Cerîde-i Mehâkim'in I. dönem 1-35 sayılarının (1873) transkripsiyon, değerlendirme ve fihristi
Transcription, evaluation and index of Cerîde-i Mehâkim's I. term 1-35. issue (1873)
- Tez No: 849435
- Danışmanlar: DOÇ. DR. NECATİ ÇAVDAR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 590
Özet
Osmanlı Devleti'nin modernleşme kodlarını uygulamaya koyduğu XIX. yüzyılda en önemli uygulama alanlarından biri şüphesiz hukuktur. Dönemin şartları gereği gerçekleştirilen hukuk reformlarını basın alanında yapılan çalışmalar daha da görünür kılmıştır. Bunun önemli yansımalarından biri de Cerîde-i Mehâkim adlı yayın organıdır. Bu gazete, yeni kurulan mahkemeler ve bu mahkemelere intikal eden davalar, dönemin hukuk mevzuatı gibi önemli konuları içeren bir süreli yayındır. İsim değişiklerine uğrayarak toplamda altı dönem olarak çıkarılan ve günümüzde Adalet Dergisi adıyla yayınlanmaya devam eden Cerîde-i Mehâkim, çıkarıldığı dönemin şartlarında belli bir ücret karşılığında her bireyin erişimine açık olarak satışa sunulmuştur. Çalışmamızın başında, 19. yüzyılda Osmanlı'da basın ve hukuk hakkındaki gelişmelere dair genel malumat verdikten sonra Cerîde-i Mehâkim'in çıkış yılı olan 1873 tarihine ait ilk 35 sayının transkripsiyonunu gerçekleştirdik. Transkripsiyondan sonra, Cerîde-i Mekâkim hakkında geniş bir değerlendirme yaparak gazetenin incelediğimiz ilk 35 sayısının konu bazlı bir indeksini hazırladık. Her sayıyı ayrı ayrı ele alarak konu başlıklarını ve bu başlıklar altında sunulan bilgilerin özetini ihtiva eden tablolar hazırladık. Bu fihrist sayesinde okuyucunun konuya ulaşımını kolaylaştırmayı hedefledik. Dönemin hukuki faaliyetlerini ayrıntılarıyla içeren Cerîde-i Mehâkim yayınını incelemek, Osmanlı'nın son döneminden günümüze hukukun gelişimini ortaya koymak açısından elzemdir. Cerîde-i Mehâkim'e yansıyan bilgiler vasıtasıyla XIX. yüzyıl sonlarında Osmanlı hukuk sisteminin genel işleyişi, mevzuatı, dava konuları, verilen cezalar, temyiz ve istinaf mahkemesine taşınan davalar ve bu davalar sonucunda çıkan kararlar hakkında değerli verilere ulaşmak mümkündür. Bu gazetede karşılaştığımız önemli olaylardan birisi de şahıs ve devlet arasında gerçekleşen davalardır. Dönemin hukuk sistemi çerçevesinde hukukun Osmanlı Devleti'nde ne denli bir öneme sahip olduğunu gözlemleme fırsatı sunması açısından Cerîde-i Mehâkim değerli bir kaynak niteliği arz etmektedir. Cerîde-i Mehâkim'in bir diğer önemi ise Osmanlı'nın ilk medeni kanunlar kitabı olarak bilinen Mecelle'nin Osmanlı mahkemelerindeki uygulama alanlarını ve ne kadar başarıya ulaştığına dair ipuçları sunmasıdır. Mecelle, Cerîde'de özellikle borçlar ve eşya konulu anlaşmazlıklar sonucu açılan davalarda başvurulan bir kaynak olarak karşımıza çıkmaktadır.
Özet (Çeviri)
In the 19th century, when the Ottoman Empire implemented modernization codes, one of the most important areas of renewal was undoubtedly law. The work done in the press made the legal reforms more visible. One of the important reflections of this is the publication called Ceride-i Mehâkim. This periodical newspaper is that covers important issues such as the newly established courts, the cases transferred to these courts, and the legal legislation of the period. This publication, which was published for six periods in total with name changes, continues to be published today under the name Adalet Dergisi Under the conditions of the period in which it was published, Cerîde-i Mehâkim was offered for sale, accessible to every individual, for a certain fee. Beginning our study, we provided general information on 19th-century developments in Ottoman press and law. Than we transcribed the first 35 issues of Cerîde-i Mehâkim, starting from 1873, the year of its publication. Following the transcription, a comprehensive evaluation of Cerîde-i Mehâkim was conducted, and an indexed summary of the first 35 issues was prepared, organized by topics. Tables were created for each issue, outlining the subject headings and summarizing the information presented under these headings. This index aimed to facilitate the reader's access to the content. Examining Cerîde-i Mehâkim, which details about law practices of the period, is essential to understand the evolution of law from the late Ottoman era to the present day. Through the information reflected in Cerîde-i Mehâkim, valuable insights into the general functioning of the Ottoman legal system, legislation, case subjects, imposed penalties, cases appealed to the appellate and cassation courts, and resulting decisions from these cases during the late 19th century Ottoman Empire can be obtained. One of the important events we encounter in this newspaper is the lawsuits between individuals and the state. Ceride-i Mehâkim is a valuable source in terms of providing the opportunity to observe the importance of law in the Ottoman Empire within the framework of the changing balances of the period. Another crucial aspect is Cerîde-i Mehâkim's contribution to shedding light on the application areas and success of Mecelle, known as the Ottoman Empire's first civil code, particularly in disputes arising from debts and property, as evident in the newspaper.
Benzer Tezler
- Ceride-i Mehakim 2.dönem 1-42 arası sayılarının transkripsiyonu ve değerlendirilmesi
Transcription and evaluation of Ceride-i Mehakim 2.semester numbers 1-42
CEYLAN ALHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
GazetecilikKütahya Dumlupınar ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ARİF KOLAY
- Cerîde-i mehâkim: 36-65 sayılarının (1874) transkripsiyon, fihrist ve değerlendirmesi
Transcription, index and evaluation of ceride-i mehâkim's numbers 36-65 (1874)
BÜŞRA BEDİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
TarihTokat Gaziosmanpaşa ÜniversitesiYakınçağ Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NECATİ ÇAVDAR
- Ceride-i Mehakim transkripti ve değerlendirilmesi
Ceride-i Mehakim transcript and evaluation
SÜMEYYE DEMİR
- Ceride-i İlmiyye dergisinin din eğitimi açısından incelenmesi
Examination of Ceride-i İlmiyye journal in terms of religious education
YASEMİN TAŞKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Dinİstanbul ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUSTAFA İSMAİL BAĞDATLI