Aile çatışması ve sürekli kaygının kuşaklar arası aktarımı: Ergenin pozitif genç gelişimi ve saldırganlığının seri aracılığı
Intergenerational transmission of family conflict and trait anxiety: Serial mediation of adolescent positive youth development and aggression
- Tez No: 853660
- Danışmanlar: PROF. DR. ERDAL HAMARTA
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Psikoloji, Education and Training, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Necmettin Erbakan Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 225
Özet
Aile çatışması farklı yaş gruplarında görülen ve aile üyelerinin gelişimine zarar veren bir problemdir. Aile çatışmasının kuşaklar boyunca aktarılabilmesi ergenlerde ve yetişkinlerde yaygınlığını artıran temel faktörlerdendir. Bununla birlikte aile çatışmasının üç kuşak boyunca aktarılma mekanizmasını inceleyen az sayıda araştırma bulunmaktadır. Bundan dolayı bu araştırmada aile çatışmasının kuşaklar boyunca aktarılıp aktarılmadığı (birinci kuşak aile çatışması → ikinci kuşak aile çatışması → üçüncü kuşak aile çatışması) incelenmiştir. Bunun yanı sıra birinci kuşaktan üçüncü kuşağa aile çatışması aktarılmasında potansiyel aracı değişkenlerin (ikinci kuşak aile çatışması, ergenin pozitif genç gelişimi ve ergenin saldırganlığı) rolü incelenmiştir. Tıpkı aile çatışması gibi sürekli kaygı da farklı yaş gruplarında yaygın şekilde görülen bir psikolojik problemdir. Kaygının da kuşaklar boyunca aktarılabilmesi ergenlerde ve yetişkinlerde yaygınlığını artıran faktörlerden biridir. Bununla birlikte sürekli kaygının üç kuşak boyunca aktarılma mekanizmasını ele alan az sayıda araştırma bulunmaktadır. Dolayısıyla bu araştırmada sürekli kaygının kuşaklar boyunca aktarılıp aktarılmadığı (birinci kuşak sürekli kaygı → ikinci kuşak sürekli kaygı → üçüncü kuşak sürekli kaygı) incelenmiştir. Bunun yanı sıra birinci kuşaktan üçüncü kuşağa sürekli kaygı aktarılmasında potansiyel aracı değişkenlerin (ikinci kuşak sürekli kaygısı, ergenin pozitif genç gelişimi ve ergenin saldırganlığı) rolü incelenmiştir. Bu araştırmada veri toplama araçları olarak birinci (büyükanne – büyükbaba) ve ikinci (anne – baba) nesilde yer alan katılımcılar için Kişisel Bilgi Formu, Sürekli Kaygı Ölçeği ve Aile Çatışması Ölçeği kullanılmıştır. Üçüncü nesilde yer alan katılımcılar (ergenler) için Kişisel Bilgi Formu, Sürekli Kaygı Ölçeği, Aile Çatışması Ölçeği, Pozitif Genç Gelişim Ölçeği – Çok Kısa Formu ve Buss-Perry Saldırganlık Ölçeği kullanılmıştır. Aile Çatışması Ölçeği bu araştırma kapsamında geliştirilmiştir. Aile Çatışması Ölçeği anne-baba örnekleminde geliştirilmiş olup ergenler, büyükanne ve büyükbaba örnekleminde de geçerlilik güvenilirlik çalışması gerçekleştirilmiştir. Dolayısıyla Aile Çatışması Ölçeği'nin ergen, anne, baba, büyükanne ve büyükbaba örneklemlerinde ailedeki çatışmayı ölçebilecek geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğu söylenebilir. Araştırmanın analizlerini gerçekleştirmek için SPSS 25 ve AMOS programları kullanılmıştır. Yapılan analizler sonucunda birinci kuşak aile çatışması ile üçüncü kuşak aile çatışması arasında ikinci kuşak aile çatışmasının aracı rolü anlamlı bulunmuştur. Bir başka ifadeyle aile çatışmasının kuşaklar boyunca aktarıldığı bulgusuna ulaşılmıştır. Araştırma kapsamında birinci kuşak aile çatışması ile üçüncü kuşak aile çatışması arasındaki ilişkide ikinci kuşak aile çatışması ve ergenin pozitif genç gelişiminin seri aracı rolü anlamlı bulunmuştur. Bununla birlikte birinci kuşak aile çatışması ile üçüncü kuşak aile çatışması arasındaki ilişkide ikinci kuşak aile çatışması, ergenin pozitif genç gelişimi ve ergenin saldırganlığının seri aracı rolü anlamlı bulunmuştur. Bu araştırma kapsamında daha sonra sürekli kaygının kuşaklar boyunca aktarılıp aktarılmadığı incelenmiştir. Yapılan analizlerde birinci kuşaktaki sürekli kaygı ile üçüncü kuşaktaki sürekli kaygı arasındaki ilişkide ikinci kuşaktaki sürekli kaygının aracı rolü anlamlı bulunmuştur. Bir başka ifadeyle sürekli kaygının kuşaklar boyunca aktarıldığı bulgusuna ulaşılmıştır. Daha sonra birinci kuşaktaki sürekli kaygı ile üçüncü kuşaktaki sürekli kaygı arasındaki ilişkide ikinci kuşaktaki sürekli kaygı ve ergenin pozitif genç gelişiminin seri aracılığının anlamlı olduğu bulgusuna ulaşılmıştır. Son olarak birinci kuşaktaki sürekli kaygı ile üçüncü kuşaktaki sürekli kaygı arasındaki ilişkide ikinci kuşaktaki sürekli kaygı, ergenin pozitif genç gelişimi ve ergenin saldırganlığının seri aracılığı anlamlı bulunmuştur. Araştırma kapsamında elde edilen bulgular tartışılmış olup uygulayıcılara, araştırmacılara ve ebeveynlere öneriler sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
