Çocukluk çağı olumsuz yaşantıları ve bağlanma stilleri ile ağrı duyarlılığı ilişkisi: Reddedilme duyarlılığı ve sürekli kaygının aracı rolü
The relationship between adverse childhood experiences and attachment styles to pain sensitivity: Mediating role of rejection sensitivity and trait anxiety
- Tez No: 846368
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ EZGİ DEVECİ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Işık Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 223
Özet
Biyolojik, sosyal ve psikolojik bir deneyim olarak tanımlanan ağrı, multidisipliner yapısı gereği hemen hemen her kültürde yaygın bir sorundur. Yüksek ağrı duyarlılığının, ağrının kronik hale gelmesinde önemli bir rolü olduğu bilinmektedir. Ağrı duyarlılığı ile ilişkili sosyal ve psikolojik risk faktörlerinden birkaçı; çocukluk çağı olumsuz yaşantıları, yetişkin güvensiz bağlanma stilleri, reddedilme duyarlılığı ve kaygı olarak belirlenmiştir. Bu çalışmanın temel amacı; çocukluk çağı olumsuz yaşantıları, yetişkin kaygılı bağlanma stili ve yetişkin kaçıngan bağlanma stili ile ağrı duyarlılığı arasındaki ilişkide reddedilme duyarlılığı ve sürekli kaygının aracı rollerini belirlemektir. Araştırmanın örneklemi 18-63 yaş arası (yaş ortalaması=29.50, SS=10.29) 252 kişiden (182 kadın, 70 erkek) oluşmaktadır. Katılımcılardan; çocukluk çağı olumsuz yaşantılarına maruziyeti belirlemek üzere Çocukluk Çağı Olumsuz Yaşantılar Ölçeği (ÇÇOYÖ), bağlanma stillerini belirlemek üzere Yakın İlişkilerde Yaşantılar Envanteri-2 (YİYE-II), reddedilme duyarlılığını belirlemek üzere Yetişkin Reddedilme Duyarlılığı Ölçeği (YRDÖ), ağrı duyarlılığını belirlemek üzere Ağrı Duyarlılığı Anketi (PSQ-T) ile kaygı puanlarını belirlemek üzere Durumluk ve Sürekli Kaygı Ölçeklerinin (STAI-S, STAI-T) doldurulması istenmiştir. Analiz sonuçları, çocukluk çağı olumsuz yaşantıları ile ağrı duyarlılığı arasındaki ilişkide, reddedilme duyarlılığı ve sürekli kaygının aracı etkisine dair modelin anlamlı olduğunu göstermiştir. Bu sonuç; çocukluk çağı olumsuz yaşantılarındaki artışın yüksek reddedilme duyarlılığı ve yüksek sürekli kaygı üzerinden ağrı duyarlılığındaki artış ile ilişkilendiğini göstermektedir. Diğer yandan, yetişkin kaygılı bağlanma stili ile ağrı duyarlılığı arasındaki ilişkide reddedilme duyarlılığı ve sürekli kaygının aracı etkisine dair modelin anlamlı olduğu bulunmuştur. Bu sonuç; yetişkin kaygılı bağlanma stilindeki artışın yüksek reddedilme duyarlılığı ve yüksek sürekli kaygı üzerinden ağrı duyarlılığındaki artış ile ilişkilendiğini göstermektedir. Analiz sonuçlarına göre, yetişkin kaçıngan bağlanma stili ile ağrı duyarlılığı arasındaki ilişkide reddedilme duyarlılığı ve sürekli kaygının aracı etkisine dair modelin anlamlı olduğu bulunmuştur. Bu sonuç; yetişkin kaçıngan bağlanma stilindeki artışın yüksek reddedilme stilindeki artışın yüksek reddedilme duyarlılığı ve yüksek sürekli kaygı üzerinden ağrı duyarlılığındaki artış ile ilişkilendiğini göstermektedir. Son olarak, sonuçlara dair limitasyonlar ve gelecek çalışmalara dair öneriler paylaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
Pain, which is defined as a biological, social and psychological experience, is a common problem in almost every culture due to its multidisciplinary nature. It is known that high pain sensitivity has an important role in the chronicity of pain. Some of the social and psychological risk factors associated with pain sensitivity are; adverse childhood experiences, adult insecure attachment styles, rejection sensitivity and anxiety. The main purpose of this study, to determine the mediating roles of rejection sensitivity and trait anxiety in the relationship between adverse childhood experiences, adult anxious attachment style, adult avoidant attachment style and pain sensitivity. The sample of the study consists of 252 people (182 women, 70 