Geri Dön

Meşreb Divânı'nın Semerkant nüshası (Gramer-metin-dizin)

Samarkand copy of Meşreb Divânı (Text-grammar-index)

  1. Tez No: 848317
  2. Yazar: IKHTIYOR YOKUBOV
  3. Danışmanlar: PROF. DR. ALİ AKAR
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2023
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 462

Özet

Çağatay Türkçesi 15. yüzyıl başlarından 20. yüzyıl başlarına kadar Orta Asya' da yaşayan bütün Türkler tarafından kullanılan yazı dilinin adıdır. Bu yazı dilini bugün Özbek Türkçesi ve Yeni Uygur Türkçeleri temsil etmektedirler. Rahim Baba Meşreb, Çağatay Türkçesinin son döneminde yaşamış mutasavvıf bir şairdir. Yaşam tarzı, dünyaya bakış açısı ve farklı sanat üslubuyla yaşadığı dönemdeki diğer şairlerden ayrılan Meşreb, özellikle Türkistan sahasındaki önemli ünlü kişilerdendir. Bu bakımdan şairin eserleri sadece Türkistan' da değil Türk edebiyatının her coğrafyasında tanınması gerekmektedir. Doktora tezi olarak hazırlanan bu çalışma son dönem Çağatay Türkçesi metinlerinden biri olan Meşreb Divdnz'nın dil özellikleri, metni ve dizin/sözlük şeklinde bilim dünyasına sunmak amacıyla hazırlanmıştır. Çalışmamız giriş, yazım özellikleri, ses bilgisi, şekil bilgisi ve dizin/sözlük bölümlerinden oluşmaktadır. Giriş bölümünde Çağatay Türkçesinin dönemleri, oluşma şartları ve Meşreb hakkında bilgiler verilmektedir. Birinci Bölümde eserin yazım, ses ve şekil özellikleri ele alınmıştır. İkinci Bölümde metin Türk transkripsiyon alfabesiyle latin harflerine aktarılmıştır. Üçüncü Bölümde dizin/sözlük yapılmıştır. Çalışılan nüshanın dil özellikleri değerlendirdiğinde metnin son dönem Çağatay Türkçesinin dil özelliklerini yansıttığı görülmektedir. Söz varlığı bakımından oldukça zengin olan bu eseri bilim dünyasının hizmetine sunarak Türklük bilimine katkı sağlamak hedeflenmiştir.

Özet (Çeviri)

Chagatai Turkish is the name of the written language used by the Turkish people in Central Asia from the beginning of the 15th century to the 20th century. This written language continues today as Uzbek Turkish and New Uyghur Turkish. Rahim Baba Meşreb is a sufı poet who lived in the last period of Chagatai Turkish. Meşreb, is the most important and famous person especially in Turkestan and he differed from other poets of his time with his lifestyle, worldview and different wording. The works and poems of the poet should be known not only in Turkistan, but also in every part of the Turkish-lslamic region. Meşreb is not only a sufı, but also one of the protectors of the late Chagatai Turkish. He left his mark on the peri od with his wise poems. Although Rahim Baba Meşreb is famous with his important views and sufıstic knowledge, unfortunately he is not known much today. in this study, the Divan of Meşreb which belonged to the last period of Chagatai Turkish was examined in terms of its language features and was prepeared a grammatical index. This study consists of the sections of introduction, orthographic features, phonetics, morphology and grammatical index. There are brief information about periods of Chagatai Turkish, its conditions of formation and information about Meşreb in the section of introduction. in the fırst section, the orthography, phonetic and morphological features of the work are discussed. The second section includes transcription of the text and the third section includes the grammatical index. it has been determined that the affıxes in the text are the same as the affıxes in other works written in Chagatai Turkish in terms of form and function. A copy of the original text is attached at the end of the study. it has been determined that the language features of this copy are similar to the late Chagatai Turkish. The aim of this study is to examine this work which is very rich in terms of vocabulary and contribute to the Turcology.

Benzer Tezler

  1. Bağdatlı Ruhi Divanı'nda rind ve zahid tipleri

    Başlık çevirisi yok

    ZEYNEL ABİDİN AYGÜN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1993

    Türk Dili ve EdebiyatıÇukurova Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF.DR. MİNE MENGİ

  2. Hâmî Dîvânı

    Divan of Hami

    ADEM ALTAY

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2008

    Türk Dili ve EdebiyatıGazi Üniversitesi

    Türk Edebiyatı Bölümü

    PROF. DR. CEMÂL KURNAZ

  3. Tıfli Ahmed Çelebi hayatı, edebi şahsiyeti, eserleri ve divanının tenkitli metni

    Tıfli Ahmed Çelebi, his live, literary personage, works, edition critique of divan

    BEKİR ÇINAR

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2000

    Türk Dili ve EdebiyatıFırat Üniversitesi

    Y.DOÇ.DR. ALİ YILDIRIM

  4. Esrar Dede; Hayatı, edebi kişiliği ve Divan'ının karşılaştırmalı metni

    Esrar Dede; His life, literary career and a comparative study of his Divan

    HASAN ALİ KASIR

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    1996

    Türk Dili ve EdebiyatıAtatürk Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. TURGUT KARABEY

  5. Taybi Mehmed Çelebi hayatı eserleri-edebi kişiliği divan'ın tenkidli metni

    Başlık çevirisi yok

    HALİL İBRAHİM BULAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1995

    Türk Dili ve EdebiyatıSelçuk Üniversitesi

    Türk Dili Eğitimi Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. MUSTAFA ÇIPAN