Association of time perspective with depression and anxiety: The role of repetitive negative thinking and humor styles
Zaman perspektifinin depresyon ve anksiyete ile ilişkisi: Tekrarlayan olumsuz düşünme ve mizah tarzlarının rolü
- Tez No: 846231
- Danışmanlar: DOÇ. DR. AYŞE ALTAN ATALAY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Zaman Perspektifi, Dengeli Zaman Perspektifinden Sapma, Kaygı, Ruminasyon, Olumlu Mizah Tarzları, Depresyon, Anksiyete, Time Perspective, Deviance from Balanced Time Perspective, Worry, Rumination, Adaptive humor styles, Depression, Anxiety
- Yıl: 2024
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Koç Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 72
Özet
Zaman perspektifi (ZP), bireylerin dikkatlerini farklı zamansal kategorilere nasıl tahsis ettiğini ifade eder. Bunu yaparak bu deneyimlere anlam katarlar. Dengeli Zaman Perspektifinden Sapma (DZPS), bir veya daha fazla zamansal yapının, özellikle de negatif ZP'lerin aşırı/yetersiz kullanımından kaynaklanan zamansal önyargıları ifade eder. Bu tür önyargıların, depresyon ve anksiyete gibi olumsuz sonuçlara yol açabileceği tutarlı bir şekilde gösterilmiştir. Depresyon ve anksiyete ile bağlantılı olan tekrarlayan olumsuz düşünme (ruminasyon ve kaygı), genel olarak bireylerin geçmiş veya gelecekteki olaylar hakkında tekrarlayan, soyut, kontrol edilemeyen, karamsar düşüncelere giriştiği bir düşünme modelini ifade eder. Buna karşılık, olumlu mizah tarzları (katılımcı ve kendini geliştirici), olumsuz yaşam olaylarının mizahi bir yönünü bularak bir başa çıkma stratejisi olarak kullanılabilir. Her ne kadar ZP ile çok sayıda ruh sağlığı sonucu arasındaki ilişkiye ilişkin sağlam kanıtlar mevcut olsa da ZP'lerin psikolojik sıkıntıyla ilişkisindeki altta yatan mekanizma çok az ampirik ilgi görmüştür. Benzer şekilde mizah tarzının düzenleyici rolü de Türk örnekleminde pek araştırılmamıştır. Tekrarlayan olumsuz düşünmenin ve dengeli zaman perspektifinden sapmanın olumsuz etkisini azaltmada mizahın koruyucu rolü yeterince ilgi görmemiştir. Bu nedenle bu çalışma, kaygı/ruminasyonun, DZPS'nın depresyon ve anksiyete ile ilişkisinde aracı rolünü ve olumlu mizah tarzlarının DZPS ve TOD'nin depresyon ve anksiyete ile ilişkisindeki düzenleyici rolünü incelemeyi amaçlamıştır. Veriler, yaşları 18 ile 69 arasında değişen (Ort. = 29.04, SS = 9.22) 483'ü kadın olan 563 kişiden, ZP, kaygı, ruminasyon, mizah tarzları, depresyon ve anksiyeteyi değerlendiren ölçekler aracılığıyla toplanmıştır. Bulgular, olumlu mizah tarzlarının düzenleyici rolünün anlamlı olmadığını göstermiştir. Başka bir deyişle, olumlu mizah tarzları, DZPS ve ruminasyonun depresyon ve anksiyete üzerindeki olumsuz etkisini azaltmadığı bulunmuştur. Bununla birlikte hem ruminasyon hem de kaygı, DZPS'nın depresyon ve anksiyete ile ilişkisine anlamlı bir şekilde aracılık etmiştir. Yani TOD ile bağlantılı olan dengeli ZP'den sapmanın, yüksek düzeyde depresyon ve anksiyete ile ilişkili olduğu ortaya çıkmıştır. Klinik açıdan mevcut çalışmanın bulguları, gelişen bir terapi tekniği olan Zaman Perspektifi Terapisinin (ZPT) depresyon ve anksiyeteyi de göz önünde bulundurarak şekillendirilmesine yardımcı olabilir.
