Çocuk sağlığı izleminde ebeveyn uyku kalitesi, yorgunluk, kaygı ve depresyon varlığının bebeğin uyku kalitesi ve uyku özellikleri ile olan ilişkisi
The relationship between the presence of parental sleep quality, fatigue, anxiety and depression and infant sleep quality and sleep characteristics in paediatric health follow-up
- Tez No: 852499
- Danışmanlar: PROF. DR. FİLİZ ORHON
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları, Child Health and Diseases
- Anahtar Kelimeler: Genişletilmiş Kısa Bebek Uyku Anketi, Doğum Sonrası Depresyon, Doğum Sonrası Anksiyete, Yorgunluk, Baba, Anne, Brief Infant Sleep Questionnaire, Postpartum Depression, Postpartum Anxiety, Mother, Father
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Tıp Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 136
Özet
Giriş: Uyku bebeklerin ve çocukların büyüme ve gelişmesi için gerekli aktif bir süreçtir. Bebeklerin sağlıklı bir uyku uyumaları bilişsel ve psikomotor gelişimlerinin ve büyümelerinin optimal düzeyde olmasını sağlar. Bebeğin uyku kalitesi ve uyku düzeni sadece kendisini etkilemez, aynı zamanda bakım veren kişi veya kişilerin de (anne, baba, bakıcı) uyku düzeni, stres durumu, yorgunluk ve mental sağlığı üzerinde önemli etkileri vardır. Hem bebeğin sağlıklı bir şekilde büyümesi hem de anne ve babaların mental ve fiziksel olarak en iyi hallerinde olabilmeleri için bebeğin uyku kalitesinin iyi olması ve uyku hijyeninin sağlanması gerekmektedir. Literatür incelendiğinde bebeklik, erken çocukluk ve okul öncesi dönemde uyku problemleri ve gece uyanmalarının yaklaşık %20-30 oranında görüldüğü belirlenmiştir. Bebek uyku kalitesinin ebeveynler üzerine etkilerinin değerlendirildiği çalışmaların çok önemli bir kısmı anneler ile yapılmış olup baba üzerine olan etkileri son yıllarda az denebilecek sayıda çalışmada değerlendirme konusu edilmiştir. Amaç: Bu çalışmanın amacı; Ankara Üniversitesi Sosyal Pediatri Bilim Dalı Çocuk Sağlığı İzlem Polikliniğine başvuran ve rutin çocuk sağlığı izlemi yapılan 6-12 aylık bebeklerin uyku kalitesi ve uyku özelliklerinin anne ve baba sosyodemografik özellikleri, uyku kalitesi, yorgunluk durumu, kaygı ve depresyon varlığı ile olan ilişkisinin belirlenmesidir. Gereç ve Yöntem: Çalışmaya Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Sosyal Pediatri Bilim Dalı Çocuk Sağlığı İzlem Polikliniğine başvuran ve rutin çocuk sağlığı izlemi yapılan 6-12 ay arası 83 bebek ve ebeveynleri dahil edilmiştir. Çalışmada veri toplamak için sosyodemografik veri toplama anketi, Genişletilmiş Kısa Bebek Uyku Anketi (GKBUA) (Brief Infant Sleep Questionnaire-BISQ), Pittsburgh Uyku Kalite İndeksi (PUKİ), Yaygın Anksiyete Bozukluğu-7 Testi (YAB-7), Edinburgh Doğum Sonrası Depresyon Ölçeği (EDSDÖ) ve Yorgunluğun Çok Boyutlu Değerlendirilmesi Ölçeği kullanılmıştır. SPSS (Statistical Package for Social Sciences; SPSS Inc., Chicago, IL) 22 paket programında tanımlayıcı istatistikler ve regresyon analizi yapılmıştır. İstatistiksel anlamlılık düzeyi 0,05 olarak alınmıştır. Bulgular: Çalışmaya katılan bebeklerin yaş ortalaması 8,66±2,30 aydır (ortanca yaş 9 ay). Çalışmamıza katılan çocukların günlük toplam uyku sürelerinin annelerin verdiği cevaplara göre ortalama 11,24 saat ve babaların verdiği cevaplara göre ortalama 11,55 saat olduğu görülmüştür. Bebeklerin büyük çoğunluğunun (annelerin verdiği cevaplarda %79,5 ve babaların verdiği cevaplarda %79,3) ebeveyn ile aynı odada uyuduğu belirlenmiştir. Çalışmamızda bebeklerin çoğunlukla emzirilirken, sallanırken veya kucakta tutulurken uykuya daldığı saptanmıştır. GKBUA'ya verilen cevaplar incelendiğinde annelere göre bebeklerin %28,9'unun ve babalara göre bebeklerin %25'inin kötü uyuyan bebek olduğu belirlenmiştir. Ancak aynı ölçeğe göre çalışmaya katılan annelerin %57,3'ü (n: 47) ve babaların %52,4'ü (n:43) bebeklerinin uykusunu sorunlu olarak değerlendirmiştir. GKBUA'ya anne ve babaların verdiği yanıtlara göre bebeğin kötü uykulu olma durumu ile kötü uykulu olmama durumu arasında ebeveyn yaşı, evde yaşayan kişi sayısı, ebeveyn eğitim süresi, ebeveyn çalışma durumu, evde yaşayan çocuk sayısı, ev tipi ve aile tipi açısından istatistiksel anlamlı farklılık saptanmamıştır (p>0,05) Anne ve babanın algısına göre bebeğin uykusunun sorunlu ve sorunsuz bulunma durumu arasında bebeğin yaşı, cinsiyeti, doğum şekli, anne/baba yaşı, baba çalışma durumu, evde yaşayan kişi sayısı, evde yaşayan çocuk sayısı, ve aile tipi açısından anlamlı farklılık görülmezken (p>0,05), anne çalışma durumu (p=0,004), anne eğitim durumu (p=0,01) ve baba eğitim durumu (p=0,03) açısından istatistiksel olarak anlamlı farklılık saptanmıştır. Çalışan ve eğitim düzeyi üniversite ve üzeri annelerin çocuklarının daha sorunlu uyuduğunu düşündüğü görülmüştür. Annenin algısına göre bebeğin uykusunun sorunlu olması