Türk halk hikâyelerinde ara sözler (Mevlüt İhsani, Şeref Taşlıova, Şevki Halıcı anlatmaları örneği)
Digressions in Turkish minstrel story (Example of narrations of Mevlüt İhsani, Şeref Taşlıova, Şevki Halıcı)
- Tez No: 851985
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ HÜSEYİN AKSOY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Halk Bilimi (Folklor), Türk Dili ve Edebiyatı, Folklore, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Ara söz, halk hikâyesi, Şeref Taşlıova, Mevlüt İhsani, Şevki Halıcı, Digression, minstrel story, Şeref Taşlıova, Mevlüt İhsani, Şevki Halıcı
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 193
Özet
Bu çalışmanın konusu Türk halk hikâyelerinde ara sözlerdir. Ara söz, anlatıcının bilgilendirme ya da kendi görüşlerini ekleme amacıyla anlatıya dâhil olan ve bir anlatının her epizotunda karşımıza çıkabilen bir yapıdır. Kapsamımızı; Mevlüt İhsani, Şevki Halıcı ve Şeref Taşlıova'dan derlenen ve TDK tarafından yayımlanan 47 halk hikâyesi oluşturmaktadır. Bu hikâyelerde 700 civarında ara sözün yer aldığı tespit edilmiş, inceleme bu ara sözler üzerine kurulmuştur. Bu çalışma doküman incelemesiyle gerçekleştirilen nitel bir araştırmadır. İnceleme aşamasında İlhan Başgöz'ün üç başlığa ayırdığı tasnif esas alınmıştır. Tespit ettiğimiz ara sözlerin niteliğine göre tasnifte bazı değişikliklere gidilmiştir. Gerekli görüldüğü takdirde ise başka araştırmacıların görüşlerine müracaat edilmiştir. Bu tasnif;“açıklayıcı ve tanımlayıcı ara sözler”ve“görüş, yorum ve eleştiri ara sözleri”olarak iki kısma ayrılmıştır. Bu iki ana başlığa ara sözlerin işlev ve içerik özelliklerine göre çeşitli alt başlıklar eklenmiştir. Çalışmada ara sözlerin;“şekil/yapı”,“konu/içerik”;“yapısal, metin içi, kültürel işlevleri”ve“dil ve anlatım”özellikleri değerlendirilmiştir. Ayrıca ara söz olarak kabul ettiğimiz;“şiir”,“atasözü ve deyim”,“efsane”,“dua ve beddua”,“karavelli”gibi türler de tespit edilip değerlendirilmiştir. Buna ek olarak ara sözlerin oluşmasında ve şekillenmesinde önemli bir yere sahip olan;“anlatıcı”,“dinleyici”,“anlatma zamanı ve mekânı”gibi unsurlar ele alınmıştır. Bu çalışmada, ara sözleri tespit ve tasnif etmek, ara sözlere bütüncül bir bakış açısıyla yaklaşmak, ara sözlerin hangi epizotlarda daha yoğun bir şekilde kullanıldığını tespit etmek hedeflenmiştir.
Özet (Çeviri)
The subject of this study is digressions in Turkish minstrel stories. A digression is a structure that is included in the narrative for the purpose of informing the narrator or adding her own opinions and can be encountered in every episode of a narrative. The scope of the study consists of 47 minstrel stories published by TDK and compiled from Mevlüt İhsani, Şevki Halıcı and Şeref Taşlıova. It was determined that there were around 700 digressions in these stories and the analysis was based on them. This study is a qualitative research conducted by document analysis. During the review phase, İlhan Başgöz's classification divided into three headings was taken as basis. Some changes were made in the classification according to the nature of the digressions we detected. If deemed necessary, the opinions of other researchers were consulted. This classification consists of“explanatory and descriptive digressions”and“opinion, comment and criticism digressions”. Various subheadings have been added to these two main headings according to the function and content characteristics of the digressions. The digressions in the study are;“form/structure”,“topic/content”,“structural, in-text, cultural functions”and“language and expression”features were evaluated. Also, which we accept as digressions; Genres such as“poem”,“proverb and idiom”,“legend”,“prayer and curse”,“karavelli”were also identified and evaluated. In addition, it has an important place in the formation and shaping of digressions; Elements such as“narrator”,“audience”,“time and place of narration”were discussed. In this study, it is aimed to identify and classify digressions, to approach digressions from a holistic perspective, and to determine in which episodes digressions are used more intensively.
Benzer Tezler
- Çukurovalı Aşık Mehmet Demirci (Köroğlu)'nin hikaye anlatıcılığı üzerine bir araştırma
An Investigation on Minstrel Mehmet Demirci's story telling (Köroğlu)
MEHMET KORKMAZ
Doktora
Türkçe
2003
Halk Bilimi (Folklor)Fırat ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSMAİL GÖRKEM
- Âşık Şeref Taşlıova'nın tasnif ettiği halk hikâyeleri üzerinde yapısal bir inceleme
A structural analysis on the folktales classified by Aşik Şeref Taşliova
MUSTAFA AYDOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Halk Bilimi (Folklor)Ege ÜniversitesiTürk Halk Bilimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. PINAR FEDAKAR
- Nabizade Nazım'ın eserlerinde kadın ve çocuk eğitimi
Women and child educations in Nabizade Nazım works
NİSA AYFER ERKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilgiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SABAHATTİN ÇAĞIN
- Cumhuriyet Dönemi âşıklık geleneği içerisinde yetişen baba - oğul âşıklar ve bir örnek: Aşık Sebahattin İkan - Aşık Korkmaz İkan
Growing up in the tradition of minstrelsy in the Republican era father - son minstrels and example: Minstrel Sebahattin İkan - minstrel Korkmaz İkan
METEHAN KORKMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Halk Bilimi (Folklor)Ankara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUAMMER METE TAŞLIOVA