Osmanlı döneminde Medine (1650-1700)
Medina under the Ottoman rule (1650-1700)
- Tez No: 849615
- Danışmanlar: PROF. DR. TAHSİN ÖZCAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Osmanlı Devleti, Haremeyn, Medine, Mescid-i Nebevî, Surre, Ottoman Empire, The Two Holy Place (Mecca and Medina), Medina, Mosque of the Prophet, Surre
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İslam Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 444
Özet
Müslümanların tarih boyunca büyük önem atfettiği şehirlerden biri Medine'dir. Hicret yurdu (dâru'l-hicre), Hz. Peygamber'in şehri (Medinetü'r-resul) gibi isimlerle adlandırılan bu şehir İslam devletinin ilk başkenti ve peygamberin mescidi ile mezarını içinde barındıran kutsal bir şehirdir. Medine, Hz. Ali'nin idare merkezini Kufe'ye taşıması sonrasında İslam'ın ilk dönemlerindeki siyasî ağırlığını kaybetse de, müslüman toplumlar ve bireyler açısından manevi ve kutsal değerini hiçbir zaman yitirmemiştir. 1517'de Mısır'ın fethi ile Mekke ve Medine'de Osmanlıların fiilî olarak hâkimiyetleri başlamış olsa da bu tarihten önce de Osmanlılar, bu iki mukaddes şehre yardım ve hizmet etmekten geri durmamışlardı. Mezkûr tarihte başlayan hâkimiyet, Osmanlı'nın sona erişine kadar devam etmiş ve şehrin idaresi konusunda miras alınan pek çok teamülde ilk başlarda köklü değişikliklere gidilmemiştir. Bu çalışma, Osmanlı İmparatorluğu'nun XVII. yüzyılın ikinci yarısındaki (1650-1700) Medine hâkimiyetini ele almaktadır. İlgili tarih, Osmanlıların Haremeyn'deki hâkimiyetlerinin ikinci yüzyılını ifade etmektedir. Osmanlı Devleti'nin Medine'nin imarına, emniyet ve asayişine verdiği ehemmiyet ile orada yaşayan ahali ve mücavirlerin memnuniyetlerini önemsediği her daim tespit edilen bir olgudur. Bundan dolayı şehirde sükûnetin devamına, yılda bir defa yapılan büyük hac organizasyonunda Medine'nin sorunsuz bir surette ziyaretine ve bu esnada ahali ve mücavirlere gönderilen surrelerin adaletle dağıtımına gayret gösterilmiştir. Osmanlı Devleti'nin diğer kazalardan ayrı bir konumda tuttuğu Medine'de, söz konusu zaman aralığında yerli aileler arasında yaşanan çatışmalar ve devletle olan küçük ölçekli ihtilaflar ile bazı bedevî kabilelerinin yaptığı taşkınlıklar dışında genel olarak sakin bir hayat sürülmekteydi. Bu sukûnet, Medine'deki ilmi ve kültürel hayatın devamına fayda sağlamıştır. Şehre hâkim olan sükûneti bozacak eylemlere Osmanlı merkezi idare tarafından karşılık verildiği gibi siyasî ve idarî açıdan büyük değişimleri ifade eden adımlar atılmasına da ihtiyaç duyulmamıştır. Medine'deki ahali ve mücavirlerin iktisadî açıdan refahını temin için aynî ve nakdî tahsisatların temini ve hak sahiplerine ulaştırılması için gerekenlerin yapılmasına da özen gösterilerek Osmanlı merkezi idaresi, bu konuda yerel idarecilerden hassasiyet beklemiştir.
Özet (Çeviri)
Medina holds the foremost significance among the cities that Muslims have attributed great importance to throughout history. Referred to by names such as the“Hijra Homeland”(dâru'l-hicre) and the“City of the Prophet”(Medinetü'r-resul), this city is a sacred place that served as the first capital of the Islamic state, housing the mosque and the tomb of Prophet Muhammad. Although Medina lost its political weight in the early period of Islam after the Prophet Ali moved the administrative center to Kufa, it has never lost its spiritual and sacred value for Muslim societies and individuals. The conquest of Egypt in 1517 marked the beginning of the Ottomans' de facto rule over Mecca and Medina, the Ottomans did not stop helping and serving these two holy cities even before this date. The sovereignity that began in 1517 continued until the end of the Ottoman rule and many of the customs inherited in the administration of the city were not radically changed. This study focuses on the Ottoman rule over Medina during the second half of the 17th century (1650-1700). The importance given to the development, security, and well-being of Medina, as well as the satisfaction of its residents and neighboring communities, has been taken into consideration. Consequently, efforts were made to maintain tranquility in the city, ensure a smooth visitation during the annual grand pilgrimage (hajj) organization, and justly distribute provisions (surre) to the locals and neighboring tribes during this time. Medina, set apart from other Ottoman districts, experienced a peaceful existence during this period, except for occasional conflicts between local families and minor disputes with the state, along with some raids by Bedouin tribes. This tranquility contributed to the continuity of the city's intellectual and cultural life. The Ottoman central administration, while expecting sensitivity from local authorities, also took care to ensure the economic prosperity of the population in Medina and its surrounding areas by providing both in-kind and cash allocations and taking necessary measures to deliver them to the rightful recipients.
Benzer Tezler
- Baldırzâde Mehmed Efendi'nin Fezâil-i Haremeyn adlı eseri (İnceleme-metin)
Baldırzâde Mehmed Efendi's Fezâil-i Haremeyn (Review-text)
MURAT ARSLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
TarihSivas Cumhuriyet Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EBUBEKİR SIDDIK YÜCEL
- Osmanlı döneminde medinede yapılan tarihi eserler
Historical buildings at medine which is made during Ottoman Empire
SABİT AYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Sanat TarihiErciyes ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. AYHAN ÖZTÜRK
PROF. KERİM TÜRKMEN
Y.DOÇ.DR. CELİL ASLAN
- Muhammed el-Medenî'nin Risâle fî Beyâni mâ Vaka'a min'el-Evhâmi fi Sıhâhi'l-Cevherî adlı eserinin edisyon kritiği
The critical edition of Muhammed el-Medeny's book that named Risalah fi Beyani ma Vaqaa min el-Evham fi Sihah el-Jawhary
UĞUR KILIÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
DilbilimBayburt ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDULKADİR YILMAZ
- 16. yüzyılda Osmanlı idaresinde Cidde
Jeddah under the Ottoman administration during the 16. century
TARIG MOHAMED NOUR
- 912 numaralı 1723-1724 (h. 1136 )tarihli Surre defterinin transkripsiyonu ve değerlendirilmesi
Transcription and the assesment of Surre notebook 912 number with 1723-1724 (h. 1136) date
FATİH AYTEKİN