ve olmaması durumları arasında annede depresyon varlığı açısından istatistiksel olarak anlamlı farklılık saptanmıştır (p=0,030). Univariate lojistik regresyon analizine göre; annenin çalışması ve annede depresyon varlığı annenin algısına göre bebekte uyku sorunu olması durumunu yordayan belirleyiciler olarak bulunmuştur. Multivariate regresyon analizine göre annenin çalışma durumu ve annenin uyku kalitesi bebekte uyku sorunu olasılığını yordayan belirleyiciler olarak bulunmuştur. Univariate lojistik regresyon analizine göre; babanın eğitim düzeyinin üniversite ve üzeri olması babanın algılanan uyku sorunu olasılığını yordayan belirleyici olarak bulunmuştur. Tartışma ve Sonuç: Bu araştırmada anne ve babaların bebeklerinin uyku kalitesi ile ilgili algılarının benzer olduğu gösterilmiştir. Çalışmamızda önceki çalışmalardan farklı olarak hem anne hem de babaların uyku kalitesi, yorgunluk, kaygı ve depresyon varlığının bebeğin uyku kalitesi ve uyku özellikleri ile olan ilişkisi birlikte incelenmiştir. Annenin depresyon durumunun bebekte uyku sorunu için belirleyici olarak bulunması doğum sonrası dönemde annelerin desteklenmesinin ve ebeveyne bebeği ile ilgili uyku eğitimi verilmesinin önemini göstermektedir. Çalışmamızda babanın eğitim düzeyinin üniversite ve üzeri olmasının babanın bebekte algıladığı uyku sorunu olasılığını yordayan belirleyici olarak bulunması babaların da bebek bakımında rol oynadıklarını ve eğitim seviyesi arttıkça bebekleri ile ilgili sorunları daha çok algıladıklarını gösterebilir. Günümüzde babaların bebek bakımına olan katılımı artmış olup hem anne hem de babanın yer alacağı ve ebeveyn özelliklerinin bebek uykusu ile ilişkisini inceleyecek ve olgu sayısı artırılarak yapılacak araştırmalar literatürdeki verileri güçlendirecektir.
Özet (Çeviri)
Introduction: Sleep is also an active process necessary for the growth and development of infants and children. Healthy sleep for babies ensures that their cognitive and psychomotor development and growth are at an optimal level. Baby's sleep quality and sleep patterns do not only affect the baby, but they also significantly affect the caregivers' (mother, father, caregiver) sleep patterns, stress, fatigue and mental health. For the baby to grow up healthily and for the parents to be at their best mentally and physically, the baby's sleep quality should be good. When the literature is examined, sleep problems and night awakenings in infancy, early childhood and preschool period are observed at a rate of about 20-30%. The majority of studies evaluating the effects of infant sleep quality on parents have been conducted with mothers, with only a few studies in recent years evaluating the effects on fathers. Objective: This study aims to determine the relationship between maternal and paternal sociodemographic characteristics, sleep quality, fatigue, anxiety, and depression in 6-12 month-old infants whose parents applied to Ankara University Division of Social Pediatrics Child Health Monitoring Outpatient Clinic and who underwent routine child health follow-up. Material and Method: The study included 83 infants aged 6-12 months and their parents who applied to the Ankara University Faculty of Medicine, Department of Pediatrics Department of Pediatrics, Division of Social Pediatrics, Child Health Monitoring Outpatient Clinic and underwent routine child health follow-up. Sociodemographic data collection questionnaire, Brief Infant Sleep Questionnaire (BISQ), Pittsburgh Sleep Quality Index (PSQI), Generalized Anxiety Disorder-7 Test (GAD-7), Edinburgh Postpartum Depression Scale (EPSDS) and Multidimensional Assessment of Fatigue Scale were used to collect data. Descriptive statistics and regression analysis were performed using the SPSS (Statistical Package for Social Sciences; SPSS Inc., Chicago, IL) 22 package program. The statistical significance level was taken as 0.05. Results: The babies' mean age was 8.66±2.30 months, and the median age was 9 months, with a minimum of 6 and a maximum of 12 months. The total daily sleep duration of the children who participated in our study was 11.24 hours on average according to the answers given by the mothers and 11.55 hours on average according to the answers given by the fathers. It was determined that the majority of the babies (79.5% in the answers given by mothers and 79.3% in the answers given by fathers) slept in the same room with their parents. In our study, it was found that babies mostly fell asleep while being breastfed, rocked or held on the lap. When the BISQ questionnaire responses were examined, it was found that 28.9% of the babies according to mothers and 25% of the babies according to fathers were poor sleepers. However, 57.3% (n: 47) of the mothers and 52.4% (n: 43) of the fathers who