Meşreb Divânı'nın Semerkant nüshası (Gramer-metin-dizin)
Samarkand copy of Meşreb Divânı (Text-grammar-index)
- Tez No: 848317
- Danışmanlar: PROF. DR. ALİ AKAR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 462
Özet
Çağatay Türkçesi 15. yüzyıl başlarından 20. yüzyıl başlarına kadar Orta Asya' da yaşayan bütün Türkler tarafından kullanılan yazı dilinin adıdır. Bu yazı dilini bugün Özbek Türkçesi ve Yeni Uygur Türkçeleri temsil etmektedirler. Rahim Baba Meşreb, Çağatay Türkçesinin son döneminde yaşamış mutasavvıf bir şairdir. Yaşam tarzı, dünyaya bakış açısı ve farklı sanat üslubuyla yaşadığı dönemdeki diğer şairlerden ayrılan Meşreb, özellikle Türkistan sahasındaki önemli ünlü kişilerdendir. Bu bakımdan şairin eserleri sadece Türkistan' da değil Türk edebiyatının her coğrafyasında tanınması gerekmektedir. Doktora tezi olarak hazırlanan bu çalışma son dönem Çağatay Türkçesi metinlerinden biri olan Meşreb Divdnz'nın dil özellikleri, metni ve dizin/sözlük şeklinde bilim dünyasına sunmak amacıyla hazırlanmıştır. Çalışmamız giriş, yazım özellikleri, ses bilgisi, şekil bilgisi ve dizin/sözlük bölümlerinden oluşmaktadır. Giriş bölümünde Çağatay Türkçesinin dönemleri, oluşma şartları ve Meşreb hakkında bilgiler verilmektedir. Birinci Bölümde eserin yazım, ses ve şekil özellikleri ele alınmıştır. İkinci Bölümde metin Türk transkripsiyon alfabesiyle latin harflerine aktarılmıştır. Üçüncü Bölümde dizin/sözlük yapılmıştır. Çalışılan nüshanın dil özellikleri değerlendirdiğinde metnin son dönem Çağatay Türkçesinin dil özelliklerini yansıttığı görülmektedir. Söz varlığı bakımından oldukça zengin olan bu eseri bilim dünyasının hizmetine sunarak Türklük bilimine katkı sağlamak hedeflenmiştir.
Özet (Çeviri)
Chagatai Turkish is the name of the written language used by the Turkish people in Central Asia from the beginning of the 15th century to the 20th century. This written language continues today as Uzbek Turkish and New Uyghur Turkish. Rahim Baba Meşreb is a sufı poet who lived in the last period of Chagatai Turkish. Meşreb, is the most important and famous person especially in Turkestan and he differed from other poets of his time with his lifestyle, worldview and different wording. The works and poems of the poet should be known not only in Turkistan, but also in every part of the Turkish-lslamic region. Meşreb is not only a sufı, but also one of the protectors of the late Chagatai Turkish. He left his mark on the peri od with his wise poems. Although Rahim Baba Meşreb is famous with his important views and sufıstic knowledge, unfortunately he is not known much today. in this study, the Divan of Meşreb which belonged to the last period of Chagatai Turkish was examined in terms of its language features and was prepeared a grammatical index. This study consists of the sections of introduction, orthographic features, phonetics, morphology and grammatical index. There are brief information about periods of Chagatai Turkish, its conditions of formation and information about Meşreb in the section of introduction. in the fırst section, the orthography, phonetic and morphological features of the work are discussed. The second section includes transcription of the text and the third section includes the grammatical index. it has been determined that the affıxes in the text are the same as the affıxes in other works written in Chagatai Turkish in terms of form and function. A copy of the original text is attached at the end of the study. it has been determined that the language features of this copy are similar to the late Chagatai Turkish. The aim of this study is to examine this work which is very rich in terms of vocabulary and contribute to the Turcology.
Benzer Tezler
- Bağdatlı Ruhi Divanı'nda rind ve zahid tipleri
Başlık çevirisi yok
ZEYNEL ABİDİN AYGÜN
Yüksek Lisans
Türkçe
1993
Türk Dili ve EdebiyatıÇukurova ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF.DR. MİNE MENGİ
- Hâmî Dîvânı
Divan of Hami
ADEM ALTAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiTürk Edebiyatı Bölümü
PROF. DR. CEMÂL KURNAZ
- Tıfli Ahmed Çelebi hayatı, edebi şahsiyeti, eserleri ve divanının tenkitli metni
Tıfli Ahmed Çelebi, his live, literary personage, works, edition critique of divan
BEKİR ÇINAR
- Esrar Dede; Hayatı, edebi kişiliği ve Divan'ının karşılaştırmalı metni
Esrar Dede; His life, literary career and a comparative study of his Divan
HASAN ALİ KASIR
Doktora
Türkçe
1996
Türk Dili ve EdebiyatıAtatürk ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. TURGUT KARABEY
- Taybi Mehmed Çelebi hayatı eserleri-edebi kişiliği divan'ın tenkidli metni
Başlık çevirisi yok
HALİL İBRAHİM BULAN
Yüksek Lisans
Türkçe
1995
Türk Dili ve EdebiyatıSelçuk ÜniversitesiTürk Dili Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MUSTAFA ÇIPAN