Bilinçli farkındalık temelli bilişsel terapiye dayalı grupla psikolojik danışma uygulamasının üniversite öğrencilerinin sosyal anksiyete düzeyleri üzerindeki etkisinin incelenmesi: Karma bir araştırma
Examining the effect of group counseling practice based on mindfulness-based cognitive therapy on the social anxiety levels of university students: A mixed research
- Tez No: 853661
- Danışmanlar: PROF. DR. BÜLENT DİLMAÇ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Psikoloji, Education and Training, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Necmettin Erbakan Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 299
Özet
Bu çalışmanın amacı Farkındalık Temelli Bilişsel Terapi ile sosyal anksiyete düzeyi yüksek olan üniversite öğrencilerinin bilinçli farkındalık, sosyal anksiyete düzeyi, ruminatif düşünce biçimi, duygu düzenleme güçlüğü ve kişilerarası iletişim yetkinliği düzeylerindeki değişimi, değişimin kalıcılığını ve bu değişimin kaynağını araştırmaktır. Araştırma, karma desenlerden nitel verilerin nicel verileri açıklamak amacıyla yorumlandığı açıklayıcı sıralı karma desen özellikleri taşımaktadır. Çalışmanın nicel aşamasında 511 katılımcı üzerinden tarama yapılarak katılımcı havuzu oluşturulmuştur. Katılımcı havuzu içerisinden dâhil etme ve dışlama kriterleri göz önüne alınarak 30 katılımcı eşit bir şekilde FTBT uygulamasının yapıldığı deney grubuna ve kontrol grubuna seçkisiz olarak atanmıştır. FTBT, her biri yaklaşık iki saat süren sekiz oturum ve bir tam gün inziva oturumu şeklinde uygulanmıştır. Nicel verilerin toplandığı birinci aşamada Kişisel Bilgi Formu, Liebowitz Sosyal Anksiyete Ölçeği (LSAÖ), Ruminatif Düşünce Biçimi Ölçeği (RDBÖ), Duygu Düzenleme Güçlüğü Ölçeği (DDGÖ) ve Kişilerarası İlişki Yetkinliği Envanteri (KİYE) ölçme araçları kullanılmıştır. Bu aşamada toplanan verileri analiz etmek amacıyla Friedman Testi, Mann-Whitney U testi ve Wilcoxon İşaretli Sıralar Testi kullanılmıştır. Nitel verilerin toplandığı ikinci aşamada ise FTBT uygulamasına düzenli katılan 13 katılımcı ile yapılan odak grup görüşmesi aracılığıyla veri toplanmıştır. Araştırmanın nicel aşamadaki bulgularına göre bilinçli farkındalık, sosyal anksiyete ve ruminatif düşünce biçimi düzeyleri açısından deney grubu lehine anlamlı düzeyde bir farklılaşma olduğu ve bu farklılığın uygulamaların tamamlanmasından bir ay sonra yapılan izleme ölçümünde de kalıcı olduğu görülmüştür. Duygu düzenleme güçlüğü ve kişilerarası iletişim yetkinliği açısından deney ve kontrol grubu arasında bir farklılık görülmemiştir. Araştırmanın nitel aşamadaki bulgularına göre odak grup görüşmesinde üyeler oturum içeriklerine ve FTBT sürecinin tamamına yönelik memnuniyet bildirimlerinde bulunurken uygulamanın etkili olduğuna yönelik düşüncelerini belirtmişlerdir. Katılımcıların değerlendirmeleri sürece ilişkin bulgular (deneyimlerin paylaşılması, sürecin spesifik faydaları ve grup çalışmaları), kazanımlar (bilişsel, duyuşsal ve davranışsal çıktılar, kişilerarası iletişim becerileri, tepki eğilimleri ve bireyin kendine yönelik tavrı) ve katılımcı önerileri (etkinlikler, ortam ve süreç) kategorilerinde toplanmıştır. Müdahale sürecinin nicel aşamasında duygu düzenleme güçlüğü ve kişilerarası iletişim yetkinliği değişkenleri dışında genel olarak FTBT programının istendik özelliklere sahip olduğu görülmüştür.