participated in the study perceived their infants' sleep as problematic. When the answers given to the BISQ were analyzed, no significant difference was found between poor sleepers and non-poor sleepers in terms of parental age, number of people living at home, parental education level, parental employment status, number of children living at home, home type and family type according to the answers given by the mothers and fathers. (p>0.05). No significant difference was found (p>0.05) between the perception of problematic and unproblematic sleep of the infant according to the perception of the mother and father in terms of the infants' age, sex, mode of delivery, the mothers' and fathers' age, father's employment status, number of people living at home, number of children living at home, and family type. However, there were statistically significant differences in the mothers' employment status (p=0.004), mother's educational level (p=0.01), and fathers' educational level (p=0.03). There was a statistically significant difference in the presence of depression in the mother between cases of problematic and non-problematic sleep of the baby, according to the mother's perception (p=0.030). The Univariate Logistic Regression Analysis revealed that the mothers' employment status and the presence of depression in the mother were found to be predictors of sleep problems in the infant according to the perception of the mother. According to multivariate regression analysis, mothers' employment status and maternal sleep quality were found to be predictors of infant sleep problems. According to univariate logistic regression analysis, the fathers' bachelor's degrees or higher educational degrees were found to be a predictor of the likelihood of perceived sleep problems. Discussion and Conclusion: This study revealed that parents' perceptions of their infants' sleep quality were similar. In our study, unlike previous studies, the relationship of both mothers' and fathers' sleep quality, fatigue, anxiety and depression with infant sleep quality and sleep characteristics were examined together. The finding of maternal depression as a determinant for sleep problems in the infant shows the importance of supporting mothers in the postpartum period and providing sleep education to parents about their infants. In our study, the finding that the father's education level of university and above was found to be a predictor of the likelihood of sleep problems perceived by the father in the infant may indicate that fathers also play a role in infant care and perceive problems related to their infants more as the level of education increases. Today, the involvement of fathers in infant care has increased, and studies that will include both mothers and fathers and examine the relationship between parental characteristics and infant sleep and increase the number of cases will strengthen the data in the literature.
Benzer Tezler
- Remisyon dönemindeki 8-16 yaş grubu astımlı çocuklarda genel ve hastalığa özgü yaşam kalitesi ölçeklerinin karşılaştırılması ve yaşam kalitesini etkileyen değişkenlerin incelenmesi
Comparison of general and disease-specific quality of life scales and analysis of variables affecting the quality of life in 8-16 age group of asthmatic childrens in remission
YELİZ ÖZANANAR SEVİNÇ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2012
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıEge ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FİGEN GÜLEN
- Entegrasyonun 8-11 yaş grubu işitme engelli çocukların psikososyal gelişimine etkisinin incelenmesi
Başlık çevirisi yok
HAYAL UĞURLU
Yüksek Lisans
Türkçe
1987
PsikolojiHacettepe ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DUYAN MAĞDEN
- Tip I Diyabetes Mellitus tanısı ile izlenen ergenlerin benlik kavramı, kendini algılama ve gelecek zaman perspektifi özellikleri
Self-concept, evaluating themselves, and future time perspective characteristics of adolescents with Type I Diabetes Mellitus
REFİYE ENDER
- Astım izleminde fraksiyone ekshale nitrik oksit ölçümünün önemi
The importance of fractional exhaled nitric oxide measurement in asthma follow up
AHMET YILDIRIM
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2017
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıTrakya ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLFER MEHTAP YAZICIOĞLU
- Çocukluk çağında atriyal septal defekt kapatma uygulanan hastalarda yaşam kalitesinin ve ebeveyn tutumlarının değerlendirilmesi
Evaluation of quality of life and parental attitudes in patients WHO underwent atrial septal defect closure in childhood
ZEYNEP TORUNOĞLU
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2019
KardiyolojiGazi ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE DENİZ OĞUZ