Fikri mülkiyet haklarının zekâtı
The alms of intellectual property rights
- Tez No: 846079
- Danışmanlar: PROF. DR. DAVUT YAYLALI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Bayburt Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İslam Hukuku Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 92
Özet
Zekât İslâm'ın en önemli ibadetlerinden birisidir. Ancak zekâtın mali bir boyutu olduğu için sadece ibadet alanı ile bağlantılı bir konu olmayıp ekonomik göstergeler ışığında değişkenlik arz eden bir durumu da söz konusudur. Klasik fıkıh kitaplarında sadece yazıldığı dönem itibarı ile mevcut olan ekonomik değerlerin zekatından bahsedilmiştir. Ancak ekonomi ve iktisat canlı bir organizma gibidir. Dolayısıyla devamlı gelişim ve değişim göstermektedir. Bu değişim neticesinde bazı dönemlerde, önceden varlığı bulunmayan birtakım ekonomik değerler ortaya çıkmaktadır. İslâm hukuku doğası gereği bu ekonomik değerler ile alakalı hüküm vermek zorundadır. Fikri mülkiyet hakları bu bahsettiğimiz değerlerden olup ilk dönem klasik eserlerde ekonomik boyutu itibarıyla zikredilmemiştir. Ancak sonraki dönem İslâm hukukçuları bu haklarla alakalı değerlendirmelerde bulunmuşlar ve bu hakları ekonomik olarak olması gereken yere konumlandırmışlardır. Konunun hukuk gündemine yeni girmiş olması, zekâtı ile alakalı değerlendirmelerinde daha geç dönemde yapılmasına sebep olmuştur. Tezimizde evvela fikri mülkiyet haklarını İslâm hukuku ve modern hukuk açısından değerlendirdik. Sonrasında İslâm hukuku açısından fikri mülkiyet haklarının konumunu belirledik. Konu ile oldukça yakın bağlantısı olması itibarıyla hak, mal ve menfaat kavramlarını inceleyip fikri mülkiyet haklarını bu çerçevede ele aldık. Sonrasında çağdaş İslâm hukukçularının fikri mülkiyet haklarının zekâtı ile alakalı söylemlerini değerlendirip, en son olarak bu hakların ticaret malı olarak kullanılması durumunda ticaret malı gibi zekâta tabi olacağını belirttik.
Özet (Çeviri)
Zakah is one of the conditions of Islam. However, since zakah has a financial dimension, it is not only a matter of worship, but also a situation that varies according to economic indicators. In our classical İslâmic law books, only the zakah of the economic values available as of the period of writing is mentioned. However, economy and economics are like a living organism similar to the human body. Therefore, it is constantly developing and changing. As a result of this change, in some periods, some economic values that did not exist before emerge. Islamic law, by its nature, has to produce discourse related to these economic values. Intellectual property rights are among the values we mentioned and they were not mentioned in the first period classical works in terms of their economic dimension. However, later Islamic jurists evaluated these rights and positioned them where they should be economically. Since the subject has just entered the legal agenda, it is mostly late in the evaluations about zakah. From this point of view, the importance of the issue of zakah on these rights is obvious. In this context, in our thesis, we first tried to determine the position of intellectual property rights in terms of Islamic law and modern law. We have evaluated the issue of zakah and zakah goods in terms of Islamic law and made a general assessment about which goods will be subject to zakah. We tried to examine the concepts of right, property and benefit as they are very closely related to the subject. We tried to determine the position of this type of right in terms of rights, property and benefits. Afterwards, we evaluated the discourses of Islamic jurists about zakat of this type of right, and finally, we presented our own assessment.
Benzer Tezler
- Fikri Mülkiyet Hukuku uyuşmazlıkları ve arabuluculuk
Disputes of Intellectual Property Law and mediation
ÇAĞDAŞ EKLER
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
HukukBaşkent ÜniversitesiÖzel Hukuk Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA SERDAR ÖZBEK
- How IP struggles to define AI-generated products and the ownership dilemma
Yapay zekâ ürünlerinin ve sahiplik ikileminin fikri mülkiyet hukuku kapsamında değerlendirilmesi
MUHAMMET EMİR ÇELİK
- 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu kapsamında eser kavramı ve yapay zeka ürünleri
Work concept and artificial intelligence (AI) products in Law no.5846 on Intellectual and Artistic Works
BÜŞRA KAYNAK BALTA
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Hukukİstanbul Şehir ÜniversitesiÖzel Hukuk Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ TUĞBA GÜLEŞ
- A challenge to copyright: Text and data mining
Telif hukukunda metin ve veri madenciliği
ESMA MUHEYNE DOĞAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Hukukİstanbul Medeniyet ÜniversitesiÖzel Hukuk Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CAHİT SULUK
- Yapay zeka tarafından üretilen ürünler üzerindeki fikri haklar
Intellectual rights on products manufactured by artificial intelligence
ÖYKÜ TANER