Geri Dön

Aralık değerli küresel bulanık analitik hiyerarşi prosesi yöntemi kullanılarak bir yalın olgunluk değerlendirme modeli önerisi

A lean maturity assessment model proposal using interval-valued spherical fuzzy analytic hierarchy process method

PDF İndir

  1. Tez No: 853403
  2. Yazar: ASİYE YÜCEDAĞ GÜREL
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. ALPER KİRAZ
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Endüstri ve Endüstri Mühendisliği, Industrial and Industrial Engineering
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2024
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Sakarya Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Endüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 99

Özet

Yalın Yönetim, sürekli değişen koşullarda ve günümüz rekabet ortamında ayakta kalabilmek için en etkili ve güçlü metodolojilerden biri olarak kabul edilmektedir. Bir şirketin ürün ve hizmetlerine sürekli olarak değer katmak, her geçen gün gelişen ve ticari üstünlük kazanma çabasının bir o kadar zorlu olduğu küresel pazara uyum sağlamak için çok önemlidir. Bu nedenle Yalın Felsefe şirketler arasında giderek daha önemli ve popüler hale gelmekte ve şirketler Yalın uygulamalarına giderek daha fazla güvenmektedir. Yalın Felsefe, müşteriye hiçbir katkı sağlamayan süreçleri ortadan kaldırarak karlılığı ve kaliteyi artırmaya yardımcı olmakla kalmayıp, aynı zamanda üretimde ve verimlilikte esnekliği artırmayı da sağlamaktadır. Bu çalışmada Yalın Olgunluk Seviyesi'ne etki eden en önemli kriterler belirlenmiş ve şirketlerin Yalın Olgunluk ve Yalın Etkinlik seviyelerini tanımlamalarına ve anlamalarına yardımcı olacak bir Yalın Olgunluk Ölçüm Modeli geliştirilmiştir. Yakın zamanda tamamlanan ve Türkiye'nin birçok farklı sektöründen yalın metodolojisi ve teknikleri konusunda belli bir farkındalığa ve uygulamaya sahip firmaların katılımıyla, 187 orta ve üst düzey profesyonele uygulanan 116 soruluk çevrimiçi anketten elde edilen verileri içeren bir vaka çalışması, önerilen yaklaşımın anlaşılmasına yardımcı olması için gerçekleştirilmiştir. Bu modelde yalın olgunluğu belirlemek için 9 ana 14 alt yalın kriter (yönetim ve liderlik, kalite, tam zamanında üretim, yalın yöntemler (gembakaizen, ergonomi ve 5S, değer akış haritalama, israf), toplam üretken bakım ve toplam ekipman verimliliği, tedarik zinciri yönetimi, üretim süreçleri, çalışma koşulları, insanlar) oluşturulmuş ve her bir kriter önce uzman değerlendirmelerine sonrasında ise bulanık çok kriterli karar verme metodu kullanılarak göre ağırlıklandırılmıştır. Yalın kriterlerinin önem derecesinin belirlenmesi ve geliştirilen değerlendirme modelinin ön testi için görüşlerine başvurulan uzman grubu, endüstri mühendisleri, akademisyenler ve üretim müdürleri olmak üzere beş kişiden