Family conflict is a problem seen in different age groups and harms the development of family members. The fact that family conflict can be transmitted across generations is one of the main factors that increases its prevalence in adolescents and adults. However, there are few studies examining the transmission mechanism of family conflict across three generations. Therefore, in this research, it was examined whether family conflict was transmitted across generations (first generation family conflict → second generation family conflict → third generation family conflict). Additionally, the role of potential mediator variables (second generation family conflict, adolescent positive youth development and adolescent aggression) in the transmission of family conflict from the first generation to the third generation was examined. Just like family conflict, trait anxiety is a common psychological problem across different age groups. The fact that anxiety can be transmitted across generations is one of the factors that increases its prevalence in adolescents and adults. However, there are few studies examining the mechanism of transmission of trait anxiety across three generations. Hence, in this study, it was examined whether trait anxiety was transmitted across generations (first generation trait anxiety → second generation trait anxiety → third generation trait anxiety). Moreover, the role of potential mediator variables (second generation trait anxiety, adolescent positive youth development and adolescent aggression) in the transmission of trait anxiety from the first generation to the third generation was investigated. In this study, Personal Information Form, Trait Anxiety Scale and Family Conflict Scale were used as data collection tools for the participants in the first (grandmother - grandfather) and second (mother and father) generations. For participants in the third generation (adolescents), the Personal Information Form, Trait Anxiety Scale, Family Conflict Scale, Positive Youth Development Scale – Very Short Form and Buss-Perry Aggression Scale were used. Family Conflict Scale was developed within the scope of this research. The Family Conflict Scale was developed on a sample of parents, and its validity and reliability studies were also conducted on a sample of adolescents and grandparents. Thus, the results show that the Family Conflict Scale is a valid and reliable measurement tool that can measure family conflict in samples of adolescents, mothers, fathers, grandmother and grandfather. SPSS 25 and AMOS programs were used to conduct the analysis of the research. As a result of the analyses, the mediating role of second-generation family conflict between first-generation family conflict and third-generation family conflict was observed to be significant. In other words, the findings indicated that family conflict is transmitted through generations. Within the scope of the research, there was as significant serial mediating role of second-generation family conflict and positive adolescent development in the relationship between first-generation family conflict and third-generation family conflict. However, the serial mediator role of second-generation family conflict, adolescent positive youth development, and adolescent aggression was found to be significant in the relationship between first-generation family conflict and third-generation family conflict. Then, trait anxiety was examined whether it was transmitted across generations. In the analyses, the mediating role of trait anxiety in the second generation was found to be significant in the relationship between trait anxiety in the first generation and trait anxiety in the third generation. In other words, it was found that trait anxiety is transmitted across generations. After that, it was found that the serial mediation of trait anxiety in the second generation and the positive youth development of the adolescent was significant in the relationship between trait anxiety in the first generation and trait anxiety in the third generation. Finally, the serial mediation of trait anxiety in the second generation, positive youth development of the adolescent, and aggression of the adolescent was found to be significant in the relationship between trait anxiety in the first generation and trait anxiety in the third generation. The findings obtained within the scope of the research were discussed and suggestions were presented to practitioners, researchers and parents.
Benzer Tezler
- Evli kadınların evlilik doyumları, romantik kıskançlık durumları ve kaygı düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi
The relationship between marital satisfaction, romantic jealousy levels and anxiety levels of married women
NURCAN ELİF AKSOY
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
PsikolojiMarmara ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AZİZE NİLGÜN CANEL
- Psikolojik taciz; öğretim elemanlarına yönelik bir araştırma
Mobbing; a research on academicians
TUTKU SEÇKİN ÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
İşletmeGalatasaray Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. JALE MİNİBAŞ POUSSARD
- İş-aile çatışması ve işe tutkunluk ilişkisinde iş özerkliğinin düzenleyici rolü
The moderating role of job autonomy on the relation between work family conflict and work engagement
BEGÜM ÜNAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
İşletmeHacettepe Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. PINAR BAYHAN KARAPINAR
- İş-aile çatışması ve tükenmişlik arasındaki ilişki: Bankacılık sektöründe bir araştırma
Relationships between work-family conflict and burnout: A research in banking industry
HATİCE ÇOBAN
- İş-aile çatışmasının işten ayrılma niyetine etkisinde tükenmişliğin aracılık rolünün belirlenmesine yönelik bir araştırma
A research on determining the mediating role of burnout in the effect of work-family conflict on the intention to quit
GAMZE KONAK