Memlüklerden Osmanlı Devletine hilâfetin intikali
The transition of the khilaf from the Memluks to the Ottoman State
- Tez No: 844908
- Danışmanlar: PROF. DR. SÜLEYMAN KIZILTOPRAK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Hilâfet, Osmanlılar, Memlükler, Yavuz Sultan Selim, The Caliphate, Ottomans, Mamluks, Yavuz Sultan Selim
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Ortaçağ Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 209
Özet
1258 senesinde İlhanlı hükümdarı Hülâgû'nün Bağdat Abbâsî hilâfetine son verdiği tarihe kadar hilâfet Bağdat merkezli olarak devam etmiştir. Bu sırada 1250 senesinde Eyyûbîlerin yıkılması neticesinde Mısır coğrafyasında yükselişe geçen yeni bir Türk İslâm devleti zuhur etmiştir. Memlük Sultanı Baybars, Moğolları 1260 senesinde AyniCâlût'ta mağlup etmiş ve Bağdat'ta üç yıl boyunca başsız kalan Abbâsî hilâfetini Mısır'da tekrar tesis etmiştir. Böylece Selçuklulardan itibaren Türkler İslâm dünyasının koruyucusu olmuş, ehl-i sünnet akidesinin yerleşmesinde ve Müslümanların dini vecibelerini yerine getirmelerinde büyük bir rol oynamıştır. Hilâfet Bağdat'tan Mısır'a intikal edince hilâfetin siyasi koruyucuları Memlükler olmuş, siyasi otoritesi kalmayan Abbâsî halifeleri gölgede bırakılmıştır. Memlük Devleti 267 yıl boyunca, Osmanlıların ikbal dönemine kadar İslâm dünyasının koruyuculuğunu üstlenmişlerdir. 1517'de Mısır'ın Sultan Selim tarafından fethedilmesiyle birlikte, Osmanlı XVI. asrın en güçlü İslâm devleti haline gelmiştir. Sultan Selim'i Mısır'ın fethine iten en büyük sebep Portekizlilerin Süveyş'ten Hindistan'a kadar İslâm âlemini tehdit etmesi ve Memlüklerin bu devlete karşı herhangi bir direniş gösterememesidir. Memlükler ve Osmanlılar arasında zuhur eden Cem Sultan olayı, Hicaz su yolları, Memlüklerin Safevîlerle birlikte hareket etmesi gibi meselelerde Mısır'a sefer düzenlenmek istenmesinin diğer sebepleri arasında zikredilebilir. Ayrıca en önemli amillerden birisi de XVI. asırda belirli bir güce ulaşmış olan Osmanlı'nın bir cihan devleti olma ideali de Memlüklere son vererek hilafeti elde etmesindeki en önemli nedenlerdendir. Sultan Selim, siyasi otorite ile hilâfet kurumunun manevi gücünü şahsında birleştirmiştir. Coğrafi Keşifler neticesinde zenginliğin güç odağı yeni bir boyut kazanmış, kolonizasyon faaliyetleri ile Portekiz ve İspanyollar Akdeniz dünyasında etkin olmaya başlamışlardır. Hz. Peygamber'in kabrinin bulunduğu mübarek Ravza-i Mütahhara'yı dahi tahrip edebileceklerini ifade ederek Müslümanlar için kıymetli olan mübarek beldeleri tehdit eder hale gelmişlerdir. Müslümanlar da kendilerine yardımcı olabilecek, koruyabilecek yegâne güç odağı olarak, siyasi rüştünü ispatlamış Osmanlıları tercih ettiler ve kendilerini korumaları için mektuplar gönderdiler. Osmanlı Devleti'nin Akdeniz dünyasında güçlü bir devlet olarak belirmesi, Mecusiler gibi gayri müslim insanları cezbetmiş, onların Müslüman olmalarında dahi etkin bir rol oynamıştır. Sultan Selim 1512'de tahta geçer geçmez siyasi stratejilerini doğuya yönelik belirlemiş, Anadolu Türk siyasi birliğini tesis ederek, İran merkezli Safevîlere ve Mısır merkezli Memlük Devleti'ne son vererek Osmanlı'ya XVI. asrın en güçlü İslâm devleti olma hüviyetini kazandırmıştır. Sonraki devirlerde Rusların Kazan, Kasım, Astarhan gibi hanlıkları ele geçirerek Türkistan'da yayılmacı bir politika izlemesi, Osmanlı'nın Don-Volga Kanalı girişimi ile Orta Asya ve Anadolu'daki Türkleri tek bir çatı altında toplama girişimi de Osmanlı Devleti'nin bu dönemdeki birleştirici yönünü ortaya koymaktadır. Sultan Selim kazanmış olduğu zaferler ve Müslümanlara aşıladığı güven neticesinde, Mısır'da