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to investigate the change in the level of mindfulness, social anxiety disorder, ruminative thought style, emotion regulation difficulty, and interpersonal communication competence of the university students with social anxiety disorder, also, permanence, and the root of this change by using Mindfulness-Based Cognitive Therapy (MBCT). The study has the characteristics of the exploratory sequential mixed methods design in which qualitative data of mixed designs are interpreted to explain the quantitative data. In the quantitative phase of the study, a participant pool was created by screening 511 participants. Given the inclusion and exclusion criteria, among the participant pool, 30 participants were randomly assigned to the experimental and control groups, in which MBCT was implemented equally. MBCT was carried out in eight sessions, each lasting about two hours, and a full-day retreat was conducted. In the first phase, in which quantitative data were collected, Demographic Information Sheet, Liebowitz Social Anxiety Scale (LSAS), Ruminative Thought Style Questionnaire (RTSQ), Difficulties in Emotion Regulation Scale-Brief Form (DERS-16), and Interpersonal Communication Competence Inventory (ICCI) were used as the statistical instruments. Friedman test, Mann-Whitney U test, and Wilcoxon signed-rank test were applied on the data collected at this stage. As the second stage, during the qualitative data collection, data were gathered through the focus group discussion with 13 participants who participated in the MBCT regularly. According to the quantitative findings, a statistically significant difference was found in the experimental group sample in terms of mindfulness, social anxiety disorder and ruminative thought levels. It was confirmed that the difference was permanent as per the follow-up measures performed one month after the implementation. No difference was spotted between the experimental and control groups in terms of emotion regulation difficulties and interpersonal communication competence. As per findings of the study at the qualitative stage, in the focus group discussion, the participants reported satisfaction with the session contents and the entire MBCT process, also, stated opinions that the implementation was effective. Participants' evaluations were collected under the categories of process related findings (experience sharing, specific benefits of the process, group work), achievements (cognitive, affective, and behavioral outputs, interpersonal communication skills, reaction tendencies, attitude towards self), and suggestions from the participants (activities, setting and the process). In the quantitative phase of the intervention process, it was found that overall, the MBCT program had the desired features, except for the variables of difficulty in emotion regulation and interpersonal communication competence.
Benzer Tezler
- Bilinçli farkındalık temelli bilişsel terapi programının bireylerin obsesif kompulsif belirti düzeylerine etkisi
Effects of mindfulness based cognitive therapy on obsessive compulsive symtoms
NAZİRE AYŞENUR GÜNDOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
PsikolojiFatih Sultan Mehmet Vakıf ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MELEK ASTAR
- Çevrimiçi bilinçli farkındalık temelli bilişsel terapi uygulamasının algılanan stres ve ruminatif düşünce düzeyi üzerine etkisi
The effect of online mindfulness based cognitive therapy application on perceived stress and ruminative thought style level
İLKE AYGÜN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Psikolojiİstanbul Arel ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ESENGÜL KAYAN
- Çevrimiçi grupla bilinçli farkındalık temelli bilişsel müdahale programının postpartum dönemdeki kadınların obsesif kompülsif belirti düzeylerine etkisi
The effect of a mindfulness-based cognitive intervention program with an online group on the levels of obsessive compulsive symptoms of women in postpartum period
DİDAR KARAKAŞ İNCE
- Migren tanısı alan bireylerde bilinçli farkındalık temelli bilişsel terapinin psikiyatrik belirtiler ve yaşam kalitesi üzerine etkisi
The effect of mindfulness based cognitive therapy on psychiatric symptoms and life quality of individuals diagnosed with migraine
SELİN ERYÜREK
Doktora
Türkçe
2021
PsikolojiÜsküdar ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FERİDE GÖKBEN HIZLI SAYAR
- Mindfulness temelli bilişsel terapi programı'nın (MBTC) bilişsel duygu düzenleme psikolojik belirtiler ve erken dönem uyumsuz şemalar üzerindeki etkisi
The effect of the mindfulness based cognitive theraphy program on cognitive emotion regulation psychological symptoms and early maladaptive schemales
NUKET OYGUÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Psikolojiİstanbul Aydın ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ KAHRAMAN GÜLER