oluşmaktadır. Bu çalışmada, ilk kez Aralık Değerli Küresel Bulanık Analitik Hiyerarşi Süreci yöntemi, bir Yalın Olgunluk Değerlendirme Modeli kriterlerinin ağırlıklandırılmasında uygulanmıştır. Yalın Olgunluk Değerlendirme modeli için gerçekleştirilen modifikasyonlar ve hesaplamalar, yalın uzmanlarının değerlendirmeleri ve Aralık Değerlemeli Küresel Ağırlıklı Aritmetik Ortalama yöntemi ile hesaplanan kriter ağırlıklarına dayanarak Excel aracılığıyla tamamlanmıştır. Anket çalışması aracılığıyla veri toplandıktan sonra, modelin uyumluluğunu, geçerliliğini ve güvenilirliğini test etmek için Doğrulayıcı Faktör Analizi, IBM SPSS AMOS V26 programı kullanılarak uygulanmıştır. Doğrulayıcı Faktör Analizi sonuçlarına göre, önerilen modelin geçerliliği ve standartlaştırılmış bir araç olarak yalın uygulayıcıları tarafından kullanılabileceği başarıyla doğrulanmıştır. Yalın olgunluk seviyelerini belirlemek için Operasyonel Seviye Yalın Olgunluk Modelinde kullanılan seviyelendirme ölçeği (anlama, uygulama, iyileştirme ve sürdürülebilirlik) kullanılmıştır. Sonuçlar, endüstri yöneticilerinin piyasada rekabet edebilmek için endüstri performanslarını ve ietkinliklerini artıracak yalın araçlar üzerinde düşünmelerini ve çalışmalarını sağlayacaktır. Katılım sağlayan firmalardan elde edilen anket sonuçlarının analizi sonucunda, genel yalın olgunluk seviyesi 4 üzerinden 2.55 olarak hesaplanmıştır. Bu sonuç, seviyelendirme ölçeğinde Seviye 3 - İyileştirme aralığına denk gelmektedir. Ankete katılan firmaların yalın olgunluk seviyesi yüzdesel olarak %64 olarak belirlenmiştir. Geliştirilen model, modelin iyiliğinin genel olarak iyi uyum sağlayıp sağlamadığını belirlemek amacıyla Doğrulayıcı Faktör Analizi ile istatistiksel açıdan test edilmiştir. Elde edilen sonuçlara göre, Artımlı Model Uyumu kategorisinde yer alan Karşılaştırmalı Uyum İndeksi değeri 0,985 olarak hesaplanmış ve kabul edilebilir aralık değerlerine göre 'Mükemmel' olarak yorumlanmıştır. Mutlak Model Uyumu kategorisinde yer alan Ki-kare/df değeri 1,719 ile 'İyi', Yaklaşık hataların ortalama karekökü değeri 0,040 ile 'Mükemmel' ve Standart Ortalama Karekök Kalıntısı değeri 0,059 ile 'Mükemmel' aralıkta olması nedeniyle model uyumuna ilişkin güçlü kanıtlar göstermektedir. Kompozit Güvenilirlik değerleri, Yalın Olgunluk Değerlendirme Modeli'nin tüm eksenleri için 0.7 gerekliliğinin üzerinde olduklarını göstermektedir. Bu sonuçlar kriterlerin güçlü eşzaman geçerliliğini yansıtmaktadır. Ortalama Çıkartılan Varyans değerleri, gerekli değer olan 0,5'ten yüksektir ve yakınsak geçerliliğe dair güçlü kanıtlar sunmaktadır. Maksimum Paylaşılan Varyansın Karesi ve Ortalama Paylaşılan Varyansın Karesi gibi ayırıcı geçerlilik ölçütleri de ayırıcı geçerliliğe ilişkin güçlü kanıtlar sağlamak üzere gerekli kriterleri karşılamaktadır.

