Evaluation of chemical composition and source apportionment of fractional rain samples collected in urban and semi-urban sites of Bolu
Bolu'nın kent ve yarı-kent alanlarında toplanan fraksiyonel yağmur örneklerinin kaynak paylaşımının ve kimyasal kompozisyonunun değerlendirilmesi
- Tez No: 846784
- Danışmanlar: PROF. DR. SERPİL YENİSOY KARAKAŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Kimya, Chemistry
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kimya Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 132
Özet
Bu çalışmada hacim bazlı yaş çökelme örnekleri 2020 yılı Mayıs ve Haziran aylarında fraksiyonel olarak toplanmıştır. Toplamda 167 örnek Bolu'nun iki farklı ilçesinden elde edilmiştir. Kentsel alan olan Bolu il merkezinde 121 örnek, yarı-kentsel alan olan Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi yerleşkesinden ise 46 örnek alınmıştır. Ana iyonlar (F-, Cl-, NO2-, Br-, NO3-, PO43-, SO42-, Na+, NH4+, K+, Mg2+, Ca2+) ve iz elementler (Ag, Al, As, Ba, Bi, Cd, Co, Cr, Cs, Cu, Fe, Ga, Li, Mg, Mn, Mo, Ni, Pb, Sb, Sn, Sr, V, Zn) sırasıyla IC ve ICP-MS kullanılarak belirlenmiştir. Sonuçlar, Bolu'nun örnekleme döneminde asit yağmuruna maruz kalmadığını göstermiştir. Kentsel alan için ortalama pH değeri 6,29 iken, yarı-kentsel alan için ortalama pH değeri 6,79'dur. Anyon ve katyonların hacim ağırlıklı ortalama konsantrasyonları kentsel alan için sırasıyla 176 µeq/L ve 202 µeq/L ve yarı kentsel alan için sırasıyla 524 µeq/L ve 798 µeq/L olarak bulunmuştur. Ayrıca, elementleri VWM konsantrasyonları kentsel ve yarı-kentsel alanlar için sırasıyla 68,5 mg/L ve 103 mg/L olarak bulunmuştur. Nötralizasyon potansiyeli her iki alanda da baskındır. Kalsiyum ve NH4+, her iki alanın nötralizasyonunu büyük ölçüde etkilemiştir. Na+% ve SAR değerleri, Bolu'da yağışın iyi kalitede olduğunu ve tarımsal faaliyetlerde sulama suyu olarak kullanma riskinin olmadığını göstermiştir. PMF modelleme yöntemi kullanılarak, kentsel alan için altı ve yarı-kentsel alan için beş kaynak belirlenmiştir. Kentsel alanı etkileyen başlıca kaynaklar demir-çelik fabrikaları (%37), Bolu çimento fabrikası (%6), biyokütle yakımı (%10), Anadolu'dan taşınım (%14), kömür yakımı (%17) ve kent atmosferi (%16) olarak belirlenmiştir. Aynı şekilde, yarı-kentsel alanı etkileyen başlıca kaynaklar, uzun mesafeli taşınım (%16), nitrat faktörü (%5), demir-çelik fabrikaları (%39), biyokütle yakımı (%12) ve taşıt emisyonu ile kömür yakımı karşımı (%28) olarak belirlenmiştir.
Özet (Çeviri)
In this study, the volume-based wet deposition samples were collected fractionally in May and June of 2020. The 167 samples were obtained from two different districts of Bolu. One hundred twenty-one samples were obtained from the city center of Bolu, the urban site, and forty-six samples were obtained from the Bolu Abant Izzet Baysal University campus, the semi-urban site. Major ions (F-, Cl-, NO2-, Br-, NO3-, PO43-, SO42-, Na+, NH4+, K+, Mg2+, Ca2+) and elements (Ag, Al, As, Ba, Bi, Cd, Co, Cr, Cs, Cu, Fe, Ga, Li, Mg, Mn, Mo, Ni, Pb, Sb, Sn, Sr, V, Zn) were determined by using IC and ICP-MS, respectively. The results showed that Bolu had not suffered acid rain during the sampling period. The mean pH value for the urban site was 6.29, while the mean pH value for the semi-urban site was 6.79. The VWM (volume-weighted mean) concentrations of anions and cations were 176 µeq/L and 202 µeq/L for the urban area and 524 µeq/L and 798 µeq/L for the semi-urban area, respectively. Furthermore, The VWM concentrations of elements were 68.5 mg/L and 103 mg/L for the urban and semi-urban areas, respectively. The neutralization potential is dominant in both areas. Calcium and NH4+ greatly impacted the neutralization of both areas. The Na+% and SAR (sodium adsorption ratio) values demonstrated that the precipitation in Bolu had good quality and had no risk of using irrigation in agricultural activities. Using positive matrix factorization (PMF 5.0), six sources for urban sites and five for semi-urban areas were identified. The major sources affecting the urban area were the iron-steel factories (37%), Bolu cement factory (6%), the biomass burning (10%), the transportation from Anatolia (14%), the coal burning (17%), and the urban atmosphere (16%). Likewise, the major sources affecting the semi-urban area were the long-range transportation (16%), the nitrate factor (5%), the iron-steel factory (39%), the biomass burning (12%), and the mixture of vehicular emission and coal burning (28%).
Benzer Tezler
- Farklı vaks türleri ile üretilen bitümlerin reolojik özelliklerinin asfalt betonu performansı üzerine etkilerinin incelenmesi
Effect of rheological properties of bitumen prepared with different wax types on the performance of asphalt concrete
JÜLİDE ÖNER
Doktora
Türkçe
2016
Mühendislik BilimleriDokuz Eylül Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BURAK ŞENGÖZ
- Cucumis melo L. meyvesinin SPME ile uçucu bileşiklerinin ve meyve sabit yağının kimyasal bileşiminin araştırılması
Investigation of chemical composition of cucumis melo L. fruit volatiles with SPME and fatty oils
HATİCE İREM KURNAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Eczacılık ve FarmakolojiAnadolu ÜniversitesiFarmakognozi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BETÜL DEMİRCİ
- Türkiye kökenli çörekotu tohumlarının antioksidan kaynağı olarak değerlendirilmesi
Başlık çevirisi yok
EBRU ŞENGÜL
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
Kimya Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiKimya Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SELMA TÜRKAY
- The evaluation of air quality over Büyükçekmece Lake, İstanbul: Rainwater pollutants analysis
İstanbul, Büyükçekmece Gölü üzerindeki hava kalitesinin belirlenmesi: Yağmur suyu kirleticilerinin analizi
BERTAN BAŞAK
Yüksek Lisans
İngilizce
2003
Çevre MühendisliğiFatih ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. OMAR ALAGHA
- Pirinç kabuğu külü ve Çamaltı Tuzlası atık tuz çözeltisi kullanılarak magnezyum silikat üretimi
Production of magnesium silicate using rice hull ash and Camalti Saltern waste solution
ELİF ZEHRA ATUKEREN
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Kimyaİstanbul Teknik ÜniversitesiKimya Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HALE GÜRBÜZ