Ziyâuddîn İbnu'l-Esîr ve 'el-Meselü's-Sâir fî Edebi'l-Kâtib Ve'ş-Şâir' adlı eserinin belâgat ilmindeki yeri ve önemi
Ḍiyāʾ al-dīn Ibn al-Athīr and al-Mathal al-Sāʾir fī Adab al-Kātib Wa al-Shāʿir the status and importance of his name work in rhetoric
- Tez No: 849994
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ YÜKSEL ÇELİK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Doğu Dilleri ve Edebiyatı, Eastern Linguistics and Literature
- Anahtar Kelimeler: Ziyâuddîn İbnu'l-Esîr, el-Meselü's-sâir, belâgat, el-Felekü'd-dâir, Arap edebiyatı, Ḍiyāʾ al-Dīn Ibn al-Athīr, al-Mathal al-Sāʾir, rhetoric, al-Falaq al-dāir, Arabic literatüre
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Erciyes Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Arap Dili ve Belagatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 243
Özet
Ziyâuddîn İbnu'l-Esîr (ö. 637/1239), h. VII. yüzyılda yaşamış döneminin önemli belâgat âlimi ve siyasi şahsiyetlerinden biridir. O, sadece belâgat alanında değil aynı zamanda Eyyûbî Devleti'nde vezirlik ve divan kâtipliği gibi siyasi sorumlulukları da üstlenerek, çok yönlü bir âlim ve devlet adamı olarak öne çıkmıştır. el-Meselü's-sâir fî edebi'l-kâtib ve'ş-şâir adını verdiği kitabıyla büyük bir üne kavuşan Ziyâuddîn İbnu'l-Esîr, hayatı ve eserinin belâgat ilmindeki rolü ile dikkat çeken bir isimdir. Onun bu eseri, edebiyatın temel prensiplerini ele alarak özellikle şiir ve kitabet sanatlarını vurgulamakta ve çeşitli dönemlere ait nesir ve nazım örnekleri sunarak farklı anlatım biçimleri sergilemektedir. Kendi belirlediği kurallar çerçevesinde edebî konuları analiz eden İbnu'l-Esîr, zaman zaman eleştirel yaklaşımlarla içerikleri değerlendirmekte ve belâgat konularının temel ilkelerini ve kurallarını açıklamaktadır. Yani el-Meselü's-sâir edebiyat, edebî tenkit ve belâgat gibi üç önemli alanı bir araya getirerek zengin bir içeriğe sahip bir eser olarak ortaya çıkmaktadır. Ancak, İbnu'l-Esîr'in eserindeki şiir ve nesir eleştirileri, döneminde ve sonraki yıllarda birçok âlim tarafından tartışılmış, lehinde ve aleyhinde yazılmış kitaplarla etrafında önemli bir edebî hareketlilik oluşturmuştur. Bu nedenle çalışmanın odak noktasını Ziyâuddîn İbnu'l-Esîr'in hayatıyla birlikte el-Meselü's-sâir adlı eserinin belâgat ilmindeki yeri ve önemi oluşturmaktadır. Aynı zamanda İbn Ebi'l-Hadîd tarafından el-Meselü's-sâir'e karşı kaleme alınan“el-Felekü'd-dâir `ale'l-meseli's-sâir”adlı eserdeki itiraz konuları da çalışmanın bir diğer önemli bölümünü teşkil etmektedir.
Özet (Çeviri)
Ḍiyāʾ al-Dīn Ibn al-Athīr is one of the most important rhetorical scholars and political figures of his time who lived in the 7th century. He stood out as a versatile scholar and statesman, not only in the field of rhetoric but also in political responsibilities such as vizier and divan clerk in the Ayyubid State. Ḍiyāʾ al-Dīn Ibn al-Athīr, who gained great fame with his book called al-Mathal al-Sāʾir Fī Adab al-Kātib Wa al-Shāʿir, is a name that attracts attention with his life and the role of his work in the science of eloquence. His work deals with the basic principles of literature, emphasizing especially the arts of poetry and writing, and presents examples of prose and verse from various periods, demonstrating different forms of expression. İbn al-Athīr analyzes literary topics within the framework of his own rules, occasionally evaluates the contents with critical approaches and explains the basic principles and rules of rhetoric. In other words, al-Mathal al-Sāʾir brings together three important fields such as literature, criticism, and rhetoric and emerges as a work with a rich content. However, the criticism of poetry and prose in İbn al-Athīr's work was debated by many scholars in his time and in the following years, and an important literary movement was created around it with books written for and against it. For this reason, the focus of this study is Ḍiyāʾ al-Dīn İbn al-Athīr's life and the place and importance of his work al-Mathal al-Sāʾir in the science of rhetoric. At the same time, Ibn Abū al-Hadīd's objection to al-Mathal al-Sāʾir in his work“al-Falaq al-dāir ala al-mathal al-sāʾir ”constitutes another important part of the study.
Benzer Tezler
- Ziyâüddîn İbnü'l-Esîr öncesi ve sonrası İlm-i Beyân
ʿIlm al-Bayân before and after Diyâʾ al-Dîn Ibn al-Athîr
NOURA NEZİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Doğu Dilleri ve EdebiyatıArdahan ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HALİT BOZ
- Ziyâüddîn İbnü'l-Esîr'in el-Veşyü'l-merkûm adlı eseri ışığında hallü'l-manzûm sanatı
A study of the art of hallü'l-manzûm in the context of Ziyâüddîn Ibn al-Asîr's al-Washyü'l-Merkûm
EMRULLAH TANIR
Doktora
Türkçe
2024
DilbilimBursa Uludağ ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜSEYİN GÜNDAY
- Ziyâuddîn İbnu'l-Esîr ve edebi tenkitçiliği
Diya'al-Din İbn al-Athir and literary criticism of Arabic literature
CÜNEY MEHMET ŞİMŞEK
Doktora
Türkçe
2004
DilbilimUludağ ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. İSMAİL GÜLER
- Kur'ân'ı Kerim'de takdim-tehirve anlam üzerindeki etkisi
Başlık çevirisi yok
AHMET TEKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
DinDicle ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İSMAİL AYDIN
- Kudâme ailesi ve hadis
Kudâme family and hadith
RIDVAN KALAÇ
Doktora
Türkçe
2019
DinVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ARİF GEZER