Özet (Çeviri)

Lean Management is considered as one of the most effective and powerful metholodogy to survive in the constantly changing conditions and today's competititon environment. Continuously adding value to a company's products and services is inevitable to adapting to this evolving and challenging global market. That is why Lean Philosophy is becoming icreasingly important and popular among companies and they are relying more and more on it. It is not only assisting to increase profitability and quality by elimating all processes that provide no value to the customer but also enabling to increase flexibility in production and in productivity. Lean Maturity Assessment Models are developed to easily define and track the Lean Journey of the enterprises. Lean maturity levels indicate the degree to which an organization is following lean practices. With an accurate and reliable implementation, based on the results, strengths and weaknesses in lean practices can be identified, the organization's lean progress can be observed and actions can be defined to achieve the objectives. Thus, companies have well-defined roadmaps to move to the next level of lean maturity. As the uncertainties are eliminated, positive improvements in outputs such as lower complexity level, higher profitability, shorter delivery time, or higher consumer satisfaction rate can be more easily observed. This study is based on a Maturity Model which consists of a self-assessment tool for defining Lean Maturity Level the production areas, and warehouses. With this study, the basic criteria affecting the lean maturity level were determined in a wide scope and then questions were formed under each criterion by feeding on the literature. Thereafter, methods of measuring the Lean Maturity Level were investigated. Based on the knowledge gap in this field, the purpose of this research is to help the following statements through the development of a dynamic, multi-dimensional lean maturity model (LMM) tailored for management and operational level. 1.A company can assess its overall leanness through using the Lean Maturity Assessment Model. 2.A company can define easily improvement points according to its Lean Maturity Level. 3.A company can set the target for the next level of lean maturity. 4.A company can have other outcome variables that are positively influenced by lean implementations. Such as complexity level, profitability (in %), delivery time, consumer satisfaction rate, organizational performance, agility and sustainability. Using this tool would be beneficial to managers, lean practitioners, and engineers in many ways, primarily in understanding current gaps in Lean adoption and in identifying further transformation opportunities. Since there is no one-best-way recipe for lean implementation, this study only intends to guide the firms with a detailed inspection opportunity of LML for mainly production and logistic areas. In this study, the criteria affecting the Lean Maturity level were determined and a Lean Maturity Measurement Model which helps companies to define and understand the level of Lean Maturity and Lean Effectiveness was developed. Recently completed a case study included data from an online survey with 116 xxiv questions which were conducted in the 187 middle to senior level professionals in Turkey from different industries, manufacturing and process organizations that have some degree of awareness and implementation of the axes of Lean Maturity Assessment Model, to help in understanding the proposed approach. In this model, 9 main 14 sub-lean criteria (management and leadership, quality, just in tıme, lean methods (gemba-kaizen, ergonomy and 5S, value stream mapping, waste), facility management (total productive maintenance and overall equipment effectiveness), supply chain management, production processes, working conditions, people) were generated to determine lean maturity level, and each criteria was weighted based on the assessments of experts. The group of experts whose assessments were consulted for the importance qualification of the lean criteria and pre-testing of the assesment model, consisted of five people, including industrial engineers, academics and production managers. In the paper, Interval-valued spherical fuzzy analytic hierarchy process method has been applied very first time to the weighting of the criteria of a Lean Maturity Assessment Model. Modifications and calculations of lean maturity model were completed via Excel by evaluating the reviews of lean experts and based on criteria weights which were calculated Interval-Valued Spherical Weighted Arithmetic Mean method. After collecting data through an online survey study, Confirmatory Factor Analysis in IBM SPSS AMOS V26 program has been applied to test the model fit, validitiy and reliability. The Confirmatory Factor Analysis approach successfully validated the proposed model, which can be used as standardized measurement instrument by lean practitioners. In order to determine the Lean Maturity Levels, the leveling scale (understanding, implementation, improvement, and sustainability) was used from the Operational Level Lean Maturity Model. The results will enable the industry managers, researchers and practitioners to think and work on lean tools to enhance their industry performance and effectiveness to compete in the market. As a result of the analysis of the survey results obtained from the participating companies, the overall lean maturity level was calculated as 2.55 out of 4. This result corresponds to the Level 3 - Improvement range on the leveling scale from the Operational Level Lean Maturity Model used in the study. The lean maturity level rate of surveyed companies was set 64%. The developed model was statistically tested with Confirmatory Factor Analysis to determine whether the goodness of fit of the model was generally good. According to the results obtained, the Comparative Fit Index value in the Incremental Model Fit category was calculated as 0.985 and interpreted as 'Excellent' according to the acceptable range values. The Chi-square/df value in the Absolute Model Fit category is 'Good' with 1.719, the Root Mean Square Error of Approximation value is 'Excellent' with 0.040 and the Standardized Root Mean Square Residual value is in the 'Excellent' range with 0.059, showing strong evidence of model fit. The Composite Reliability values show that they are above the 0.7 requirement for all axes of the Lean Maturity Assessment Model. These results reflect the strong concurrent validity of the criteria. The Average Variance Extracted values are higher than the required value of 0.5, providing strong evidence of convergent validity. Discriminant validity measures such as Maximum Shared Squared Variance and Average Shared Squared Variance also meet the required criteria to provide strong evidence of discriminant validity. Determining lean maturity levels allows businesses to improve efficiency by examining their processes. Compliance with lean principles can increase effectiveness and efficiency by reducing waste and optimizing business processes. Having a lean manufacturing approach can provide businesses with a competitive advantage. Being able to respond quickly to customer demands and reducing costs allows us to get ahead in the market. Determining lean maturity levels is important to maintaining this competitive advantage. Lean principles can make business processes more flexible and adaptable. Businesses feel the need to determine their lean maturity level to quickly adapt to changing market conditions and increase their resilience. In a dynamic production environment, there is a need to adapt to constantly changing conditions. Lean models offer the opportunity to adapt and optimize business processes by focusing on continuous improvement principles. Lean models often take a modular approach, which helps businesses focus on priority areas and respond quickly to changes. Modularity makes the application more manageable in a dynamic environment. Nowadays, technological advances can make it easier to implement lean models. Automation, data analysis and other technological tools can support businesses in determining and improving their lean maturity levels. Implementing models based on lean principles can provide a return on investment in the long term. As businesses see advantages such as cost savings, increased customer satisfaction and operational efficiency, they can be rewarded for the time and resources they devote to these models. To adopt the lean philosophy and to properly implement and develop lean tools, it is useful to conduct a lean assessment using the lean checklist at regular intervals. As a recommendation, a soft assessment can be done twice a year with an internal auditor and a comprehensive check with an external auditor once a year. On the other hand, lean methods should be part of daily shop floor management. It is also recommended to develop a dynamic assessment system in line with changing needs over time by using the feedback of the previous assessments and by reviewing leanness results in comparison with performance.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    855006

