Durumsal farkındalığa nörobilim yaklaşımı: Deniz seyri üzerine bir araştırma
Neuroscience approach to situational awareness: A research on marine navigation
- Tez No: 849578
- Danışmanlar: PROF. DR. DURMUŞ ALİ DEVECİ, PROF. DR. İBRAHİM ÖZTURA
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Denizcilik, Nöroloji, Ulaşım, Marine, Neurology, Transportation
- Anahtar Kelimeler: Nörobilim, deniz seyri, durumsal farkındalık, elektroensefalografi (EEG), hızlı Fourier dönüştürücü (FFT), Neuroscience, sea navigation, situational awareness, electroencephalography (EEG), fast Fourier transform (FFT)
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Gemi Makineleri İşletme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Deniz Ulaştırma Sistemleri Mühendisliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 120
Özet
Bu çalışma, deniz seyrinin önemli bir parçası olan liman manevralarında gemi kaptanının (römorkör kaptanı) bilişsel düzeylerini araştırmaktadır. Çalışmanın temel amacı, römorkör kaptanlarının beyin aktivitesi ölçümleriyle ilgili ana nörofizyolojik bulguları ile durumsal farkındalık ilişkisini bulmaktır. Bu amaç doğrultusunda deneysel bir araştırma yöntemi benimsenmiştir. Deney kapsamında, römorkör kaptanlarının gerçek liman manevraları esnasında elektroensefalografi (EEG) cihazı ve ilgili programı ile beyin dalgalarının kaydı alınmış, alınan değerler ayıklanarak durumsal farkındalık düzeyleri yorumlanmıştır. Bu kapsamda dört römorkör kaptanından 38 manevra ve dinlenme esnasındaki bilişsel durumları üzerinde Fast Fourier Transform (FFT) güç grafiği değerleri alınarak analiz edilmiştir. Birinci aşamada gerçekleşen deniz seyrinin en yüksek durumsal farkındalık anları seçilmiş ve beyin dalgaları arasındaki ilişki ortaya konmuştur. Ayrıca römorkör kaptanlarının birbirleri arasındaki beyin dalgalarının farklılığı ve liman seyrinin gece veya gündüz olmasına göre değişen beyin dalgaları farklılıkları incelenmiştir. İkinci aşamada ise, 4 römorkör kaptanının dinlenme sürelerindeki ve 16 adet gerçek deniz seyir süresinin tamamındaki beyin dalgaları dörtlü gruplar halinde kümelenerek farklılıkları tespit edilmiştir. Araştırma sonucunda, römorkör kaptanlarının nörofizyolojik bulgularının fonksiyonel ilişkide olduğu, beyin dalgalarının kişiler arasında ve manevra anına göre farklılıklar gösterdiği tespit edilmiştir. Araştırmanın en önemli sonucu, çalışmada yer alan profesyonel römorkör kaptanlarının vardiya düzenleri ve çalışma saatleri arasında fark olmasına rağmen dinlenme ve manevra anlarındaki durumsal farkındalıklarında herhangi bir değişiklik bulunmamasıdır. Sonuç olarak bu çalışma, nörobilim yaklaşımıyla EEG cihazı ile gerçek bir deniz seyrinde durumsal farkındalık tespitinin yapılabileceğini ortaya koyarak literatüre katkı sağlamaktadır.
Özet (Çeviri)
This study investigates the cognitive levels of the ship captain (tugboat captain), in port maneuvers, which are an important part of sea navigation. The main objective of the study is to explore the relationship between situational awareness and the primary neurophysiological findings related to brain activity measurements of tugboat captains. In line with the research purpose, an experimental research method was adopted. Within the scope of the experiment, the brain waves of the tugboat captains were recorded with the electroencephalography (EEG) device and the relevant program during real port maneuvers, and the situational awareness levels were interpreted by extracting the obtained values. Within the scope of the research, the cognitive states during 38 maneuvers and rest periods of four tugboat captains were analyzed using Fast Fourier Transform (FFT) power graph values. In the first phase, the highest situational awareness moments of the sea navigation were selected and the relationship between brain waves was revealed. Additionally, the differences in brain waves among tugboat captains and variations in brain waves depending on whether the port navigation occurred at night or during the day were examined. In the second phase, the brain wave patterns during rest periods of 4 tugboat captains and the entire duration of 16 real sea navigation sessions were clustered into quadruple groups to identify differences. As a result of the research, the functional correlation of tugboat captains' neurophysiological findings was observed and it was determined that brain waves exhibited differences among individuals and during maneuver moments. The most significant finding of the study is that, despite differences in shift schedules and working hours among professional tugboat captains participating in the research, there was no change in situational awareness during rest and maneuver moments. In conclusion, this study contributes to the literature by demonstrating the feasibility of detecting situational awareness in real sea navigation using EEG devices and a neuroscience approach.
Benzer Tezler
- Gözetim görevlerinde durumsal farkındalığı artırıcı yaklaşımlar
Situational awareness increasing approaches in the supervisorytasks
TUBA AYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolGebze Teknik ÜniversitesiBilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET GÖKTÜRK
- Dynamic use of spatial information produced by crowdsourcing approach through social media in the cloud-based decision support process during a disaster
Afet anında toplumun sosyal medya araçlarıyla ürettiği mekânsal bilgilerin bulut tabanlı karar destek sürecinde dinamik kullanımı
FEYZİ ÇELİK YILANKIRAN
Doktora
İngilizce
2021
Jeodezi ve Fotogrametriİstanbul Teknik ÜniversitesiBilişim Uygulamaları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CANER GÜNEY
- Fabrika ortamındaki otonom taşıyıcı araçlar için durumsal farkındalık yöntemi geliştirilmesi
Developing situational awareness method for autonomous transport vehicle in factory environments
ELİF DEĞİRMENCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolEskişehir Osmangazi ÜniversitesiBilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET YAZICI
- Association rule mining for identifying factors in dynamic positioning incidents and accidents
Dinamik konumlandırma kazalarına ait faktörlerin birliktelik kural madenciliği ile tanımlanması
TUĞFAN ŞAHİN
Doktora
İngilizce
2024
Deniz Bilimleriİstanbul Teknik ÜniversitesiDeniz Ulaştırma Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. PELİN BOLAT
- Mediator roles of resilience on the link between mindful self-care and psychological well-being
Bilinçli öz-bakım ve psikolojik iyi oluş arasındaki ilişkide psikolojik sağlamlığın aracı rolleri
DİLARA VARAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
PsikiyatriBahçeşehir ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BEYZA TEPE