sonlanan Abbâsî hilâfetinin haklı olarak tek mirasçısı olarak temayüz etmiştir. Kendisini Hâkimü'l Haremeyn sıfatından ziyade Hâdimü'l Haremeyn şeklinde tanımlayarak mübarek beldelerin hizmetçisi olarak vasıflandırmıştır. Onun hilafeti için herhangi bir merasime ya da belgeye de ihtiyaç yoktur. Önceki devirlerde halifenin kim olacağı ya da hangi usullerle belirleneceğine dair kesin ve net hükümler bulunmamaktadır. Hz. Peygamber de kendisinden sonra herhangi bir kimseyi halife olarak tayin etmemiştir. Halifeler dönem dönem farklı usullere göre belirlenmiştir. Buradaki asıl mesele ilk olarak Hz. Allah'ın şeriatını yeryüzünde uygulamak, Müslümanların hakkını gözetmek, adaletle hükmetmek, İslâmiyet'e zarar verebilecek her türlü iç ve dış tehditleri ortadan kaldırarak Müslümanların emin bir şekilde yaşamasını temin etmektir. Sultan Selim'in sekiz yıllık saltanat süresine baktımızda, yaptığı icraatler bu emelleri gerçekleştirmeye yöneliktir. Asıl gaye İslâm dünyasının huzur ve rafahını sağlamak olduğu için, Sultan Selim'in hilâfeti devralması noktasında herhangi bir şart aranmamalıdır. Çalışmamızın temel amacı hilafetin bir merasim sonucu intikal edip etmediği sorusundan ziyade kılıç hakkı ile siyasi gücünü ispatlamış, başsız kalan İslâm dünyasının yegâne muhafızı konumuna yükselen Osmanlı hilâfetinin haklılığını nedenleri ile ortaya koyabilmektir.
Özet (Çeviri)
The caliphate continued in Baghdad until 1258, when the Ilkhanid ruler Hulagu put an end to the Baghdad Abbasid caliphate. Meanwhile, as a result of the collapse of the Ayyubids in 1250, a new Turkish-Islamic state emerged in the Egyptian geography. The Mamluk Sultan Baybars defeated the Mongols in AyniCalut in 1260 and restablished the Abbasid caliphate in Egypt, which remained headless for three years in Baghdad. Thus, starting from the Seljuks, the Turks became the protectors of the Islamic world and played a major role in the establishment of the Ahl as-Sunnah creed and the fulfillment of the religious obligations of the Muslims. When the caliphate was transferred from Baghdad to Egypt, the political protectors of the caliphate were the Mamluks, and the Abbasid caliphs, who had no political authority, were overshadowed. The Mamluk State undertook the protection of the Islamic world for 267 years, until the Ottoman period of Iqbal. With the conquest of Egypt by Sultan Selim in 1517, the Ottoman XVI. It became the most powerful Islamic state of the century. The biggest reason that pushed Sultan Selim to the conquest of Egypt was that the Portuguese threatened the Islamic world from Suez to India and the Mamluks could not show any resistance against this state. The Cem Sultan incident that emerged between the Mamluks and the Ottomans, the Hejaz waterways, the Mamluks acting together with the Safavids can be mentioned among the other reasons for the desire to organize an expedition to Egypt. In addition, one of the most important factors is the XVI. The ideal of being a world state of the Ottoman Empire, which reached a certain power in the century, is one of the most important reasons for achieving the caliphate by putting an end to the Mamluks. Sultan Selim united the political authority and the spiritual power of the caliphate in his person. As a result of the Geographical Discoveries, the power focus of wealth gained a new dimension, and with the colonization activities, the Portuguese and the Spanish began to be active in the Mediterranean world. Hz. By expressing that they can even destroy the blessed Rawza-i Mutahhara, where the Prophet's grave is located, they have come to threaten the blessed lands that are valuable for