Geç Orta Çağ dönemi Doğu Antalya Bölgesi Türk yerleşimleri (1071-1453)
Turkish settlements in the Eastern Antalya region in the Late Medieval period (1071-1453)
- Tez No: 852554
- Danışmanlar: PROF. DR. BURCU CEYLAN DUGGAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sanat Tarihi, Art History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Akdeniz Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 671
Özet
Bu çalışmada, 1071-1453 yılları arasında Orta Çağ'ın son döneminde geçen sürede, Antalya'nın doğu bölgesinde kurulmuş olan antik dönem yerleşmeleri ve Orta Çağ kalelerinin Türkler tarafından kullanım durumu ve bu yerleşmeler çevresinde oluşan Türk köyleri incelenmiştir. Geç Orta Çağ Türk döneminde, bölgenin fethedilmesini takiben yeni kurulan Türkmen yerleşimleri sayesinde, doğu Antalya bölgesinin kırsal fiziki dokusu, genişlemiş ve gelişmiştir. Çalışma kapsamında, doğu Antalya bölgesinde kurulmuş bir antik kent ya da Orta Çağ'da inşa edilmiş bir kale yerleşimi içerisinde bulunan ve bunların dışında kırsal alanlarda yer alan, toplam 55 adet geç Orta Çağ Türk dönemi yapısı tespit edilmiştir. Ele alınan bu yapılar; 11 köşk, 10 köprü, 6 mescit-3 cami, 5 kervansaray, 5 hamam, 4 türbe, 4 Sarnıç (4 ayrı bölgede sur içinde bulunduğu için 11 adet sarnıç 4 grup olarak verilmiştir), 3 çeşme, 1 medrese, 1 su kemeri, 1 komutan konutu ve 1 konaklama yapısından oluşmaktadır. İncelenen 30 antik dönem ve Orta Çağ yerleşmesi arasında, 6 adet yerleşmenin geç Orta Çağ Türk döneminde kullanım açısından tercih edildiği; 24 yerleşmenin ise tercih edilmediği görülmüştür. Yerleşim tercihleri farklı olsa da antik kentlerin geç Orta Çağ Türk dönemindeki kullanımı açısından birincil tercihin güvenlik; ikincil tercihin ise kırsal yerleşmeye imkan tanıyan ve fiziki gelişmeye uygun olan bir topografik yapıya sahip olması olarak belirlenmiştir. Sonuç olarak; geç Orta Çağ Türk döneminde, doğu Antalya bölgesindeki kırsal yerleşimlerin, daha çok büyük bir akarsu yakınında inşa edilen surlarla çevrili korunaklı bir merkez yerleşme çevresinde kurulduğu görülmüştür. Buna ek olarak kırsal yerleşmeler, cami, mescit, köşk, türbe, medrese veya kervansaray gibi yapıların çevresinde, sahil bölgesinin kuzeyindeki tepelere doğru gelişme göstermiştir. Herhangi bir sur duvarı ile çevrilmeyen bu kırsal yerleşmeler, daha çok su kaynaklarına yakın tepeler üzerindeki tarım ve hayvancılık için elverişli alanları tercih etmiştir.
Özet (Çeviri)
This study analyses the use of the ancient settlements and Mevieval Castles in the eastern region of Antalya by the Turks and the Turkish williages around these ancient cities during the period between 1071-1453. During the late Medieval Turkish period, the rural physical structure of the eastern Antalya region expanded and developed thanks to the newly established Turkmen settlements following the conquest of the region. Within the scope of the study, a total of 55 late Medieval Turkish period structures, which were located within an ancient city or a castle settlement built in the Medieval Ages in the eastern Antalya region and located in rural areas outside of these, were identified. These structures consist of 11 mansions, 10 bridges, 6 masjids, 3 mosques, 5 caravanserais, 5 baths, 4 tombs, 4 cisterns (11 cisterns are given as 4 groups since they are located within the city walls in 4 different regions), 3 fountains, 1 madrasah, 1 aqueduct, 1 commander hause and 1 accommodation building. Among the 30 ancient and medieval settlements examined, 6 settlements were preferred for use in the late Medieval Turkish period, while 24 settlements were not preferred. Although the settlement preferences are different, it is determined that the primary preference for the use of ancient cities in the late Medieval Turkish period is security; the secondary preference is to have a topographical structure that allows rural settlement and is suitable for physical development. As a result; it was observed that rural settlements in the eastern Antalya region during the late Medieval Turkish period were mostly established around a protected central settlement surrounded by fortified walls built near a major landfall. In addition, rural settlements developed around buildings such as mosques, masjids, mansions, tombs, madrasahs or caravanserais towards the hills north of the coastal area. These rural settlements, which were not surrounded by any fortification walls, preferred the areas on the hills close to the water sources, which were favourable for agriculture and animal husbandry.
Benzer Tezler
- Myra'nın limanı Andriake'nin yerleşim planı
Settlement plan of Andriake, the harbour of Myra
ÇAKIR AFŞİN AYGÜN
- The Ancient South Marmara Harbors
Antik Güney Marmara Limanları
SERKAN GÜNDÜZ
Doktora
İngilizce
2015
ArkeolojiUludağ ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA ŞAHİN
PROF. DR. MARTİNA SEIFERT
- Hatay ili Kuseyr yaylası kırsal yerleşimleri seramikleri
Ceramics of rural settlements of Kuseyr Plateau in Hatay
MEMİK KERECİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
ArkeolojiHatay Mustafa Kemal ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HATİCE PAMİR
- Alanya Kalesi kazılarında çıkan Avrupa porselenleri
The European porcelains found in the excavations of Alanya Castle
ÖZLEM ORAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
El SanatlarıAnkara ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZİYA KENAN BİLİCİ
- Gölcük Gölü çökel ve polen kayıtlarıyla geç holosen iklim ve vejetasyonu'nun yeniden yapılanması
The late holocene climate and vegetation reconstruction using the Lake Gölcük (SW Anatolia) sedimentary and pollen records
ILIYA BAUCHI DANLADI
Doktora
İngilizce
2021
Jeoloji MühendisliğiMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiJeoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SENA AKÇER ÖN