Vergi, kamu harcaması ve mutluluk üzerine üç çalışma
Three essays on tax, public expenditure and happiness
- Tez No: 850059
- Danışmanlar: PROF. DR. BERNUR AÇIKGÖZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ekonomi, Maliye, Economics, Finance
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İzmir Katip Çelebi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Maliye ve Mali Yönetim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 144
Özet
Bu tez, mutluluk ve kamu politikaları arasındaki ilişkiyi ortaya koymak ve mutluluk ekonomisi literatürüne maliye politikaları üzerinden katkı sunmak amacıyla hazırlanan üç çalışmadan oluşmaktadır. İlk çalışmada mutluluk ekonomisi ve kamu politikaları ilişkisi teorik bir çerçeve üzerinden değerlendirilmiştir. Diğer çalışmalarda ise, seçilmiş maliye politikası araçlarının yaşam memnuniyeti ile olan ilişkisi ampirik yöntemlerle incelenmiştir. İlk çalışmada, mutluluk ekonomisi bulgularının kamu politikalarına dâhil edilme süreci ve mevcut durumun değerlendirilmesi sunulmuştur. Mutluluk ve kamu politikalarına yönelik incelemeler kapsamında, mutluluk ölçümleri ve diğer tamamlayıcı ölçümlerin birlikte ele alınarak yeni refah göstergeleri oluşturma girişimlerinin, yerel ve uluslararası düzeyde varlığı tespit edilmiştir. Ayrıca insani gelişmenin ve sürdürülebilir bir kalkınma anlayışının gerekliliği üzerine, ülkelerin kamu politikalarında mutluluğu teşvik edecek uygulamaları geliştirdiği görülmüştür. Son olarak, Türkiye için kalkınma planları ve yaşam memnuniyeti araştırmaları kapsamında mevcut duruma ilişkin değerlendirmeler yapılmış ve öneriler getirilmiştir. Tezin ikinci çalışmasında, devlet müdahaleciliğinin yaşam memnuniyetine etkisi araştırılmıştır. 2005-2019 yılları arasında yüksek gelir ve üst orta gelir grubunda yer alan 46 ülkenin devlet müdahaleciliği, kamu harcamalarının milli gelire oranı göstergesi ile ölçülmüştür. Aynı zamanda kamu harcamalarının fonksiyonel sınıflandırmasından yararlanılarak, devlet müdahaleciliğinin farklı yönlerinin yaşam memnuniyeti üzerindeki etkileri de ortaya konulmuştur. Araştırmanın sonuçları yaşam memnuniyeti bağlamında neoklasik iktisadi görüşün piyasa başarısızlığı teorisini desteklerken, kamu tercihi okulunun devletin başarısızlığı teorisini reddetmektedir. Tezin son çalışmasında ise, doğrudan ve dolaylı vergi gelirlerinin yaşam memnuniyeti ile olan ilişkisi mekânsal panel veri modelleri üzerinden tahmin edilmiştir. Modeller vergilere ilişkin değişkenlerin yanı sıra kurumsal, bireysel ve sosyo-ekonomik ve makroekonomik değişkenleri de içermektedir. 2013-2019 yılları arasında 41 ülkeye ait veriler ile gerçekleştirilen regresyon analizleri sonucunda, doğrudan vergi gelirlerinin milli gelire oranındaki artış yaşam memnuniyetindeki artışa eşlik etmektedir. Bununla birlikte, vergi hasılatı içerisinde dolaylı vergi gelirlerinin doğrudan vergi gelirlerine oranında bir artış meydana geldiğinde, yaşam memnuniyetinin azaldığı sonucuna ulaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
This thesis consists of three essays that aim to reveal the relationship between happiness and public policies and to contribute to the happiness economics literature through fiscal policy. In the first part of the thesis, the relationship between happiness economics and public policies is evaluated through a theoretical framework. The other chapters analyse empirically the relationship between fiscal policy and life satisfaction. In the first part of the thesis, the process of incorporating the findings of happiness economics into public policies and the assessment of the current situation are presented. Within the scope of the analyses on happiness and public policies, the existence of attempts to create new welfare indicators by considering happiness measures and other complementary measures together has been identified at the local and international level. In addition, on the necessity of sustainable development and human development approach, it has been observed that countries have developed practices to promote happiness in public policies. Finally, evaluations and recommendations regarding the current situation in Turkey are presented within the framework of development plans and life satisfaction surveys. In the second part of the thesis, the effect of government intervention on life satisfaction is examined. The government interventionism of 46 countries in the high income and upper middle income groups between 2005-2019 was measured by the ratio of public expenditures to national income indicator. At the same time, the impacts of different aspects of government intervention on life satisfaction were also revealed by using the functional classification of public expenditures. In the context of life satisfaction, the results of the study support the market failure theory of the neoclassical economic view, while rejecting the government failure theory of the public choice school. In the last part of the thesis, the relationship between direct and indirect tax revenues and life satisfaction is estimated through spatial panel models. In addition to tax-related variables, the models include institutional, individual and socio-economic variables. As a result of regression analyses conducted with data from 41 countries between 2013-2019, an increase in the ratio of direct tax revenues to national income is associated with an increase in life satisfaction. However, it is concluded that life satisfaction decreases when the ratio of indirect tax revenue to direct tax revenue increases.
Benzer Tezler
- Vergi harcaması uygulamaları ve etkilerinin analizi
Tax expenditure implementations and analysis of the it's effects
HÜMEYRA UĞURLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
MaliyeKaradeniz Teknik ÜniversitesiMaliye Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İHSAN GÜNAYDIN
- Türk vergi sistemindeki vergi harcamalarının etkinlik ve verimlilik açısından değerlendirilmesi
An evaluation efficiency and productivity of tax expenditures in the Turkish tax system
HAYAL MCDONALD
- Vergi politikalarında etkinliğin sağlanmasında vergi harcamalarının önemi: 1990 sonrası dönem değerlendirmesi
The importance of tax expenses in providing the efficiency of tax policy: Evaluation of the period after 1990
İBRAHİM KARABACAK
- Gelir vergisindeki vergi harcamaları ve Türk gelir vergisindeki vergi harcamalarının değerlendirilmesi
Tax expenditures in personal income tax and evaluation of tax expenditures in the Turkish personal income tax
F. NİLGÜN BALKAYA AKÇA
- Türkiye'de transfer harcamaları ve kit'lere bütçeden yapılan transferler
Transfer expenses in turkey and public economic corporations(kit) transfers in budget
GÖKHAN ÇAPAN