Eyyûbî ve Memlûk maden işlerinde form ve desen planlama üzerine bir analiz
An analysis of form and pattern planning in metalworks of Ayyubids and Mamluks
- Tez No: 852452
- Danışmanlar: PROF. DR. İLHAN ÖZKEÇECİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: El Sanatları, Sanat Tarihi, Crafts, Art History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sanat ve Tasarım Ana Sanat Dalı
- Bilim Dalı: Türk Sanatları Tasarımı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 202
Özet
Maden sanatı, el sanatları arasında dikkat çekmektedir. Zengin geçmişe sahip olan maden sanatının, İslam devletlerinin çeşitli yönlerden sağladıkları katkılarla biçim ve üslup bakımından özgün bir nitelik kazanması ve bu sanatın geçmişinde var olan tarzları geliştirmesiyle zirve noktalara ulaştığı kabul edilmektedir. Mimari gibi çeşitli dallarda da uygulanan maden sanatı, özellikle maden işleri olarak bilinen kullanım eşyalarıyla dikkat çekmektedir. Farklı maksatlarla yapılan bu eşyalar, gereksinimlere uygun bir şekilde İslam anlayış ve medeniyetiyle yoğrularak, sanat bakımından kıymetli eserler olarak karşımıza çıkmaktadır. Özellikle Mısır ve Suriye'de hüküm sürmüş olan Eyyûbî Devleti ve onlardan sonra bu coğrafyalara hakim olan Memlûk Devletinin bu alanda önemli eserler ortaya koydukları görülmektedir. Eyyûbî ve Memlûk maden işleri; yüksek zevki, sanatsal anlayış ve değerini göstermesinin yanı sıra çeşitli anlamlar da taşımaktadır. Dönemin sahip olduğu sistem ve yapının bir getirisi olan özelliklerden ayrı tutulamayan bu anlamlar, ortaya konan madeni eserler üzerinden okunmaktadır. Bahsedilen anlamlar; kitabeler, süslemeler ve Memlûklerin bir karakteristiği olan armalarla somutlaşmaktadır.“Türk maden sanatının gelişimi Eyyubi ve Memluk maden sanatından bağımsız mıdır?”problem cümlesi bu çalışmaya başlanmasında etkili olmuştur. Bu dönemlerin maden sanatının Türk sanatı içerisindeki yerinin anlaşılabilmesi için araştırmada; sanatı etkileyen faktörler ışığında incelenen dönemlerin maden işlerinin özelliklerine ve incelenen on eserin üzerlerinde bulunan unsurlara dair detaylı bir değerlendirme yapılarak, bunlardan hareketle dönemlerin sanatlarının genel niteliklerine, katkılarına ve tasarım ilkeleri bakımından değerine ulaşmak hedeflenmiştir. Araştırmada bu amaca ulaşmak için; tarihi yöntem ve göstergebilim yaklaşımıyla nitel betimleme analiz yönteminden yararlanılarak bir inceleme yapılmıştır. İnceleme sonucunda sanatlarıyla bir çok devleti etkilemiş olan Eyyubi ve Memluk dönemi maden işlerinin, tasarım ilkeleriyle uyum içerisinde ve yüksek estetik değerlere sahip nitelikleriyle maden sanatının gelişmesine büyük katkılar sağladığı bilgisine ulaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
Metal art draws attention among handicrafts. It is accepted that the metal art, which has a rich history, has reached its peak points with the contributions of Islamic states in various aspects, gaining a unique quality in terms of form and style and developing the styles that existed in the past of this art. Metal art, which is also applied in various branches such as architecture, draws attention especially with its usage items known as metal works. These items, which are made for different purposes, are combined with Islamic understanding and civilization in accordance with the needs and appear as valuable works of art. Especially the Ayyubid state, which ruled in Egypt and Syria, and the Mamluk state, which dominated these geographies after them, produced important works in this field. Ayyubid and Mamluk metal works, where this situation is observed, carries various meanings in addition to showing high taste, artistic understanding and value. These meanings, which cannot be separated from the characteristics resulted from the system and structure of the period, are read through the metal artifacts. These meanings are embodied in inscriptions, ornaments and coats of arms, which is a characteristic of the Mamluks. In this study; through detailed evaluation of the characteristics of the metal works of the periods and the elements on them which are examined together with the factors affecting the art, it is aimed to reach the general characteristics of these periods' arts.“Is the development of Turkish metal art independent from Ayyubid and Mamluk metal art?”is the problem statement which has been influential in the initiation of this study. To comprehend the place of metal art during these periods within Turkish art, a detailed evaluation is conducted by examining the characteristics of metal works during the researched periods in light of factors influencing art and the elements present on the ten examined works. The aim is to reach the general qualities, contributions, and design principles of the art of these periods. In order to achieve this goal in the study, a qualitative descriptive analysis method is employed using a historical approach and semiotics. The investigation concludes that the metal works of the Ayyubid and Mamluk periods, which have influenced many states with their arts, have made significant contributions to the development of the metal art with their harmonious design principles and high aesthetic values.
Benzer Tezler
- Memlûkların Anadolu ile ticari münasebetleri
Commercial relations of the Mamluks with Anatolia
MUHAMMED YEŞİLMEN
- Bahrî Memlûkleri dönemi Bîre/ Birecik (1250-1382)
El- Bire/Birecik in the period of Bahri Memlûks (1250-1382)
ALİ FIRAT
- Memlûkler ve Memlûk-Kıpçak Türkçesi üzerine yapılan çalışmalarla ilgili bir kaynakça araştırması
A bibliographic research on the studies on the Mamluks and Mamluk-Kipchak Turkish
BUSE GİZLİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıEskişehir Osmangazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DİLEK ERENOĞLU ATAİZİ
- Mesâliku'l-Ebsâr fî-Memâliki'l-Emsâr (Devlet-i Memâliki'l-ûlâ kısmı/1301-1349) tercüme ve tahlili
The translation and analysis of Mesalik el-Ebsâr fi-Memâlik el-Emsar (The first period of the Government Mamluks/1301-1349)
HATİCE GÜLER
- Urfa Masmana yapısı koruma sorunları ve çözüm önerileri
Preservation problems and protection proposals of Urfa Masmana building
TUĞBA YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
MimarlıkYıldız Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEYNEP GÜL ÜNAL