Van Bölgesi Tarih ve Arkeoloji Araştırma Merkezi (VANTAM):Kültür politikaları, arkeoloji ve Doğu Anadolu araştırmalarının belleğine bir örnek
Research Center for the History and Archaeology of the Van Region (VANTAM): An example of the memory of cultural policies, archaeology, and research in Eastern Anatolia
- Tez No: 851309
- Danışmanlar: DOÇ. DR. GONCA DARDENİZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Arkeoloji, Archeology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Protohistorya ve Önasya Arkeolojisi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 227
Özet
Bu tezin konusunu, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi tarafından 1967 yılında Van'da kurulan Van Bölgesi Tarih ve Arkeoloji Araştırma Merkezi (VANTAM) ve Merkez'in çalışmalarının zeminini oluşturan bilimsel, kültürel ve siyasi gelişmeler oluşturmaktadır. Tezin her bir bölümünde ilk olarak dönemin siyasi gelişmeleri ve bunlarla doğrudan veya dolaylı olarak şekillenen kültür politikaları incelenmiştir. Siyasi arka planlar sunulduktan sonra aynı süreçte Van ve çevresinde yapılan araştırmaların incelenen dönemler içerisindeki ilerlemesi ve varsa dönemin ideolojileri ile ilintisi anlaşılmaya ve aktarılmaya çalışılmıştır. VANTAM tarafından gerçekleştirilen çalışmaların arkeolojik detayları bu tezin ana konusunu oluşturmamaktadır. Bu sebeple, önemli görülen bilgiler ve detaylar (malzeme kültürü, mimari detaylar gibi) kısa notlar halinde tezin sonuna eklenmiştir. Tezin zamansal çerçevesi Türkiye Cumhuriyeti Dönemi'dir (1923 –). Bu sebeple, Osmanlı Devleti döneminde bölgede sürdürülen çalışmalar özet niteliğinde sunulmuştur. Tez kapsamında, Osmanlı Devleti döneminde arkeolojiye bakışın ve uygulamalarının bir özeti verilirken, Cumhuriyet sonrası ulus devletlerin inşasında arkeolojiye yüklenen misyon da irdelenmiştir. VANTAM'ın kuruluşu öncesinde, İstanbul Üniversitesi tarafından Van Bölgesi'nde gerçekleştirilen çalışmalar, tez kapsamında ayrı bir başlık altında incelenmiştir. VANTAM'ın kuruluş aşaması ve ardından bölgede sürdürülen arkeolojik kazı çalışmaları, yüzey araştırmaları ve kültürel mirasa dair projeler mevcut dönemlerin siyasi ikliminin yanı sıra eğitim ve kültür politikaları bağlamında değerlendirilmeye çalışılmıştır. Dış etkenler kadar Merkez'in iç dinamiklerinin, yürütülen faaliyetler üzerinde ne denli etkili olduğu sorgulanmıştır. Son olarak, VANTAM'ın yeni misyonu, hedefleri ve disiplinler arası yönde gelişme çalışmaları aktarılmıştır. Merkez'in çalışmalarının ivmelenmesinde veya azalmasında, kurumsal ve bireysel ölçekteki etkilerin, bilimsel ve siyasi gelişmelerden daha belirleyici olduğu tezin sonucu olarak ortaya konulmuştur. VANTAM'ın tarihçesini yazma aşamasında, kazı raporları, Merkez'in, Fakülte'nin ve Üniversite'nin yazışmaları incelenmiştir. Merkez'in görsel arşivinde yer alan belgelerden, görsellerdeki detaylar tanımlanabildikleri ölçüde yararlanılmıştır. Mevcut verilerin sınırlı oluşu nedeniyle oluşan boşluklar, döneme tanıklık eden kişilerle yapılan röportajlarla ve kişisel arşivlerden elde edilen bilgilerle doldurulmaya çalışılmıştır.
Özet (Çeviri)
The subject of this thesis is examining the scientific, cultural, and political grounds forming the basis of the Research Center for the History and Archaeology of the Van Region History VANTAM, which was established in 1967 at Van (Türkiye) by the Faculty of Letters of Istanbul University. Each chapter opens with a discussion about the political developments shaping directly or indirectly the cultural policies during that particular period. This political framework is followed by a deeper investigation of the progress of archaeological research carried out in Van and its environs to recognize any relationships with the ideologies of the period and archaeological research agendas. The details of archaeological research (i.e., material culture, architectural features, etc.) are beyond the focus of the thesis. Consequently, archaeological information was added as an appendix in the form of short notes if necessary. The chronological framework of the thesis is the Republican period of Türkiye (1923 –), thus earlier studies conducted in the area during the Ottoman Empire period are briefly summarized. While a summary of the view and practices of archaeology in the Ottoman period is provided, the mission assigned to archaeology in the construction of the nation-state in the early stages of the Republic is discussed in detail. Research carried out by teams from Istanbul University in the Van region before the establishment of VANTAM is examined as a separate section. The establishment phase of VANTAM and subsequent archaeological excavations, surveys, and cultural heritage projects are evaluated in the context of education and cultural policies as well as the political climate of the corresponding periods. The effectiveness of the internal dynamics of the Center in shaping the research agendas as well as external factors relevant to scientific research are questioned. The final chapters of the thesis cover VANTAM's new mission, goals, and attempts to transform into an interdisciplinary research hub. The ultimate conclusion of the thesis is that institutional and individual effects are more decisive than scientific and political developments in the acceleration and decrease of the Center's research activities and functionality. During the preparations of the thesis and writing the history of VANTAM, excavation reports, aside the archives of the Center, the Faculty, and the University were investigated. The limited visual archive of the Center was beneficial when the details could be clarified. Nevertheless, there were still gaps due to the restrictions of the available data and archival records of the Center. Interviews with witnesses of the period and information obtained from personal archives are used to fill in the gaps in the reconstruction of the history of VANTAM.
Benzer Tezler
- Van yöresi geleneksel köy mimarisi
Traditional village architect of Van region
BİLAL BURHAN ERDOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
ArkeolojiYüzüncü Yıl ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ. RAFET ÇAVUŞOĞLU
- Yukarı Anzaf Kalesi demir silah ve aletleri
Upper Part of Anzaf Castle iron weapon and tools
NEVİN ULUSOY
- Siirt ve çevresinin turizm coğrafyası
Tourism geography of Siirt and around
NERİMAN KILINÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Coğrafyaİstanbul ÜniversitesiCoğrafya Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MERAL SUNA DOĞANER
- Gürcistan'ın acara bölgesinde müzecilik faaliyetleri ve bunların çağdaş müzecilik açısından değerlendirilmesi
Museology activities in Georgia adjara region and its evaluation in terms of contemporary museology
GÜLCAN ÖZBEK
Doktora
Türkçe
2022
Sanat TarihiVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ OSMAN AYTEKİN