Geri Dön

Orta Asya Türk Tıbbı bağlamında humoral patoloji teorisinin farklı dönemler, kültürler ve bölgeler içindeki değişiminin incelenmesi

Examining the changes of humoral pathology theory in different periods, cultures and regions in the context of Central Asian Turkish medicine

  1. Tez No: 847245
  2. Yazar: HAKAN VOLKAN ACAR
  3. Danışmanlar: PROF. DR. NÜKET ÖRNEK BÜKEN, PROF. DR. EYÜP SARITAŞ
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Deontoloji ve Tıp Tarihi, Medical History and Ethics
  6. Anahtar Kelimeler: Tıp Tarihi, Asya, Orta, Kültürlerarası Karşılaştırma, History of Medicine, Asia, Central, Cross-cultural Comparison
  7. Yıl: 2024
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
  10. Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Tıp Tarihi ve Etik Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Tıp Etiği ve Tarihi Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 189

Özet

Orta Asya Türk tıbbı, yüzlerce yıllık bir süreç içinde geniş bir coğrafyaya yayılmış Türk topluluklarının tıbbî uygulamalarını kapsar. Bu alanda bugüne kadar yapılmış araştırmalar daha çok Uygur tıp metinleri üzerine yoğunlaşmıştır. Bu tez çalışmasındaki amacımız, Orta Asya Türk topluluklarının farklı dönemlerdeki tıbbî uygulamalarını inceleyerek, bunların humoral patoloji teorisi temelinde bir karşılaştırmasını yapmaktır. Çalışmada Orta Asya sahasında Türkçe yazılmış tıbbî ve tıp dışı metinler incelenerek, bu eserlerdeki humoral patoloji teorisi temelinde yazılmış bilgiler bir araya getirilmiştir. Ardından bu bilgiler arasındaki benzerlikler ve farklılıklar ortaya konularak, bu durumun olası nedenleri ortaya konulmaya çalışılmıştır. Orta Asya'da yaşayan Türkler tarih boyunca tek bir tıbbî geleneğe bağlı kalmamışlar, farklı tıbbî gelenekleri benimsemişlerdir. Humoral patoloji teorisi temelli bu gelenekler Antik Yunan tıbbı, Hint tıbbı, Çin tıbbı ve İslam tıbbıdır. Hristiyan Türklere ait tıbbî metinlerin Antik Yunan tıbbı, Budist Türklere ait metinlerin Hint tıbbı ve Çin tıbbı, Müslüman Türklere ait metinlerin ise İslam tıbbı anlayışı temelinde yazıldığı saptanmıştır. Bu tez çalışması kapsamında ortaya konulan bilgilere göre, mensup oldukları dinler değiştikçe Orta Asya Türklerinin tıbba bakış açılarının da değiştiği söylenebilir.

Özet (Çeviri)

Central Asian Turkish medicine covers the medical practices of Turkish communities spread over a wide geography over a period of hundreds of years. Research in this field to date has focused mostly on Uyghur medical texts. Our aim in this thesis is to examine the medical practices of Central Asian Turkish communities in different periods and to make a comparison on the basis of humoral pathology theory. In the study, medical and non-medical texts written in Turkish in the Central Asian region were examined and the information written on the basis of humoral pathology theory in these works was brought together. Then, the similarities and differences between this information were revealed and possible reasons for this situation were tried to be revealed. Turks living in Central Asia have not adhered to a single medical tradition throughout history, but have adopted different medical traditions. These traditions based on humoral pathology theory are Ancient Greek medicine, Indian medicine, Chinese medicine and Islamic medicine. It has been determined that the medical texts of Christian Turks were written on the basis of Ancient Greek medicine, the texts of Buddhist Turks were written on the basis of Indian medicine and Chinese medicine, and the texts of Muslim Turks were written on the basis of Islamic medicine. According to the information presented within the scope of this thesis study, it can be said that as the religions they belong to change, the perspective of Central Asian Turks on medicine also changes.

Benzer Tezler

  1. Konya halk kültüründe türbeler etrafında oluşan inanç ve uygulamalar

    Beliefs and practices formed around shrines in Konya folk culture

    ATİLA KARTAL

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    Halk Bilimi (Folklor)Selçuk Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. SİNAN GÖNEN

  2. Differential expression of proteins in active and inactive phases of Behçet's syndrome

    Behçet sendromunun aktif ve inaktif fazlarında farklı protein ekspresyonları

    KIYMET ASLI KİREÇTEPE AYDIN

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2019

    Moleküler Tıpİstanbul Teknik Üniversitesi

    Moleküler Biyoloji-Genetik ve Biyoteknoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. EDA TAHİR TURANLI

  3. İbn-i Kutluk Molla Toh Niyaz Ahond-nıng tıbb kitabı (giriş-metin-tercüme-sözlük-dizin)

    Ibn-i Kutluk Molla Toh Niyaz Ahond?s medical book (Preface-text-translation-lexion-index)

    AYSUN GÜRGÜZ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2005

    Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul Üniversitesi

    Yeni Türk Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MUHAMMET YELTEN

  4. İslamiyet öncesi ve Orta Asya Türklerinde tıp

    Başlık çevirisi yok

    C. AYŞENUR ÇAVDAR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1987

    Deontoloji ve Tıp TarihiEge Üniversitesi

    Tıp Tarihi ve Deontoloji Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ALİ HAYDAR BAYAT

  5. Türkiye Selçuklularında XIII. yüzyıldaki tıbbi gelişmeler

    The medical developments in Turkey Seljuks in XIII. century

    ERHAN YOSKA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2005

    TarihErciyes Üniversitesi

    Tarih Ana Bilim Dalı

    PROF.DR. ALİ AKTAN

    PROF.DR. ÖZCAN AŞÇIOĞLU