Yaşlı refahı alanında önleyici sosyal hizmetler: Gündüz bakım hizmetlerinin incelenmesi
Preventive social services in the field of elderly welfare: Examining the daycare services
- Tez No: 849766
- Danışmanlar: PROF. DR. TARIK TUNCAY
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sosyal Hizmet, Social Work
- Anahtar Kelimeler: Yaşlanma, Yaşlı Refahı, Başarılı Yaşlanma, Önleyici Sosyal Hizmet, Gündüz Bakım Hizmeti, Aging, Elderly Welfare, Successful Ageing, Preventive Social Work, Daycare Service
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyal Hizmet Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sosyal Hizmet Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 315
Özet
Türkiye'de yaşlı refahını arttırmaya yönelik çeşitli hizmetler sunulmaktadır. Ancak bu hizmetler genellikle“bakım”odaklıdır. Bu durum çalışmanın çıkış noktasını oluşturmaktadır. Araştırmanın temel amacı, Türkiye'de yaşlı refahı alanında önleyici sosyal hizmet modellerinden biri olan gündüz bakım hizmetlerine dair mevcut durumu bu hizmetlerden faydalanan, faydalanabilecek durumda olup faydalanmayarak kurum temelli bakım hizmetlerinden faydalanan ve yaşlı refahı alanında çalışanların gözünden ortaya çıkarmaktır. Karma yöntem deseni kullanılan bu araştırmada Aydın ve Çanakkale illerindeki Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı'na bağlı gündüz bakım merkezlerinden hizmet alan ve bu hizmetlerden faydalanabilecek durumda olup faydalanmayan 300 yaşlıya anket ve Başarılı Yaşlanma Ölçeği (BYÖ) uygulanmıştır. Veriler SPSS ile analiz edilmiş frekans analizi, aritmetik ortalama, standart sapma ki kare analizi, Kruskal Wallis ve Man Whitney U testleri kullanılmıştır. Nitel aşamada, gündüz bakım hizmetlerinden faydalanan 17 yaşlı, kurum temelli bakım hizmetlerinden faydalanan 12 yaşlı ve bu alanda hizmet sunan 7 kişi olmak üzere toplamda 36 kişi ile derinlemesine görüşmeler yapılmıştır. Veriler MAXQDA aracılığıyla analiz edilmiştir. Araştırmada gündüz bakım hizmetlerinden faydalanan yaşlıların çoğunlukla kadın ve dul olduğu; güçlük yaşanan konuların başında alışveriş olduğu belirlenmiştir. Katılımcıların ölçek puanlarının cinsiyet, gelir getirici bir işte çalışma, gelir, sosyal güvence, aynı ilde ikamet eden çocuğu bulunması, engel, hizmetlere ilişkin bilgi, gündüz bakım hizmetlerinden faydalanma, geliri değerlendirme, çocuklarla görüşme sıklığı, beraber yaşanılan kişi ve temel ihtiyaçların karşılanmasında zorluk yaşama değişkenlerine göre anlamlı farklılık gösterdiği tespit edilmiştir. Çocuk sahibi olma, kronik hastalık, medeni durum, geçim sıkıntısı çekme değişkenlerine göre anlamlı fark bulunmadığı açığa çıkarılmıştır. Gündüz bakım hizmetlerinden faydalanan yaşlıların ölçek puanlarının daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Yaşlıların yalnızlık, yemek yapma güçlüğü vb. nedenlerle gündüz bakım hizmetlerinden faydalanırken yanlış bilgiye sahip olma, hizmetlerin sürekliliğinden endişe duyma, kalacak yerin olmaması ve kurum dışında hayatın daha pahalı olması gibi nedenlerle gündüz bakım hizmetlerinden faydalanmayı tercih etmedikleri açığa çıkarılmıştır. Araştırma sonucunda sosyal modele dayanan bir gündüz bakım hizmet modeli önerisi sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
Various services are offered to increase the welfare of older people in Turkey. However, these services are generally“maintenance”oriented. This situation constitutes the starting point of the study. The main purpose of the research is to reveal the current situation regarding day care services, which is one of the preventive social service models in the field of elderly welfare in Turkey, from the eyes of those who benefit from these services, those who are able to benefit from these services but not benefit from institution-based care services, and those who work in the field of elderly welfare. In this research using a mixed method design, a survey and the Successful Aging Scale were applied to 300 older people who received services from day care centers affiliated with the Ministry of Family and Social Services in Aydın and Çanakkale provinces, and who were able to benefit from these services, but who received services from nursing homes. The data were analyzed with SPSS, frequency analysis, arithmetic mean, standard deviation chi square analysis, Kruskal Wallis and Man Whitney U tests were used. In the qualitative phase, in-depth interviews were conducted with a total of 36 people, including 17 older people who benefit from day care services, 12 older people who benefit from institution-based care services, and 7 people who provide services in this field. Data were analyzed via MAXQDA. In the research, it was determined that people who benefited from day care services were mostly women and widows; shopping was one of the most difficult issues. It was determined that the scale scores of the participants showed significant differences according to the variables of gender, working in an income-generating job, income, social security, having a child residing in the same province, disability, information about services, benefiting from day care services, income evaluation, frequency of meeting with children, person living with and difficulty in meeting basic needs. It was revealed that there was no significant difference according to the variables of having a child, chronic disease, marital status, and having financial difficulties. It was determined that older people who benefit from day care services have higher scale scores. It was revealed that while the older people benefited from day care services due to reasons such as loneliness, difficulty in cooking, they did not prefer to benefit from day care services due to reasons such as having incorrect information, worrying about the continuity of the services, lack of a place to stay and life outside the institution being more expensive. As a result of the research, a day care service model proposal based on the social model was presented.
Benzer Tezler
- Gümrük Birliği sonrası demir-çelik sektörünün Avrupa Birliği'ne uyumu
The Adaptation of stel industry to European Union after Customs Union
TÜRKAN ELİF ARIKAN
- Yaşlılarda teknoloji kullanımının toplumsal hayata katılıma ve başarılı yaşlanmaya etkisinin incelenmesi
Examination of the effect of technology use on social life participation and successful aging in the elderly
BUSE HANÇEROĞLU KANDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Sosyal HizmetBaşkent ÜniversitesiSosyal Hizmet Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MERVE DENİZ PAK GÜRE
- Mevsimlik tarım işçisi yaşlı bireylerin yaşam deneyimleri ve sosyal hizmet gereksinimleri: Sivas ili örneği
Life experiences and social service requirements of seasonal agricultural worker elderly individuals: The case of Sivas province
GİZEM ÖZKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Sosyal HizmetHacettepe ÜniversitesiSosyal Hizmet Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TÜRKEN ÇAĞLAR
- Lighting design for elderly by empathy
Empati ile yaşlılar için aydınlatma tasarımı
SERAY ÜSTÜN
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
MimarlıkYaşar ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ARZU CILASUN KUNDURACI
- Dezavantajlı gruplar açısından Türkiye'deki sosyal çalışma görevlilerinin lisans müfredatlarının analizi
Analysis of undergraduate curriculum of social worker officers in Turkey in terms of disadvantaged groups
RUVEYDA ISSI
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimYalova ÜniversitesiSosyal Hizmet Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FATMA KAHRAMAN GÜLOĞLU