Zeugma pişmiş toprak ve metal aydınlatma gereçleri
Zeugma terracotta and metal lighting equipment
- Tez No: 851256
- Danışmanlar: PROF. DR. MUSA KADIOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Arkeoloji, Archeology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Arkeoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klasik Arkeoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 366
Özet
Zeugma antik kenti 1992-2017 yılları arası kazı çalışmalarında ele geçen ve Gaziantep Müzesi envanterinde yer alan 122 adet pişmiş toprak kandil, 21 adet metal kandil, 20 adet candelabrum ve candelabrum aksamı ile 2 adet heykel ve 1 adet heykel parçasından oluşan lykhnoukhoi tez kapsamında incelenmiştir. Tez çalışmasının ilk bölümünde“Aydınlatma”kavramı üzerinde yoğunlaşılmıştır. Antik Çağ'da 1- Doğal Aydınlatma ve 2- Yapay Aydınlatma nasıl yapılırdı sorusu temelinden hareketle öncelikle doğal aydınlatma kavramı üzerinde kısaca durulmuştur. Gün ışığıyla yapılan aydınlatma doğal aydınlatmanın konusudur. Roma Dönemi'nde özellikle konutlarda gün ışığı için yapılan düzenlemeler antik edebi kaynaklar ve modern kaynaklar taranarak anlaşılmaya çalışılmıştır. Yapay ışık, havanın kararmasından sonra, özel mekanlarda ve günlük yaşamda önemli işleve sahiptir. Tez kapsamında, özellikle Roma Dönemi'nde ev ortamlarında gece esnasındaki aktivitelerin yapay ışıkla olan ilişkisini ve insanların bunları yapabilme yeteneklerini antik edebi kaynaklar, arkeolojik veriler ve günümüzde yapılan bazı deneysel verilerin yardımıyla araştırılmıştır. Zeugma antik kenti pişmiş toprak kandil tipolojisi 14 başlık altında toplanmıştır. Kentin kandil repertuarına genel olarak bakıldığında yerel üretim kandillerin ağırlıkta olduğu görülmektedir. Tez kapsamında değerlendirilen pişmiş toprak eserler, günlük kullanıma yönelik olarak kentlerin bünyesindeki atölyelerde üretilen araç gereçlerdendir. Bu atölyelerin etkileşim halinde olduğu yakın ve uzak bölge atölyelerinden, Kilikya (Tarsus), Suriye'nin kuzeyi (Antiokheia) ve güneyi (Dura-Europos), Kıbrıs ve Levant Bölgesi kentleri kandil buluntuları Zeugma'yla karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. Tez kapsamında ele alınan metal eserler arasındaki Zeugma metal kandil ve candelabrum'ları Roma'nın MS 1. yüzyılda başlayan lejyon ve veteran hareketliliğinin artmasının doğal bir sonucu olarak Campania Bölgesi kandilleri ile paralellik göstermektedir. Metal kandiller ve metal candelabrum'lar kendi içlerinde sınıflandırılarak değerlendirilmeye tabi tutulmuştur. Analoji yapılırken genelde bu eserlerin Roma'nın lejyon kentleri İspanya'da Baetica Eyaleti, Orta Avrupa'da Pannonia ve Vindonissa, Suriye'de ise Dura-Europos buluntuları ile de benzer özellikler taşıdığı görülmüştür. Bilim insanları bu noktadan hareketle bu metal buluntuların adem-i merkeziyetçi bir anlayışla üretildiğini ve lejyon hareketliliği ile Roma kültürünün bir unsuru olarak yayıldığını ifade etmişlerdir.
Özet (Çeviri)
This thesis subjects lighting devices found at Zeugma excavations during 1992- 2017 seasons and in the inventory of Gaziantep Museum. 122 terracotta lamps, 21 metal lamps, 20 candelabra and candelabra parts, and lychnouchoi consisting of 2 sculptures and 1 sculpture fragment has examined for study. The first section of the thesis has focused on the concept of“Lighting”. It explains how“Natural and Artificial Lighting”were used in the ancient times and briefly discussed the concept of natural lighting. Daylight provides natural lighting, and the arrangements made for daylight, particularly in residences during the Roman Period have been tried to understand through studying ancient and modern sources. Artificial lighting was also played an important role in daily life of Romans specifically after dark. Considering lighting equipment in ancient times was much less powerful than present day, it is important to understand what Romans did during nightfall with limited light. Within the scope of the thesis, the relationship between nighttime activities in domestic environments and artificial light, especially in the Roman Period, and people's abilities to do these were investigated with the help of ancient literary sources, archaeological data and some experimental data conducted today. The terracotta lamp typology of the ancient city of Zeugma is grouped under 14 headings. This study indicates that local oil lamp production is high in Zeugma. The terracotta oil lamps were produced in local workshops and distributed for daily use. Among the workshops in the near and far regions where these workshops interact, oil lamp finds from the cities of Cilicia (Tarsus), the north (Antiochea) and south of Syria (Dura-Europos), Cyprus and the Levant Region were examined in comparison with Zeugma. Metal lamps and candelabra in Zeugma show close parallels with the ones in Campania. This is because, legion and veteran mobility had increased in 1st century AD. They are classified and evaluated into different headings. Analogy of these objects show that their close parallels are also found in other legionary stations as Baetica in Spain, Pannonia and Vindonissa in Central Europe, and Dura-Europos in Syria. This result enables scholars to suggest that these metal findings were produced with decentralized approach and spread as an element of Roman culture through military mobility.
Benzer Tezler
- Zeugma A, B, Danae ve Dionysos Evleri cam buluntuları
The glass finds from the Houses of A, B, Danae and Dionysos at Zeugma
ÖZNUR SEMİZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
ArkeolojiAnkara ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÇİĞDEM GENÇLER GÜRAY
- Zeugma Mousalar Evi Terra Sigillataları ışığında convivium sofra takımları
Convivium tableware in the light of the Terra Sigillatas of the Zeugma House of Mousas
ORHAN BABA
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
ArkeolojiAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE FATMA EROL
- Zeugma kazısına ait kemiklerin ve dişin elektron spin rezonans (ESR) yöntemiyle radyasyon miktarının belirlenmesi ve tarihlendirilmesi
Determination of the radidation dose and dating of the bones and tooth enamel from Zeugma excavation by electron spin resonance (ESR) method
TAMER DOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
Fizik ve Fizik MühendisliğiÇukurova ÜniversitesiFizik Ana Bilim Dalı
PROF.DR. ZEHRA YEĞİNGİL
- Geoarchaeological investigations in Zeugma, Turkey
Zeugma'da (Türkiye) jeoarkeolojik araştırmalar
CEREN KARACA
Yüksek Lisans
İngilizce
2008
Jeoloji MühendisliğiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KUTALMIŞ GÖRKAY
PROF. DR. VEDAT TOPRAK
- Zeugma (Belkıs) antik kenti mozaiklerinde kullanılan bordür motiflerinin çini sanatına uyarlanması
Adaptation of border motifs used in mosaics of Zeugma (Belkis) ancient city into the tile art
SERPİL ERTEM
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Güzel SanatlarUşak ÜniversitesiGeleneksel Türk Sanatları Ana Sanat Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EZGİ GÖKÇE