Özet (Çeviri)
Time perspective (TP) refers to how individuals allocate their attention across different temporal categories. By doing so, they give meaning to those experiences. Deviance from Balanced Time Perspective (dBTP), on the other hand, refers to temporal biases resulting from the overuse/underuse of one or more temporal frames, especially the negative TPs. It has been consistently documented that such biases may result in adverse mental health consequences such as depression and anxiety. Repetitive negative thinking (i.e., rumination and worry), which is related to depression and anxiety, broadly refers to a thinking pattern by which individuals engage in repetitive, abstract, uncontrollable, pessimistic thoughts about past or future events. In contrast, the adaptive humor styles (affiliative and self-enhancing) can act as a coping strategy by finding a humorous aspect of negative life events. Although robust evidence exists regarding the association between TP and numerous mental health outcomes, the underlying mechanism through which TPs are related to psychological distress has received little empirical attention. Similarly, the role of humor style as a moderating phenomenon has not been investigated much in the Turkish sample. Moreover, the buffering role of humor did not receive adequate attention in lessening the negative effect of repetitive negative thinking and deviation from balanced time perspective. The current study, therefore, aimed to explore the mediating role of worry/rumination on the association of dBTP with depression and anxiety and the moderating role of adaptive humor styles on the association of dBTP and RNT with depression and anxiety. The data were collected from 563 (483 women) individuals aged between 18 and 69 (M = 29.04, SD = 9.22) through scales assessing TP, worry, rumination, humor styles, depression, and anxiety. The findings indicated that the moderator role of adaptive humor styles was not significant. Furthermore, adaptive humor styles buffered the negative impact of neither dBTP nor rumination on depression and anxiety. However, both rumination and worry significantly mediated the association of dBTP with depression and anxiety. Deviation from balanced TP, which was linked with RNT, turned out to be associated with elevated levels of depression and anxiety. As a clinical implication, the findings of the current study may help clinicians shape their growing therapy technique, Time Perspective Therapy (TPT), considering depression and anxiety.
Benzer Tezler
- Transdiagnostic factors in depression and anxiety symptoms
Depresyon ve anksiyete semptomlarinda transdiyagnostik faktörler
HAMED ABDOLLAHPOUR RANJBAR
Doktora
İngilizce
2024
PsikolojiKoç ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ESKİN
DOÇ. DR. AYŞE ALTAN ATALAY
- BIS and its relation to psychological distress: An explanation of balanced time perspective
DİS ve psikolojik sıkıntıyla ilişkisi: Dengeli zaman perspektifi açıklaması
CANAN SÜTEMEN
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
PsikolojiKoç ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYŞE ALTAN ATALAY
- Examination of metacognitive factors in relation to anxiety and depressive symptoms: A cross-cultural study
Üstbilişsel faktörlerin kaygı ve depresyon semptomları açısından incelenmesi: Kültürlerarası bir çalışma
ADVİYE ESİN YILMAZ
Doktora
İngilizce
2007
PsikolojiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiUygulamalı Psikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. TÜLİN GENÇÖZ
- Ortaokul öğrencilerinde dijital oyun bağımlılığı, davranışsal-duygusal sorunlar ve olumsuz bilişsel hatalar arasındaki ilişkilerin incelenmesi
The investigation of the relationship between digital game addiction, behavioral-emotional difficulties and negative cognitive errors among middle school students
DOĞANGÜN AYYILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ASLI UZ BAŞ
- Art of delay: How problem-solving affects the relationship between negative urgency and procrastination
Erteleme ve sıkışıklık: Bu ilişkideki olumsuz sorun yöneliminin düzenleyici rolü ve sorun çözme tarzlarının aracı rolleri
ERTÜRK YILMAZ
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
PsikolojiKoç ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYŞE ALTAN ATALAY