Erken Cumhuriyet dönemi'nde Türkiye'de çeviri eleştirisi habitusu: Yücel Dergisi örneği (1935-1956)
Translation criticism Habitus in the early Republican Turkey: The case of Yücel Journal (1935-1956)
- Tez No: 852048
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MÜGE IŞIKLAR KOÇAK, DOÇ. DR. AHU SELİN ERKUL YAĞCI
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Mütercim-Tercümanlık, Translation and Interpretation
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Çeviribilim Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 323
Özet
Erken Cumhuriyet döneminde basılan süreli yayınların çoğunda önemli yer tutan çeviri eleştirisi, şimdiye kadar akademik araştırmalarda Tercüme dergisi dışında kapsamlı bir şekilde ele alınmamıştır. Bu boşluğu doldurmayı hedefleyen mevcut çalışma, devlet destekli Tercüme dergisi ile aynı dönemde özel sermaye himayesinde basılan Yücel dergisindeki çeviri eleştirisi uygulamalarını hem metinler üzerinden hem de sosyolojik bir bakış açısıyla sorunsallaştırarak dönemin çeviri eleştirisi habitusunu ortaya çıkarmayı amaçlamaktadır. Bu amaçla, Yücel dergisinde yayımlanmış çeviri eserler üzerine eleştirel metinler, çeviri ve çevirmenden beklentiler üzerine metinler ve çeviri eleştirilerine verilen cevapları içeren üç bütünce hazırlanmıştır. Bunlardan elde edilen bulgular Tercüme dergisini inceleyen ikincil kaynaklardan ve tez kapsamında yapılan ek incelemelerden elde edilen bulgularla karşılaştırılmıştır. Çalışma kapsamında, çeviri eleştirileri için eser seçiminden eleştiri ediminin nasıl yapıldığına uzanan tercih ve uygulamaları ortaya çıkartmak için Pierre Bourdieu'nun“alan”,“sermaye”ve“habitus”(1986) kavramlarından, ve metin ve eyleyici odaklı incelemeyi mümkün kılan Nitel İçerik Analizi (Schreier, 2012) ve biyografik yöntem (Garraty, 1957) gibi farklı yöntemlerden yararlanılmıştır. Bu doktora teziyle, erken Cumhuriyet dönemindeki çeviri eleştirisi habitusunun belirli bir ağ içinde yer alan eyleyiciler tarafından oluşturulduğu, çeviri alanındaki uygulamaların bireysel ve kurumsal eyleyicilerin sahip oldukları kültürel ve sosyal sermayelerin etkisiyle şekillendiği ve bu unsurların birbirleriyle iç içe geçmiş iki eleştiri habitusunun oluşmasına sebep olduğu ortaya çıkartılmıştır.
Özet (Çeviri)
Translation criticism, which occupies a significant place in most of the periodicals published in the early Republican period, has not been extensively analyzed in academic research, except for Tercüme magazine. The current study aims to fill this gap by problematizing translation criticism practices in the privately funded Yücel journal, contemporaneously published with the state supported Tercüme journal. This examination employs both textual analysis and a sociological perspective to illuminate translation criticism habitus during the specified historical period. For this purpose, three distinct corpora were prepared, including critical analyses of translation works, texts on translation and translator expectations, and responses to translation criticism published in Yücel. The findings obtained from the analysis of these corpora were compared with the findings derived from secondary sources analyzing the Tercüme, alongside supplementary analyses conducted within the scope of this thesis. Within the scope of the study, Pierre Bourdieu's concepts of“field”,“capital”and“habitus”(1986) and diverse methods such as Qualitative Content Analysis (Schreier, 2012) and biographical method (Garraty, 1957), which enable text- and agent-oriented analyses, were used to reveal preferences and practices ranging from the selection of works for translation criticism to how the act of criticism is performed. This dissertation reveals that translation criticism habitus in the early Republican period was formed by individual agents operating within a network, that practices in the translation field were shaped by the cultural and social capitals of individual and institutional agents, and that these factors led to the formation of two interwoven critical habitus.
Benzer Tezler
- From movie/script to novel: Translated popular cinema novels in Turkey from 1944 to 1957
Filmden/senaryodan romana: Türkiye'de çeviri sinema romanlar (1944-1957)
CEYDA ÖZMEN
Yüksek Lisans
İngilizce
2010
Mütercim-TercümanlıkDokuz Eylül Üniversitesiİngilizce Mütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MÜGE IŞIKLAR KOÇAK
- Tanzimat ve Erken Cumhuriyet Dönemlerinde çeviri faaliyetleri ve modernleşme: Encümen-i Daniş ve Tercüme Bürosu örneklerinde modernleşme ve çeviri ilişkisi
Translation activities and modernization in Tanzimat era and Early Republican Period: The relationship between modernization and translation in the examples of Encümen-i Daniş and Translation Bureau
BARBAROS UZUNKÖPRÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Mütercim-Tercümanlıkİstanbul ÜniversitesiÇeviribilim Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NESLİHAN DEMEZ
- Erken Cumhuriyet döneminde seyahat yazını çevirileri: Lady Montagu'nün Mektupları
Translated travel writing in the Early Republican period of Turkey:Lady Montagu's Letters
SİTEM İNCE
Doktora
Türkçe
2024
Mütercim-TercümanlıkDokuz Eylül ÜniversitesiMütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ATALAY GÜNDÜZ
- Türkiye'de çeviri bürolarının dünü, bugünü, yarını
Başlık çevirisi yok
SİBEL ARGÜN
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
Mütercim-TercümanlıkYıldız Teknik ÜniversitesiBatı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN ANAMUR
- Problematizing translated popular texts on women's sexuality: A new perspective on the modernization project in Turkey from 1931 to 1959
Kadın cinselliği üzerine yayınlanmış popüler metin çevirilerinin eleştirel analizi: Türkiye'de modernizasyon projesine yeni bir bakış (1931-1959)
MÜGE IŞIKLAR KOÇAK
Doktora
İngilizce
2007
Mütercim-TercümanlıkBoğaziçi ÜniversitesiÇeviribilim Ana Bilim Dalı
PROF. SALİHA PAKER