Muslims. Muslims, too, preferred the Ottomans, who had proven their political power, as the only power that could help and protect them, and they sent letters to protect themselves. The emergence of the Ottoman Empire as a powerful state in the Mediterranean world attracted non-Muslim people like the Magi and played an active role even in their conversion to Islam. As soon as Sultan Selim came to the throne in 1512, he determined his political strategies towards the east, by establishing the Anatolian Turkish political unity, putting an end to the Iran-based Safavids and the Egypt-based Mamluk State, and the Ottoman Empire in the XVI century. It gained the identity of being the most powerful Islamic state of the century. In the following periods, the Russians' expansionist policy in Turkestan by capturing the khanates such as Kazan, Kasım and Astarhan, the Ottoman's attempt to gather the Turks in Central Asia and Anatolia under a single roof with the Don-Volga Canal initiative was also the unifying policy of the Ottoman Empire in this period reveals its direction. As a result of the victories he won and the trust he instilled in the Muslims, Sultan Selim stood out as the sole heir of the Abbasid caliphate, which ended in Egypt. He defined himself as Hâdimü'l Haremeyn rather than as Hâkimü'l Haremeyn and qualified as the servant of blessed lands. There is no need for any ceremony or document for his caliphate. In previous periods, there were no definite and clear provisions regarding who the caliph would be or by what methods it would be determined. Hz. The Prophet did not appoint anyone after him as caliph. Caliphs were determined from time to time according to different methods. The main issue here is, first of all, Mr. It is to apply Allah's shari'ah on earth, to respect the rights of Muslims, to rule with justice, to eliminate all kinds of internal and external threats that could harm Islam, and to ensure that Muslims live in a safe way. When we look at the eight-year reign of Sultan Selim, his actions are aimed at realizing these goals. Since the main purpose is to ensure the peace and well-being of the Islamic world, no conditions should be sought for Sultan Selim to take over the caliphate. The main purpose of our study is to reveal the justification of the Ottoman caliphate, which proved its political power with the right of the sword and rose to the position of the sole guardian of the Islamic world, which was left without a head, rather than the question of whether the caliphate was inherited as a result of a ceremony.
Benzer Tezler
- Cidde olayları münasebetiyle basında çıkan haberlerin değerlendirilmesi
Misguiding of Cidde the event by means media
GÖZDE ÇAKIBEY
- Halifelik kurumu ekseninde Osmanlı'da siyasi ve dini otorite
The political and religious authority in the Ottoman on the axis of the caliphate institution
MEHMET İÇYER
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Siyasal BilimlerMuş Alparslan ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SEDAT KARAKAYA
- İbn-i İyâs'ın Bedâ'i'uz-Zuhûr fî Vakâ'i'ud-Duhûr adlı eserinin beşinci cüz 3-102 sayfalar arası tercümesi
The translation of the pages 3-102 of the fifth book 'İbn-i İyâs Bedâ'i'uz-Zuhûr fî Vakâ'i'ud-Duhûr'
AYAT TURAN
- Dulkadir Beyliği'nde müdara siyaseti (1337-1515)
Politics of mudara in Dulkadir Principality (1337-1515)
SİNAN TEPE
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
TarihİSTANBUL BEYKENT ÜNİVERSİTESİTarih Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SUAT KAYMAK
- Osmanlı yönetimi altında Memlükler 1517-1660
The Mamluks under Ottoman rule 1517-1660
AHMED MOHAMMED SELİM