Afganistan dış ticaretinin sektörel analizi ve dış ticaret ile ekonomik büyüme arasındaki nedensellik ilişkileri
Sectoral analysis of foreign trade in Afghanistan and the causal relations between foreign trade and economic growth
- Tez No: 848387
- Danışmanlar: PROF. DR. AHMET ŞAHBAZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Afganistan, Ekonomik büyüme, dış ticaret, GSYİH, İhracat, İthalat, Eş bütünleşme, Granger Nedensellik, Afghanistan, Economic growth, Foreign trade, GDP, Export, Import, Cointegration, Granger Causality
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Necmettin Erbakan Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İktisat Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 139
Özet
Geçmiş dönemlerden günümüze kadar ekonomik büyüme kavramı, bir ülkenin refah seviyesini artırmak amacıyla odaklanılan kritik bir belirleyici olarak öne çıkmıştır. Ekonomik büyümenin kaynaklarının belirlenmesi ve bu yönde uygulamaların hayata geçirilmesi, toplumun bireyleri için daha iyi bir yaşam standardı sağlamak adına son derece önemlidir. Dış ticaret, büyüme sürecinin önemli bir bileşeni olarak öne çıkmaktadır ve küreselleşme süreci ile birlikte ekonomik büyümeye olan etkisi daha fazla ilgi görmektedir. Bu bağlamda, dış ticaretin ekonomik büyüme üzerindeki dinamikleri, titizlikle incelenen ve sürekli olarak gündemde tutulan bir konu olmuştur. Bu çalışma, Afganistan dış ticaretinin sektörel analizi ve dış ticaret ile ekonomik büyüme arasındaki nedensellik ilişkilerini analiz etmeyi hedeflemektedir. Bu çerçevede, dış ticaretin ekonomik büyüme üzerindeki pozitif ve negatif etkilerini analiz ederek, ülkenin ekonomik kalkınma stratejilerine katkı sağlayacak bir perspektif sunmaya çalışılmaktadır. Çalışmada, 2002-2021 yılları arasındaki veriler, Dünya Bankası ve Traddin Economics veri tabanlarından yıllık dönemler bazında toplanıp analiz edilmiştir. Uygulanan diagnostik testlerin sonuçlarına dayanarak, VAR analizi yönteminin verilere uygulanmasına karar verilmiştir. GSYİH, ihracat ve ithalat verileri arasında eşbütünleşmenin varlığını belirlemek amacıyla Johansen Eşbütünleşme testi yapılmıştır. Test sonucunda, değişkenler arasında en fazla bir eşbütünleşme vektörünün mevcut olduğu görülmüştür. Ardından değişkenler arasındaki nedenselliği belirlemeye yönelik Granger nedensellik testi yapılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, ihracatın GSYİH'yi etkilediği, ihracat ve GSYİH'nin ithalatı etkilediği, ancak ihracatın diğer değişkenlerden etkilenmediği sonucuna ulaşılmıştır. Bu bulgular, dış ticaretin ekonomik büyüme üzerindeki etkilerini anlamamıza ve bu etkilerin neden-sonuç ilişkilerini belirlememize yardımcı olmuştur.
Özet (Çeviri)
From historical periods to the present day, the concept of economic growth has emerged as a critical determinant focused on increasing a country's level of prosperity. Identifying the sources of economic growth and implementing practices in this direction are crucial for providing a better standard of living for the individuals in society. Foreign trade stands out as a significant component of the growth process, gaining increased attention in tandem with the globalization process and its impact on economic growth. In this context, the dynamics of foreign trade on economic growth have been meticulously examined and consistently kept on the agenda. This study aims to conduct a sectoral analysis of Afghanistan's foreign trade and analyze the causality relationships between foreign trade and economic growth. Within this framework, the positive and negative effects of foreign trade on economic growth are analyzed, aiming to provide a perspective that contributes to the country's economic development strategies. For the study, data from the years 2002-2021 were collected and analyzed on an annual basis from the World Bank and Traddin Economics databases. Based on the results of applied diagnostic tests, the decision was made to apply the VAR analysis method to the data. The Johansen Cointegration test was conducted to determine the existence of cointegration among GDP, exports, and imports. The test results indicated the presence of at most one cointegration vector among the variables. Subsequently, the Granger causality test was employed to determine the causality between the variables. According to the research findings, it was concluded that exports influence GDP, exports, and GDP influence imports, while exports are not influenced by other variables. These findings have contributed to our understanding of the impact of foreign trade on economic growth and the identification of causal relationships between these variables.
Benzer Tezler
- Ekonomik işbirliği teşkilatı 2025 vizyonu bağlamında Türkiye – Afganistan ilişkileri: Uluslararası ticaret ve doğrudan yabancı yatırımlar özelinde bir analiz
Turkiye – Afghanistan relations in view of 2025 vision of the economic cooperation organization: An analysis in terms of international trade and foreign direct investments
KHAN MOHAMMAD NOORI
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
EkonomiAkdeniz Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SİBEL MEHTER AYKIN
- Afganistan'ın dış ticaret yapısı ve Türkiye ile dış ticaretinin analizi
Afghanistan's foreign trade structure and analysis of foreign trade with Turkey
FERDOWS MUQIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
EkonomiManisa Celal Bayar Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CEMAL ERDEM HEPAKTAN
- Turkey's role in Afghanistan in the post 9/11 era
11 Eylül'den günümüze Türkiye'nin Afganistan'daki rolü
CANAN BAYRAM ÇUBUK
Yüksek Lisans
İngilizce
2014
Uluslararası İlişkilerOrta Doğu Teknik ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. IŞIL ANIL
- Afganistan ekonomisinin dönüşümünde Bir Kuşak Bir Yol Stratejisinin incelemesi
Investigation of One Belt One Road Strategy in the transformation of Afghanistan economy
SHAH JAHAN HAKİMİ
- Afganistan dış ticaretinde 2001 yılı sonrasında yaşanan yapısal dönüşümün Afganistan-Türkiye arasındaki dış ticarete etkisinin incelenmesi
Structural Transformation in Afghanistan Foreign Trade After 2001 Examination of its İmpact on Foreign Trade Between Afghanistan-Turkey
BİKNAZAR MERZAI
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
EkonomiAfyon Kocatepe ÜniversitesiUluslararası Ticaret Ve Finansman Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN RIZA AŞIKOĞLU