    Extensions of Z-fuzzy numbers and novel multi criteria decision making models

    Z-bulanık sayıların uzantıları ve yeni çok kriterli karar verme modelleri

    NURDAN TÜYSÜZ

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2024

    Endüstri ve Endüstri Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesi

    Endüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. CENGİZ KAHRAMAN

  2. Tez No

    813577

    An integrated method using fuzzy decision making and multi-objective optimization for sustainable supplier selection and order allocation in automotive industry

    Otomotiv endüstrisinde bütünleşik bulanık karar verme ve çok amaçlı optimizasyon methoduyla sürdürülebilir tedarikçi seçimi ve sipariş miktarının belirlenmesi

    İPEK ELDEM

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2023

    Endüstri ve Endüstri MühendisliğiGalatasaray Üniversitesi

    Endüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. TEMEL ÖNCAN

  3. Tez No

    890493

    Küresel bulanık ortamda çok kriterli karar verme yöntemleri ile demir çelik sektöründe tedarikçi seçimi

    Supplier selection in the iron and steel industry with multi-criteria decision making methods in a spherical fuzzy environment

    ZEYNEP SİMGE BAYSAL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Endüstri ve Endüstri Mühendisliğiİstanbul Ticaret Üniversitesi

    Endüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. BERK AYVAZ

    DOÇ. DR. MUHAMMET CEYLAN

  4. Tez No

    899789

    Montaj hattı dengeleme problemi için bulanık mantık tabanlı ergonomik risk değerlendirme modeli

    An integrated ergonomic risk assessment model based on fuzzy logic for assembly line balancing problem

    SEÇİL KULAÇ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Endüstri ve Endüstri MühendisliğiSakarya Üniversitesi

    Endüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ALPER KİRAZ

  5. Tez No

    875062

    A proposed method for aircraft selection using interval- valued spherical fuzzy analytic hierarchy process

    Aralık değerli küresel bulanık analitik hiyerarşi yöntemi ile uçak seçimi

    TUBA KAPLAN

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2024

    Endüstri ve Endüstri MühendisliğiGalatasaray Üniversitesi

    Endüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ MURAT LEVENT DEMİRCAN

Geri Dön