Yarışan risklerin varlığında zamana-bağlı kovaryete sahip sağkalım verilerinin analizinde kullanılan istatistiksel yöntemlerin değerlendirilmesi
Evaluation of statistical methods used in the analysis of survival data with time-dependent covariates in the presence of competing risks
- Tez No: 852636
- Danışmanlar: DOÇ. DR. TİMUR KÖSE
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Biyoistatistik, Biostatistics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Biyoistatistik ve Tıbbi Bilişim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Biyoistatistik Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 134
Özet
Sağkalım analizinde, birden fazla olayın ele alındığı durumlarda yarışan riskler dikkatle incelenmelidir. Sağlık çalışmalarında hastalığın seyrini izlemek için hem zamana bağlı ölçümler hem de hastalık süreciyle ilgili veriler kullanılmaktadır. Özellikle kronik hastalıkların takibi ve yönetiminde hastalardan elde edilen verilere dayalı olarak yarışan risklerin dinamik bir şekilde kestirilmesi önemlidir. Dinamik kestirimler, hastanın beklenen nüks veya ölüm riskinin zamanla nasıl değiştiğini anlamak için kullanılır. Yarışan risklerin dinamik kestirimi için iki yaygın yaklaşım bulunmaktadır: Joint model ve Landmark yaklaşımı. Bu yöntemlerin aynı çalışmada karşılaştırıldığı bir çalışmaya rastlanılmamıştır. Sağlık alanında yapılan çalışmalarda hem boylamsal veriler hem de yarışan risklerle sıkça karşılaşıldığı için uygun analiz yönteminin belirlenmesi önemlidir. Bu amaçla yöntemler arasında hastaya özgü risk kestirimleri bakımından fark olup olmadığı ve örneklem büyüklüklerinin yöntemlerin kestirim sonuçlarını etkileyip etkilemediği araştırılmıştır. Joint model ve Landmark yaklaşımı kullanılarak yarışan risklerin kümülatif insidans olasılıkları dinamik bir şekilde kestirilmiştir. Bu kestirimler gerçek bir veri setinde ve simülasyon çalışmasında farklı örneklem büyüklüklerine sahip veri setlerinde karşılaştırılmıştır. Tüm analizler R istatistiksel yazılım paketi (v4.3.1; R Core Team 2023) kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Tüm bireyler üzerinden yapılan karşılaştırmalar değerlendirildiğinde Landmark yaklaşımının Joint model ile tüm landmark zamanlarında benzer sonuçlar vermediği saptanmıştır. Ayrıca yöntemler dinamik kestirimlerin hesaplanma süresi bakımından karşılaştırıldığında Landmark yaklaşımının hesaplanma süresinin daha kısa olduğu tespit edilmiştir. Genel anlamda düşünüldüğünde Landmark yaklaşımının Joint modele alternatif bir yöntem olarak kullanılmasının mümkün olmadığı söylenebilir.
Özet (Çeviri)
In survival analysis, it is important to carefully consider competing risks when dealing with multiple events. In health studies, time-dependent measurements and data related to the progression of the disease are used to monitor the illness. Specifically, in the management of chronic diseases, it is crucial to dynamically predict competing risks using data from patients. Dynamic predictions help to understand how a patient's risk of recurrence or mortality changes over time. There are two common approaches for dynamically predicting competing risks: the Joint model and the Landmark approach. However, there have been no studies comparing these methods within the same study. Given the frequent occurrence of longitudinal data and competing risks in health studies, it is important to identify the appropriate analysis method. To achieve this, an investigation was conducted to determine if there were any differences in patient-specific risk predictions between the two methods and if sample size affected the results. Using the Joint model and the Landmark approach, the cumulative incidence probabilities of competing risks were predicted dynamically. These predictions were then compared across different datasets with varying sample sizes, including a real dataset and a simulation study. All analyses were performed using the R statistical software package (v4.3.1; R Core Team 2023). When comparing all individuals, it was observed that the Landmark approach did not yield similar results to the Joint model at any landmark times. Furthermore, when comparing the computation time for dynamic prediction, it was determined that the Landmark approach had a shorter time. It has been determined that the Landmark approach cannot be used as an alternative method to the Joint model in general.
Benzer Tezler
- Temel bileşeni n-izopropilakrilamit olan, özellikleri değiştirilmiş kompozit hidrojellerin şişme, ilaç salım ve mekanik davranışlarının incelenmesi
Investigation of swelling, drug release and mechanical properties of modified n-isopropylacrylamide based composite hydrogels
BESTENUR YALÇIN
- Sürdürülebilir kentleşme endeks modeli önerisi: İstanbul örneği
Sustainable urbanization index model proposal: The Istanbul case
CEM AYIK
Doktora
Türkçe
2019
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HATİCE AYATAÇ
DOÇ. DR. BEGÜM SERTYEŞİLIŞIK
- Anjiyografik olarak orta dereceli sol ana koroner darlıklarının anatomik ve hemodinamik özelliklerinin karşılaştırılması
Başlık çevirisi yok
ZEYNEP GİZEM DEMİRTAKAN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
Kardiyolojiİstanbul ÜniversitesiKardiyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BERRİN UMMAN
- Envisioning plural futures through narratives and design
Anlatılar ve tasarım ekseninde çoklu gelecek tahayyülleri
ELİF GÖZDE ÖZTOPRAK
Yüksek Lisans
İngilizce
2018
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. PELİN DURSUN ÇEBİ
- Yarışan bağımlı risklerle sağkalım analizinde archimedean kapula yaklaşımı
Archimedean copula approach to dependent competing risks in survival analysis
ÇİĞDEM TOPCU