men) between the ages of 18-63 (mean age=29.50, SS=10.29). The Adverse Childhood Experiences Scale (ACE) was used to determine exposure to negative childhood experiences, the Experiences in Close Relationships Inventory-2 (YİYE-II) to determine attachment styles, the Adult Rejection Sensitivity Scale (YRDÖ) to determine rejection sensitivity, The Pain Sensitivity Questionnaire (PSQ-T) to determine pain sensitivity and the State-Trait Anxiety Scale (STAI-S, STAI-T) to determine the anxiety scores were asked to be filled. Results showed that the mediating effect of rejection sensitivity and trait anxiety in the relationship between adverse childhood experiences and pain sensitivity was significant. This result shows that the increase in adverse childhood experiences is associated with an increase in pain sensitivity through high rejection sensitivity and high trait anxiety. Moreover, the mediating effect of rejection sensitivity and trait anxiety in the relationship between adult anxious attachment style and pain sensitivity was found to be significant. This result shows that the increase in the adult anxious attachment style is associated with the increase in pain sensitivity through high rejection sensitivity and high trait anxiety. Results showed that the mediating effect of rejection sensitivity and trait anxiety was found to be significant in the relationship between adult avoidant attachment style and pain sensitivity. This result shows that increase in adult avoidant attachment style is associated with increased pain sensitivity through high rejection sensitivity and high trait anxiety. Finally, the limitations of the results and suggestions for future studies are shared.
Benzer Tezler
- Çocukluk çağı olumsuz yaşantılarının anksiyete ile ilişkisinde ebeveyn tutumları ve bağlanma stillerinin aracı rolü
The mediating role of parental attitudes and attachment styles in the relationship between childhood adverse experiences and anxiety
GAMZE GÜNDOĞMUŞ KILINÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
PsikolojiÜsküdar ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SİNEM ZEYNEP METİN
- Üniversite öğrencilerinin örseleyici çocukluk yaşantılarının ve bağlanma stillerinin borderline kişilik özellikleri ile ilişkisi
The relationship between abusive childhood experiences and attachment styles of university students and borderline personality traits
BATUHAN MİKAİL PUSMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Psikolojiİstanbul Aydın ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET ERTAN TEZCAN
- Çocukluk çağı olumsuz yaşantıları ve ebeveyn öz yeterliği arasındaki ilişkide yetişkin bağlanma stilleri ve stresle çift olarak baş etmenin aracı rolü
The mediating role of adult attachment styles and dyadic coping between adverse childhood experiences and parental self-efficacy
ELİFNAZ LEBLEBİCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
PsikolojiTOBB Ekonomi ve Teknoloji ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İSMAİL VOLKAN GÜLÜM
- Dissosiyatif belirtiler, bağlanma stilleri ve çocukluk çağı olumsuz yaşantılarının alkol kullanım bozukluğu ile ilişkisi
The relationship of dissociative symptoms, attachment styles, and childhood negativities with alcohol use disorder
HASAN AKALIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Uyuşturucu Alışkanlığı ve Alkolizmİstanbul Sabahattin Zaim ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÖKHAN UMUT
- İnternet oyun bağımlılığının bağlanma stilleri, metakognisyonlar ve çocukluk çağı olumsuz yaşantıları ile ilişkisinin incelenmesi
Examination the relationship of internet game addiction with attachment styles, metacognitions and childhood negative experiences
ABDULLAH ÇİFTÇİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Psikolojiİstanbul Kent ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ANIL GÜNDÜZ