El-Kisâî ve dönemindeki bazı âlimlerle yapmış olduğu ilmî münazaraları
The scientific debates from El Kisai and the knowledgeable persons from his period of time
- Tez No: 851523
- Danışmanlar: DOÇ. DR. EMİN CENGİZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Linguistics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Şırnak Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 180
Özet
Arapça; kadim bir kültürü ve medeniyeti aktarması, tarihte ve günümüzde birçok devletin ve ülkenin resmî dili olması, İslam'ın ana kaynaklarının dili olması nedeniyle yaşayan dünya dilleri arasında önemli bir yere sahiptir. Araplar fetihlerle birlikte başka dil ve kültüre sahip insanlarla etkileşim içinde oldular. Bu durum ise Arapça'nın bozulmasına neden olmuştur. Bundan ötürü hicri I. asrın sonralarına doğru Basra'da, bir asır sonra da Kûfe'de dil çalışmaları başlamıştır. Bu iki ekol arasında siyasetin de etki ettiği ilmî münâzaralar gerçekleşmiştir. Nahiv ilminin olgunlaşmasına katkı sağlayan bu münâzaraların en meşhuru“Zenburiyye Meselesi”olarak bilinen münâzara Sîbeveyhi ile Kûfe dil ekolünün kurucusu el-Kisâî arasında gerçekleşmiştir. el-Kisâî'nin hayatı, hocaları, talebeleri, eserleri ve münâzaraları nahiv tarihi açısından önemli bir yere sahiptir. Bu çalışma ile el-Kisâî ile diğer âlimler arasında dil konusunda gerçekleşen münâzaraları konu edinilmiş; dil çalışmalarının gerekçeleri ve Nahiv ilminin ortaya çıkışı incelenmiştir. Birinci bölümde Basra, Kûfe, Bağdat, Endülüs ve Mısır dil ekollerinin özelliklerine ve önde gelen âlimlerine kısaca değiniliştir. İkinci bölümde el-Kisâî'nin hayatına, ilmî şahsiyetine, hocalarına, talebelerine, ahlakına ve eserlerine yer verilmiştir. Üçüncü bölümde ise el-Kisâî'nin dönemindeki bazı âlimlerle yaptığı ilmî münâzaraları Nahiv (cümle bilgisi), Sarf (dil bilgisi) ve Lugat (kelime bilgisi) olmak üzere üçe ayrılmıştır. Nahiv ile ilgili on beş, Sarf ile ilgili sekiz ve Lugat ile ilgili üç olmak üzere toplam yirmi altı münâzara temel kaynaklara başvurularak tespit edilip incelenmiştir. Her bir münâzaranın taraflarını, yerini ve konusunu tespit ettikten sonra münâzaranın iyi anlaşılması için o konuyla ilgili temel düzeyde bilgi verilmiştir. Münâzarayı kaynaklarda geçtiği gibi diyalog şeklinde kaleme aldıktan sonra değerlendirmeler yapılmıştır. Nahiv ilminde İrab, Amel-Âmil, Harf-i Atıf, Harf-i Cer, Te'kîd, Hal, İnne, Zamir gibi; Sarf ilminde Maksur-Memdud, Vezin-Mevzun, Hemzenin Tahfifi, İsm-i Mensub, İsm-i Tasğir, Emir, Nakıs-Sahih gibi Arap dili grameri ile ilgili önemli konuların erken bir dönemde tartışıldığı anlaşılmıştır. Çalışmanın Arap dili grameri tarihi alanında katkılar sağlaması beklenmektedir.
Özet (Çeviri)
Arabic has an important place among the living languages of the world; it conveys an ancient culture and civilization, it is the official language of many states and countries in history and today, and it is the language of the main sources of Islam. The Arabs interacted with people of other languages and cultures with the conquests. This situation caused the Arabic language to deteriorate. For this reason, language studies began in Basra towards the end of the first century of the Hijra, and in Kufa a century later. Scientific debates, influenced by politics, took place between these two schools. The most famous of these debates, which contributed to the maturation of the science of grammar, was the debate known as the“Zanburiyya Issue”, between Sibawayhi and al-Kisa'i, the founder of the Kufa language school. Al-Kisa'i's life, teachers, students, works and debates have an important place in the history of Nahiv. This study examines the debates between al-Kisa'i and other scholars on the subject of language; the reasons for language studies and the emergence of the science of Nahiv are examined. In the first section, the characteristics of the language schools of Basra, Kufa, Baghdad, Andalusia and Egypt and their leading scholars are briefly mentioned. In the second section, al-Kisa'i's life, scientific personality, teachers, students, morality and works are included. In the third section, al-Kisa'i's scientific debates with some scholars of his time are divided into three sections: Nahiv (syntax), Sarf (grammar) and Lugat (vocabulary). A total of twenty-six debates, fifteen on Nahiv, eight on Sarf and three on Lugat, have been identified and examined by referring to primary sources. After determining the parties, place and subject of each debate, basic information about that subject was given for a good understanding of the debate. After writing the debate in the form of a dialogue as it is stated in the sources, evaluations were made. It was understood that important subjects related to Arabic language grammar such as İrab, Amel-Amil, Harf-i Atıf, Harf-i Cer, Te'kîd, Hal, İnne, Zamir in the science of grammar; Maksur-Memdud, Vezin-Mevzun, Hamzenin Tahfifi, İsm-i Mensub, İsm-i Tasğir, Emir, Nakıs-Sahih in the science of sarf were discussed at an early period. It is expected that the study will contribute to the field of Arabic language grammar history.
Benzer Tezler
- Bostanîzâde Mehmet Tahir Paşa'nın Usûl-i Cebr adlı eseri
Bostanîzâde Mehmet Tahir Pasha his work titled Usûl-i Jabr
SULTAN TEKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Bilim ve TeknolojiFatih Sultan Mehmet Vakıf ÜniversitesiBilim Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA KAÇAR
- Dünden bugüne rebab ve yeniden ele alınması
Başlık çevirisi yok
M. REFİK KAYA
Sanatta Yeterlik
Türkçe
1998
Müzikİstanbul Teknik ÜniversitesiTürk Sanat Müziği Ana Sanat Dalı
DOÇ. M. CAHİT ATASOY
- محمد بن قرقماس وتفسيره' نثر الجمان من فتح الرحمن' (سورة آل عمران وسورة النساء) تحقيقًا وتحليلاً
Muhammed b. Korkmaz'ın 'Nesrü'l-Cümân min Fethi'r-Rahmân' adlı eserinin tahkiki ve incelenmesi (Âl-i İmrân ve Nisâ Sûreleri)
MAITIKUERBAN TUNNISA
Yüksek Lisans
Arapça
2023
Dinİstanbul ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZİYAD RAVAŞDEH
- Sadullah el-Berde'î'nin Hadâiku'd-Dekâik adlı eseri
Al-Berde'î's work called Hadâiku'd-Dekâik
ZÜBEYİR ASLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Doğu Dilleri ve EdebiyatıDicle ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET EDİP ÇAĞMAR
- Çağdaş Suriye nesrinde siyasî hapishane edebiyatı üzerine eleştirel bir bakış
The literature of political prisons in contemporary Syrian prose analytical prepective
ABDOLGADER MOHAMED ALİ
Yüksek Lisans
Arapça
2014
Doğu Dilleri ve EdebiyatıSelçuk ÜniversitesiDoğu Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. FİKRET ARSLAN