Kadı-zâde İbrahim Vahdî Efendi'nin güfte mecmuası (İnceleme- transkripsiyonlu metin)
Kadi-zade İbrahim Vahdi Effendi's lyric collection (Analysis - transcribed text)
- Tez No: 850158
- Danışmanlar: PROF. DR. ORHAN BİLGİN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Şiir, güfte mecmuası, 18.yy, Vahdî Efendi, Poetry, miscellany, 18th century, Vahdî Efendi
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 617
Özet
Bu yüksek lisans tezinde Harun Korkmaz'ın şahsî koleksiyonunda bulunan Vahdî Efendi'ye ait güfte mecmuası incelenmiştir. Vahdî Efendi, mûsıkîden ziyâde Arap dili ve belâgati alanında öne çıkmıştır. Bilinen bir mûsıkîşinas değildir. Mecmuası ise XVIII. yüzyılın başında 1711 (1123) tarihinde tertib edilmiştir. Mecmua 143 varaktan müteşekkil olup 966 adet güfteyi ihtivâ etmektedir. Bunlardan 925'i Türkçe 32'si Farsça, 9'u Arapça'dır. Mecmuayı diğer mecmualardan ayıran en önemli özellik mürettibi ve tertib edildiği tarihi kesin ve net bir şekilde ketebe kaydında yazılan ilk güfte mecmuası olmasıdır. Ayrıca içerisinde hatırı sayılır derecede ilâhi bulunmaktadır. Tez üç bölümden oluşmuştur. Giriş bölümünde mecmualar hakkında bilgi verilmiştir. Birinci bölümde Vahdî Efendi'nin hayatı, kadılığı, hattatlığı, ilmî yönü hakkında yapılan araştırmalar aktarılmıştır. İkinci bölümde mecmua şekil ve muhteva açışından incelenmiş, mecmuada yer alan bestekârların, şâirlerin, güftelerin, vezinlerin, makamların, Arapça ve Farsça şiirlerin, güftelerin bestelenme şekillerinin, usullerin, listeleri yapılmış, mecmuada adı geçen şairlerin divanlarının bibliyografik kısaltmaları aktarılmıştır. Üçüncü bölümde ise transkripsiyonlu ve edisyon kritikli metne yer verilmiştir. Mecmuadaki tüm güftelerin bilgilerinin yer aldığı listeyle de dönemin repertuarına ışık tutulmuştur. Çalışmanın nihayetinde edebiyat ve müziğin şiir, güfte ve beste özelinde birbiriyle son derece ilişkili olduğu; şiirin müziği, müziğin de şiiri beslediği bir kere daha ortaya konmuştur.
Özet (Çeviri)
This master's thesis examines the poetry collection belonging to Vahdî Efendi in Harun Korkmaz's personal collection. Vahdî Efendi stood out primarily in the field of Arabic language and rhetoric and was not a well-known musician. The collection, compiled in the early 18th century (1123) and arranged in 1711, consists of 143 pages and contains 966 lyrics. Among them, 925 are in Turkish, 32 in Persian, and 9 in Arabic. What sets this collection apart from others is that it is the first poetry anthology whose compiler and date of arrangement are clearly stated in the colophon. Additionally, it contains a considerable number of hymns. The thesis is divided into three parts. The introduction provides information about the collections. The first part presents the research findings on Vahdî Efendi's life, his role as a judge, his calligraphy, and his scholarly aspects. The second part explores the form and content of the anthology, presenting lists of composers, poets, lyrics, meters, modes, Arabic and Persian poems, and the ways lyrics were composed. It also provides bibliographic abbreviations for the divans of mentioned poets. The third part presents the transcription and critically edited text. It also sheds light on the repertoire of the period by providing a list of all the lyrics in the collection. Ultimately, the study confirms the highly interconnected nature of literature and music, particularly in terms of poetry, lyrics, and composition, demonstrating that poetry nourishes music and vice versa.
Benzer Tezler
- Haydari-zade İbrahim Efendi'nin Mezahip ve Turuk-ı İslamiyye adlı eserinin İslam mezhepleri tarihindeki yeri ve önemi
Position and importance of Mezahip and Turuk?ı Islamiyye work of Haydari-zade İbrahim Efendi in Islamic sects
HASAN KARAGEDİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
DinSelçuk ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEYİT BAHCIVAN
- IV. Murâd'ın Bağdâd'ı fethine dair iki eser: Nûrî İbrâhîm, Fetihnâme-i Bağdâd-Kâdî-zâde Ahmed Çelebi, Fetihnâme-i Bağdâd (transkripsiyon-değerlendirme)
Başlık çevirisi yok
MEHMET FATİH GÖKÇEK
- Timurlular Devri medrese eğitimi ve Ulum el-Eva'il (matematik, astronomi, tıp)
The education of madrasah and ancient science (mathematics, astronomy and medicine) in the period of Timurids
KISHIMJAN ESHENKULOVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
Eğitim ve Öğretimİstanbul ÜniversitesiBilim Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EKMELEDDİN İHSANOĞLU
- Kitâb-ı Makbûl Der-Hâl-i Huyûl (Giriş-inceleme-metin-dizin)
Atların halleri hakkında makbul bir kitap
YAVUZ BİÇER
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Türk Dili ve EdebiyatıSivas Cumhuriyet ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HACI İBRAHİM DELİCE
- Osmanlı'da dinî-siyasî bir yapılanma olarak Kadızâdeliler hareketi
Başlık çevirisi yok
ALİ DURMUŞ
Doktora
Türkçe
2020
Dinİstanbul ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HALİL İBRAHİM BULUT