Borsa İstanbul'da finans dışı şirketlerin finansal ve çevresel etkinlik analizi
Financial and environmental efficiency analysis of non-financial firms in Borsa Istanbul
- Tez No: 848173
- Danışmanlar: DOÇ. DR. BURAK PİRGAİP
- Tez Türü: Doktora
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İşletme Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 140
Özet
Piyasa ortalaması üzerinde getiri elde edebilmenin mümkün olup olmayacağı finans literatüründe en ilgi çekici inceleme alanlarından birisi olma özelliğini korumaktadır. Fama çalışmaları ile etkin piyasalar hipotezini ortaya koymuş, etkin piyasalarda tüm bilgininin fiyatlara yansıdığı, ekonomik dinamikleri içerdiği ve fiyat hareketlerinin rastlantısal olduğu ve piyasa üstü getiri elde etmenin mümkün olmadığı farklı çalışmalar ile desteklenmiştir. Diğer taraftan araştırmacılar etkin piyasalar dışında kalan piyasalarda veya piyasa anormallikleri ile farklı analiz metotlarını kullanarak piyasa üstü getiri elde edebilmenin mümkün olup olmayacağı hususlarını da sıklıkla incelemişlerdir. Ayrıca stok seçim kriterleri açısından çok sayıda akademik araştırma yapılmış. Bu çalışmalardan Piyasa Değeri/Defter Değeri düşük olan şirketlere yatırım yapılması, son dönmede yüksek artış gösteren şirketlere yatırım yapılması, dayanıklı tüketim malları sektöründe olan şirketlere yatırım yapılması veya dalgalı fiyat seyri göstermeyen şirketlere yatırım yapılması gibi stratejiler ağırlıklı olarak ön plana çıkmıştır. Bu çalışmada bir optimizasyon aracı olarak kullanılması yanında geniş bir kullanım yelpazesine sahip olan veri zarflama analizi uygulaması ile Borsa İstanbul içerisinde yer alan finans dışı farklı sektörlerdeki şirketlerin etkinliklerinin ölçülmesi amaçlanmıştır. Bu etkinlik ölçümü birbirinden farklı sektörlerde olsa da her bir şirketin finansal oran ve verileri açısından etkinliklerinin değerlendirilmesini sağlamıştır. Etkinlik skorları elde edilen şirketlerde getiri yönünden bir farklılık ortaya çıkıp çıkmadığı analiz edilmiştir. Aynı veya yakın finansal oranlara sahip bir şirketin farklı dönemlerde farklı karlılık oranlarına sahip olması bir verimlilik (etkinlik) ölçütü olarak ortaya konmuştur. Özetle kaynaklarını verimli (etkin) kullanan şirketlerin zamanla tespit edilmesi ve düzenli olarak bu şirketlere yatırım yapıldığına piyasadan veya diğer şirketlerden farklılaşmış bir getiri elde edip edilemeyeceği incelenmiştir. Bu doğrultuda inceleme dönemi olan 2005-2021 yılları açısından Borsa İstanbul şirketleri içerisinde etkinlik skoru yüksek olan şirketlere sürekli yatırım yapıyor olmak etkin olmayan şirketlerden farklı olarak anlamlı düzeyde yüksek bir getiri sağlayabilmektedir. Diğer taraftan etkin şirket getiri ortalamaları mutlak değer olarak BİST100 ortalamasının üstünde olsa da istatistiksel olarak anlamlı derecede piyasa üstü getiriyi garanti etmemiştir. Çalışmada ayrıca etkinlik skorları ile Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması (SKDM) kapsamında şirketlerin sağladığı veriler dikkate alınarak yapılan analize de yer verilmiştir. Etkin ve etkin olmayan şirketlerin SKDM verileri açısından bir farklılaşmanın olup olmadığı incelenirken ayrıca SKDM verilerinin VZA analizinde girdi olarak dikkate alındığı durumlarda etkinlik skorlarını etkileyip etkilemediği de incelemeye alınmıştır.
Özet (Çeviri)
The possibility of achieving returns above the market average remains one of the most intriguing areas of study in the financial literature. Fama's studies introduced the Efficient Market Hypothesis, suggesting that in efficient markets, all information is reflected in prices, encompassing economic dynamics, and price movements are random, making it impossible to achieve above-market returns. Numerous studies have supported this idea. On the other hand, researchers have often explored the possibility of obtaining above-market returns in markets outside efficient markets or through different analysis methods considering market anomalies. Additionally, numerous academic studies have been conducted on stock selection criteria. Strategies such as investing in companies with low Market-to-Book Value ratios, investing in companies that have shown high growth in recent periods, investing in companies in the durable consumer goods sector, or investing in companies with stable price trends have been prominently featured. In this study, the application of Data Envelopment Analysis (DEA), which has a wide range of applications beyond being used as an optimization tool, aims to measure the efficiency of companies in different non-financial sectors listed on Borsa Istanbul. This efficiency measurement, despite different sectors, facilitated the evaluation of each company's efficiency in terms of its financial ratios and data. The study analyzed whether there was a difference in returns among the companies with obtained efficiency scores. The fact that a company with the same or similar financial ratios can have different profitability ratios in different periods has been identified as an efficiency criterion. In summary, the study investigated whether companies efficiently utilizing their resources could consistently achieve a significantly higher return compared to inefficient companies over the period of examination from 2005 to 2021 among Borsa Istanbul companies. While the average returns of efficient companies were higher than the BIST100 average in absolute terms, statistically, it did not guarantee above-market returns. The study also included an analysis based on the data provided by companies under the Carbon Disclosure Mechanism (CDM), considering efficiency scores. The analysis explored whether there was differentiation in terms of CDM data between efficient and inefficient companies, and whether the CDM data influenced the efficiency scores when considered as inputs in the DEA analysis.
Benzer Tezler
- Muhasebede ihtiyatlılık kavramı: Borç sözleşmeleri, sürdürülebilirlik raporlaması ve kriz dönemlerinde bankaların kredi kapasitesi üzerinde ihtiyatlı muhasebe uygulamalarının analizi
The principle of accounting conservatism: Analysis of conservative accounting practices on debt contracts, sustainability reporting and banks' credit capacity in crisis periods
DESTAN HALİT AKBULUT
- Şirketlerde finansal sıkıntıya neden olan işletme içi ve işletme dışı faktörlerin belirlenmesine yönelik Borsa İstanbul'da bir uygulama
Determination of financial distress causing internal and external factors in companies on Borsa Istanbul
ERHAN ERGİN
Doktora
Türkçe
2024
İşletmeOsmaniye Korkut Ata Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET CİHANGİR
- Sermaye yapısı kararlarının şirket finansal performansına etkisi: Borsa İstanbul örneği
The effect of capital structure decisions on the firm financial performance: An example from borsa İstanbul
ORKHAN MUSTAFA
- Borsa İstanbul (BIST)'da işlem gören hayat dışı sigorta şirketlerinin 2015-2019 dönemine ait verilerinin finansal oran analizleri
Finacial data for the insurance industry from 2015-2019 are analyzed with the ratio analysis method
ŞÜKRAN KARAÇAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Sigortacılıkİstanbul Okan Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HAKAN ÖZCAN
- Finansal olmayan sektörlerde türev araç kullanımı ile finansal rasyolar arasındaki ilişki: BIST 30 örneği
Relationship betveen derivative usage and financial ratios in non-financial companies: Evidence from BIST 30
BEKİR DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Maliyeİzmir Katip Çelebi Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ENGİN KÜÇÜKSİLLE