İki aşamalı portföy optimizasyonu modeli önerisi
A model proposal for two-stage portfolio optimization
- Tez No: 846812
- Danışmanlar: PROF. DR. ŞULE ÖNSEL EKİCİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Endüstri ve Endüstri Mühendisliği, Industrial and Industrial Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Endüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Endüstri Mühendisliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 145
Özet
Tezin temel amacı ve çıkış noktası, Çok Kriterli Karar Verme alanındaki iki farklı yaklaşımın, yani Çok Ölçütlü Karar Verme (ÇÖKV) yöntemleri ile Çok Amaçlı Optimizasyon (ÇAO) yöntemlerinin bir arada kullanılmasını sağlayarak daha etkin bir karar verme yaklaşımı geliştirme isteğidir. Yöneylem Araştırması ana başlığı altında incelenen iki yöntem, karar verme süreçlerinin daha verimli bir şekilde yönetilmesini mümkün hale getirdiği için literatürde oldukça önemli bir yere sahiptir. Birbiri ile çatışan hedeflerin ortak bir paydada en iyi şekilde ölçülmesini amaçlayan ÇÖKV ve ÇAO, karar alıcıların rasyonel seçimler yapmasını mümkün hale getirir. Tez kapsamında, bu iki yöntemin bir arada kullanılması için de bir araç olarak içerisinde sınırlı kaynak, alternatifler, belirsizlik, birden çok ve birbiri ile çelişen amaç ve nihayetinde iyileştirme gereksinimi olan Portföy Optimizasyonu problemi tercih edilmiştir. Portföy Optimizasyon Problemi, genel olarak yatırım getirisini en üst düzeye çıkarırken riski minimize etmek arasındaki dengeyi kurmaya çalışan bir strateji belirlemeyi amaçlar. Bu stratejiyi belirlerken göz önünde bulundurulması gereken birçok farklı faktör vardır. Piyasa şartları, dolar ya da BIST100 endeksi, trendler, volalite, fiyat değişim oranı ya da şirketin durumu, hisse senetlerinin hareketini tahmin etmeye yardımcı olan önemli araçlar arasında bulunur. Bütün bu faktörlerin bir arada değerlemesinin sunulabilmesi için ÇÖKV yöntemlerinden TOPSIS, değerleme sonucunda elde edilen puanlar üzerinden bir optimizasyon işlemi yapılabilmesi için de ÇAO yöntemlerinden Ağırlıklı Toplam Yaklaşımı tercih edilmiştir. TOPSIS'te risk hesaplaması için finansal oranlar, bilanço verileri ve endeksler üzerinden bir hesaplama gerçekleştirilmiştir. Ağırlıklı Toplam Yaklaşımı için de uzun yıllardır kullanılan beklenen getirilerle beraber hisse senetlerinin ilişkileri önemi bakış açısı doğrultusunda korelasyon katsayılarıyla beraber yeni bir risk hesaplaması oluşturulmuş ve sonucunda hibrit bir iki aşamalı Portföy Optimizasyonu önerisi sunulmuştur. Ayrıca tezin sonunda çalışmanın uygulanmasında kullanılan hisse senetlerinin ülkede yaşanan deprem ve dünyada batan bankalar karşısındaki hareketleri incelenmiş ve beklenmedik olayların hisse senetleri üzerine etkisi küçük bir portföy üzerinden değerlendirilmiştir.
Özet (Çeviri)
The main purpose and starting point of the thesis is the desire to develop a more effective decision-making approach by using two different approaches in the field of Multi-Criteria Decision Making, namely Multi-Attribute Decision Making (MADM) methods and Multi-Objective Decision Making (MODM) methods. Both methods are examined under the main heading of Operations Research and have a very important place in the literature as they make it possible to manage decision-making processes more efficiently. Aiming to measure conflicting goals in the best way in a common denominator, MADM and MODM make it possible for decision makers to make rational choices. In this study, the Portfolio Optimization problem, which has limited resources, alternatives, uncertainty, multiple and conflicting goals, and ultimately the need for improvement, has been preferred as a tool for using the two methods together. The Portfolio Optimization Problem generally seeks to identify a strategy that search for to strike a balance between maximizing return on investment while minimizing risk. There are many different factors to consider when determining this strategy. Market conditions, dollar or BIST100 index, trends, volatility, price change rate or company's condition are among the important tools that help predict the movement of stocks. TOPSIS, one of the MADM methods, was preferred in order to present the valuation of all these factors together, and the Weighted Sum Approach, one of the MODM methods, to perform an optimization process over the scores obtained as a result of the valuation. For risk calculation in TOPSIS, a calculation was made on financial ratios, balance sheet data and BIST100. For the Weighted Sum Approach, a new risk calculation was created with the correlation coefficients in line with the perspective of the importance of the relations of stocks with the expected returns, which has been used for many years, and as a result, a hybrid two-stage Portfolio Optimization proposal was presented. In addition, at the end of the thesis, the movements of the stocks used in the implementation of the study against the earthquake in the country and the bankruptcy in the world were examined and the effect of unexpected events on the stocks was evaluated over a small portfolio.
Benzer Tezler
- A gradual approach in portfolio selection problem: Optimization by using fuzzy approach with SSD efficiency test
İkinci derece stokastik baskınlıkta verimlilik testi ve bulanık mantık yaklaşımı ile iki aşamalı bir portföy optimizasyonu
CELAL BARKAN GÜRAN
Doktora
İngilizce
2015
Endüstri ve Endüstri Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesiİşletme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OKTAY TAŞ
- Evrimsel algoritmalar ile yayılma stratejisi opsiyon çiftlerinin eniyilemesine bağlı iki aşamalı bir alım satım modeli geliştirilmesi
Developing a two level option trading strategy based on option pair optimization of spread strategies with evolutionary algorithms
MUSTAFA UÇAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolTOBB Ekonomi ve Teknoloji ÜniversitesiBilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AHMET MURAT ÖZBAYOĞLU
- Eleman sayısı kısıtlı portföy optimizasyonu için değişken komşuluk arama algoritması temelli bir çözüm yaklaşımı
A variable neighborhood search based solution approach for cardinality constraint portfolio optimization
MEHMET ANIL AKBAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiPamukkale ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CAN BERK KALAYCI
- Yenilenebilir enerji portföy yöneticisinin enerji piyasasında optimum aksiyomlarının modellenmesi
Modeling optimum axioms of renewable energy portfolio manager in energy market
ALPER ÇİÇEK
Doktora
Türkçe
2021
Elektrik ve Elektronik MühendisliğiYıldız Teknik ÜniversitesiElektrik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OZAN ERDİNÇ
- Değere dayalı portföy seçiminde çok amaçlı bulanık optimizasyon yönteminin kullanılması
The use of multi-objective fuzzy optimization method for value-based portfolio selection
DURMUŞ YILDIRIM