Borderline kişilik bozukluğunda etiyolojik faktörler: Erken çocukluk yaşantıları, ebeveyn çocuk ilişkileri ve ebeveyn psikopatolojisinin rolü
Etiological factors in borderline personality disorder: Early childhood experiences, parent-child relationships and the role of parental psychopathology
- Tez No: 850447
- Danışmanlar: PROF. DR. ARZU AYDIN ACI
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mersin Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 141
Özet
Bu tez çalışmasında erken çocukluk yaşantıları, ebeveyn çocuk ilişkileri ve ebeveyne dair faktörlerin borderline kişilik bozukluğu (BKB) etiyolojisindeki etkileri hem toplum hem de klinik örneklemde ele alınmıştır. Toplum örneklemi verileri 18-35 yaş aralığında olan 374 katılımcının online ya da yüz yüze katılımı ile toplanmış olup katılımcılara kartopu örnekleme aracılığıyla ulaşılmıştır. Klinik örneklem verileri 18-35 yaş aralığında olup çeşitli hastanelere ayakta tedavi için başvuran katılımcılara ek olarak herhangi bir şikâyeti olmayan ve toplum örnekleminden kartopu örnekleme yoluyla ulaşılmış katılımcılardan oluşturmaktadır. Bu bağlamda klinik örneklem çalışmasının analizleri BKB tanılı, diğer psikiyatrik tanılı ve sağlıklı 88 kişinin verisiyle yürütülmüştür. Çalışma kapsamında ebeveyn-çocuk ilişkisindeki sınır ihlallerini değerlendirmeye yarayan Yetersiz Sınırlar Ölçeğinin-YSÖ uyarlama ve geçerlik güvenirlik çalışması yürütülmüş olup söz konusu çalışmanın analizleri toplum örnekleminden kar topu örnekleme ile ulaşılan 505 katılımcıyla yürütülmüştür. Araştırmanın ilk aşamasında uyarlaması yapılan YSÖ kişinin ebeveynleri ile olan ilişkisindeki sınır ihlallerini farklı boyutlar açısından değerlendiren geçerli ve güvenilir bir ölçüm aracı olarak yerel alan yazına kazandırılmıştır. Araştırmanın ana bulguları BKB tanılı katılımcıların travma puanlarının hem diğer psikiyatrik tanısı olan katılımcıların puanlarından hem de sağlıklı katılımcıların puanlarından anlamlı bir şekilde daha yüksek olduğunu ortaya koymuştur. Sağlıklı katılımcıların hem anne hem de babadan algılanan ilgi ve sıcaklık puanlarının BKB tanılı ve diğer psikiyatrik tanılı katılımcıların puanlarına kıyasla anlamlı şekilde daha yüksek olduğu, buna karşın gruplar arasında iç içe geçme puanları açısından herhangi bir fark olmadığı gözlenmiştir. Bulgular anneden algılanan psikolojik kontrol ve suçluluk uyandırma puanları açısından BKB tanılı grup ile diğer psikiyatrik tanılı grup arasında anlamlı bir fark olmadığını, buna karşın babadan algılanan psikolojik kontrol ve suçluluk uyandırma puanları açısından BKB tanılı grubun puanlarının diğer tanılı grubun puanlarından anlamlı bir şekilde daha yüksek olduğunu ortaya koymuştur. Toplum örneklemi verilerinin analizleri, anne için kurulan modelde BKB'yi en güçlü yordayan değişkenin anneden algılanan düşük düzeyde ilgi ve sıcaklık, baba için kurulan modelde ise BKB'yi en güçlü yordayan değişkenin babadan algılanan yüksek düzeyde psikolojik kontrolün kullanımı ve suçluluk uyandırma olduğunu ortaya koymuştur.
Özet (Çeviri)
In this dissertartion, the effects of early childhood experiences, parent-child relationships and the role of parental factors on borderline personality disorder (BPD) were examined in two separate studies carried otu with both community and clinical samples. The data of the community sample study was collected online or in person from 374 participants between the ages of 18-35, and the participants were reached through snowball sampling method. The data of the clinical sample study consists of participants who are between ages 18-35 and applied to various hospitals for outpatient treatment, as well as participants who do not have any complaints and were reached through snowball sampling method from the community sample. In this context the analyses of the clinical sample study were conducted with the data of 88 participants diagnosed with BPD, other psychiatric disorders and healthy individuals. Within the scope of the study, the adaptation, reliability and validity study of the Inadequate Boundaries Questionnaire-IBQ, which is used to evaluate boundary violations in parent-child relationship, was conducted, and the analyses of the study were conducted with 505 participants reached via sonwball sampling method from the community sample. IBQ, which was adapted in the first phase of the study has been brought to the local literature as a valid and reliable instrument that evluates the boundary violations in the individuals' relationships with his/her parents in terms of various sub-dimensions. The main findings of the study revealed that the trauma scores of participants diagnosed with BPD were significantly higher than both the scores of participants with other psychiatric diagnoses and the scores of healthy participants. Findings showed that perceived care and warmth scores of healthy participants from both mother and father were significantly higher than the scores of participants with BPD and other psychiatric diagnoses, whereas there was no significant difference in terms of enmeshment scores between the groups.There was no significant difference between the group diagnosed with BPD and group with other psiychiatric diagnoses in terms of perceived psychological control and guilt induction scores from mother, whereas the scores of the BPD diagnosed group were significantly higher than the scores of the other psychiatric diagoneses group in terms of perceived psychological control and guilt induction scores from father. Analyses of the data from the community sample study revealed that the variable that most strongly predicted BPD in the model established for the mother was the low level of care and warmth perceived from mother on the other hand the variable that most strongly predicted BPD in the model established for the father was the high level of psychological control and guilt induction perceived from the father.
Benzer Tezler
- Borderline kişilik bozukluğunda Masterson yaklaşımı psikoterapisinin nörobiyolojik etkisi
Neurobiological effect of Masterson approach psychotherapy in borderline personality disorder
MERAL AYDIN
- Borderline kişilik bozukluğunda zihin kuramı ve çocukluk çağı travması arasındaki ilişki
The relationship between 'Theory of mind' and childhood traumas among Borderline personality disorder patients
SİNEM KAHVECİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
PsikolojiÜsküdar ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HÜSEYİN ÜNÜBOL
- Borderline kişilik bozukluğunda emosyon regülasyonu, sosyal kognisyon, dikkat şebekeleri, yapısal ve fonksiyonel nörogörüntüleme bulgularının araştırılması
Investigation of emotion regulation, social cognition, attention networks, structural and functional neuroimaging findings in borderline personality disorder
EBRU TEMİZ
Doktora
Türkçe
2022
Nörolojiİstanbul ÜniversitesiSinir Bilimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM HAKAN GÜRVİT
- Borderline kişilik bozukluğunda kendini yaralayıcı davranışın klinik değişkenler açısından incelenmesi
Başlık çevirisi yok
VEHBİ KESER
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
1998
Psikiyatriİstanbul ÜniversitesiPsikiyatri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BİLGİN SAYDAM
- Borderline kişilik bozukluğunda duygu düzenleme ve ilk nesne ilişkileri ile ruhsal işleyişin Rorschach testindeki görünümü
First object relations, psychological processes and emotion regulation in borderline personality disorder
HAYDEH FARAJİ
Doktora
Türkçe
2020
PsikolojiDoğuş ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HATİCE NEVZAT MUHTAR