelenerek oluşturulmuştur. Sanat tarihinde kadın sanatçıların patriarkal sistemdeki eşitsiz konumları ve günümüz sanatında kendilerine nasıl yeni bir yol buldukları, cinsiyet eşitliği bağlamından hareketle incelenmiştir. Kameranın video sanatında kullanıma başlanmasıyla kadın sanatçıların bedenlerinin bir parçası gibi gördükleri kamera ile ürettikleri eserler incelenmiştir. Öncelikle mekân tanımından yola çıkılarak iç, dış mekân, soyut, somut, sanal ve içsel mekân ile galeri ve müze mekânları incelenmiş, mekân ve şiirsellik üzerine odaklanılmıştır. Video sanatında öncü sanatçılardan bazılarının bu konu kapsamında önemli görülen eserleri, seçtikleri mekân bağlamında incelenmiş; galeri ve müzelerde çalışmaları yer alan kadın sanatçılara ağırlıklı olarak yer verilmiştir. Sanatçıların, konu ve mekân tercihleri eser metninin çatısını oluşturmuştur. Görsel ve işitsel unsurları sayesinde video sanatı, feminist sanatçıların normlara meydan okuması, toplumsal cinsiyet eşitliğini savunması ve önemli sosyal meseleler etrafında diyaloğu teşvik etmesi için etkili bir araç olmuştur. 19. yüzyılın sonlarında ve 20. yüzyılın başlarında ortaya çıkan ilk feminist dalga, bugün bildiğimiz şekliyle video sanatının ortaya çıkışından önceye dayanıyor. Ayrı bir araç olarak video sanatı, 1960'larda ve 1970'lerde feminizmin ikinci dalgası sırasında önem kazanmıştır. Video sanatının feminist hareket üzerindeki etkilerinden ve katkılarından bazıları; 1. Kadınların sesini duyurması 2. Anaakım anlatıları alt üst etmek 3. Cinsiyete dayalı şiddet ve ayrımcılığın ele alınması 4. Kimlik ve beden politikasının sanatçılar tarafından keşfedilmesini sağlaması 5. Teknoloji ve yeni medya ile ilişki kurmak 6. İnteraktif işler ile izleyici katılımını teşvik etmesidir. Mekânlar, tarihsel süreçte dağıtılmış roller ve belirlenmiş toplumsal normlar ile kültürel beklentilerin cinsiyet eşitliği bağlamında önemini belirlemiştir. Cinsiyetlendirilmiş mekânların video sanatında kullanımı ile cinsiyet eşitliğine daha somut ve uygulamalı bir alandan dikkat çekilmiş, vurgu yapılmıştır. Maya Deren, Martha Rosler, Valie Export, Dara Birnbaum, Marina Abramoviç, Pipilotti Rist, Nam June Paik, Bill Viola, Nil Yalter, Guerilla Girls, Sadie Bennings gibi sanatçılara ait video çalışmalarının analizi bu çalışmada yer almıştır. Sadece video sanatından değil aynı zamanda karşılaştırmalı olarak edebiyat, film ve resimlerden faydalanılmıştır. Mekân çeşitliliklerine yer verilmiş, mekânların yaşanmışlıklarıyla birlikte ele alınması ve nesneler ile mekâna atfedilen cinsiyet algısının değişebildiğine dikkat çekilmiştir. Mekân tanımlamalarının sonucunda video ile çalışan sanatçıların, mekân seçimleri ile mekânların cinsiyetsizleşmesi ve cinsiyet eşitliğinin yaygınlaşması için önemli bir alan açtığı vurgulanmıştır. Eser metninin en sonunda bu gaye ile ürettiğim eserlerden birbiri ile bağlantılı üç videodan oluşan“Zoe Üçlemesi”adlı seri ile video sanatı tekniğine örnek olarak“Eternity-Sonsuzluk”isimli video çalışmalarım yer almıştır.
Özet (Çeviri)
The text of this work has been created by examining some of the works that have entered the literature in video art based on the feminist wave. Based on the context of gender equality, the unequal position of women artists in the patriarchal system in the history of art and how they have found a new way for themselves in today's art are analyzed. With the introduction of the camera in video art, the works produced by women artists with the camera, which they see as a part of their bodies, are analyzed. Based on the definition of space, interior, exterior, abstract, concrete, virtual and interior space, as well as gallery and museum spaces are analyzed, and the focus is on space and poetics. The works of some of the pioneering artists in video art, which are deemed important within the scope of this topic, are analyzed in the context of the space they have chosen, with a focus on women artists whose works are exhibited in galleries and museums. The subject and space preferences of the artists formed the framework of the text of the work. Through its visual and audio elements, video art has been an effective tool for feminist artists to challenge norms, advocate for gender equality and encourage dialogue around important social issues. The first wave of late 19th and early 20th century feminism predates the emergence of video art as we know it today. Video art gained prominence during the second wave of feminism in the 1960s and 1970s. Some of the impacts and contributions of video art on the feminist movement; 1. Making women's voices heard 2. Subverting mainstream narratives 3. Addressing gender-based violence and discrimination 4. Enabling the exploration of identity and body politics by artists 5. Engaging with technology and new media 6. Encouraging audience participation through interactive works. Spaces have determined the importance of roles distributed in the historical process, social norms and cultural expectations in the context of gender equality. Through the use of gendered spaces in video art, gender equality is drawn attention to and emphasized from a more concrete and practical field. The analysis of video works by artists such as Maya Deren, Martha Rosler, Valie Export, Dara Birnbaum, Marina Abramovic, Pipilotti Rist, Nam June Paik, Bill Viola, Nil Yalter, Guerilla Girls, Sadie Bennings is included in this study. Not only video art but also literature, film and paintings have been utilized in a comparative manner. The diversity of spaces was included, it was emphasized that spaces should be handled together with their experiences and that the perception of gender attributed to objects and space can change. As a result of the space definitions, it is emphasized that artists working with video open an important space for the de-gendering of spaces and the spread of gender equality with their choice of spaces. At the end of the text of the work, the series titled“Zoe Trilogy (Zoe Üçlemesi)”consisting of three interconnected videos from the works I produced for this purpose and my video works titled“Eternity (Sonsuzluk)”as an example of video art technique were included.
Benzer Tezler
- 1980 sonrası Türkiye'deki sanatın dönüşümünde Gülsün Karamustafa'nın yeri
Art of Gülsün Karamustafa in the transformation of art after 1980
ÇİĞDEM SAĞIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
Sanat Tarihiİstanbul Teknik ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜNKUT AKIN
- 'Suç/olay mahalli' üzerine görsel çözümlemeler
Visual analysis about 'crime/incident scenes'
SEVGİ BAYRAM KORKUT
- Sanatın mekansallaşması ve enstalasyon
Spatialization of art and installation
NECLA RUKEN BARS
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
MimarlıkYıldız Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DENİZ ÖNDER
- Yerleştirmeleriyle Sarkis Zabunyan metaforları ve zaman bağlantıları
Sarkis Zabunyan Metaphors with his installations and time connections
ŞEYMA NALAN EKİCE
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Güzel SanatlarAnadolu ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. LEYLA VARLIK ŞENTÜRK