Kronik böbrek hastalığı olan bireylerin e-sağlık okuryazarlığı düzeyinin öz bakım yönetimine etkisi
The effect of e-health literacy level of individuals with chronic kidney disease on self-care management
- Tez No: 854131
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ SEVCAN TOPÇU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Hemşirelik, Nursing
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Halk Sağlığı Hemşireliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 82
Özet
Giriş: Kronik Böbrek Hastalığı (KBH), patolojik bir süreci kapsayan böbreğin vücudumuzdaki işlev ve görevleri de dikkate alındığında, prognostik seyrinin kötü olması ve giderek artması sebebiyle halk sağlığı problemi olarak karşımıza çıkmaktadır. Bireyin hastalığı ve hastalığın oluşturabileceği olumsuz etkileri yönetebilmesi için hastalığı kendi kendine yönetebilmesi gereklidir. Bu araştırmanın amacı kronik böbrek hastalığı olan bireylerin e-sağlık okuryazarlığı düzeyinin öz bakım yönetimine etkisinin incelenmesi hedeflenmektedir. Yöntem: Bu araştırma kesitsel tipte bir çalışma niteliğinde olup, Ankara Etlik Şehir Hastanesinde KBH'na sahip 338 birey ile yürütülmüştür. Veriler, yüz yüze görüşme yöntemi ile Demografik Özellikler Bilgi Formu, KHÖBY Ölçeği ve E- Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği kullanılarak toplanmıştır. Örnekleme dahil edilecek bireylerin belirlenmesinde gelişi güzel örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Bulgular: Katılımcıların yaş ortalaması 50.91 ±15.87 (18-94) yıldır. KBH olan bireylerin 50,9'u erkektir ve %74,9'u evlidir. Bireylerin kronik böbrek hastalığına sahip oldukları süre 6,86±6,15 yıldır. KBH olan bireylerin KHÖBY ölçeği puan ortalaması 118,21±11,76, öz koruma puan ortalaması 71,44±8,94, ve sosyal koruma alt boyutu puan ortalaması 46,77±6,33 olarak bulunmuştur. Katılımcıların E-sağlık okuryazarlığı puanı 21,45±9,38'dir. Katılımcıların yaş, cinsiyet, medeni durum, çalışma durumu, eğitim durumu, sağlık güvencesine sahip olma durumu ile KHÖBYÖ puan ortalamaları karşılaştırıldığında istatistiksel olarak anlamlı düzeyde farklılık saptanmamıştır (p>0.05). KBH olan bireylerin gelir durumu, internet uygulamalarını kullanarak randevu alma durumu ve diyaliz tedavisi alma durumu ile KHÖBYÖ puan ortalamaları karşılaştırıldığında istatistiksel olarak anlamlı düzeyde farklılık saptanmıştır (p0,05). Sonuç: KBH olan bireylerin öz bakım yönetimlerinin orta düzeyde olduğu bulunmuştur. Bu nedenle bireylerin hastalıkları ile ilgili farkındalıklarının arttırılması ve tedaviye uyumlarının geliştirilebilmesi için öz bakım yönetimlerinin geliştirilmesi önerilmektedir. Geliri giderinden az olan ve diyaliz tedavisi alan katılımcıların öz bakım yönetimleri diğer gruplara göre daha yüksektir. Bu çalışmada internet uygulamalarını kullanarak hastane randevusu alma gibi teknolojik uygulamaları kullanabilmenin kronik hastalık öz bakım yönetimini olumlu etkilediği saptanmıştır. Bu nedenle çoğunluğunu ileri yaş grubunun oluşturduğu kronik hastalıklara sahip bireylerin teknoloji kullanımını arttıracak sağlık programları geliştirmelidir.
Özet (Çeviri)
Introduction: Chronic Kidney Disease (CKD), which involves a pathological process and considering the functions and functions of the kidney in our body, emerges as a public health problem due to its poor prognostic course and increasing rate. In order for the individual to manage the disease and the negative effects that the disease may cause, it is necessary for the individual to be able to self-manage the disease. The aim of this research is to examine the effect of e-health literacy level on self-care management of individuals with chronic kidney disease. Method: This research is a cross-sectional study and was conducted with 338 individuals with CKD at Ankara Etlik City Hospital. Data were collected by face-to-face interview method, using the Demographic Characteristics Information Form, SCMCD Scale and E-Health Literacy Scale. Random sampling method was used to determine the individuals to be included in the sample. Results: The average age of the participants was 50.91 ±15.87 (18-94) years. 50.9 of individuals with CKD are men and 74.9% are married. The duration of time individuals have chronic kidney disease is 6.86±6.15 years. For individuals with CKD, the mean score of the SCMCD scale was found to be 118.21±11.76, the mean score of self-protection was 71.44±8.94, and the mean score of the social protection subscale was 46.77±6.33. The E-health literacy score of the participants is 21.45±9.38. When the age, gender, marital status, employment status, educational status, health insurance status of the participants were compared and the mean scores of the CHÖSÖS, no statistically significant difference was detected (p>0.05). When the income status of individuals with CKD, the ability to make an appointment using internet applications, and the status of receiving dialysis treatment were compared with the average SCMCD scale scores, a statistically significant difference was detected (p 0,05). Result: It was found that the self-care management of individuals with CKD was at a moderate level. For this reason, it is recommended to improve self-care management in order to increase individuals' awareness of their diseases and improve their compliance with treatment. Self-care management of participants whose income is less than their expenses and who receive dialysis treatment is higher than other groups. In this study, it was determined that being able to use technological applications such as making hospital appointments using internet applications positively affected chronic disease self-care management. For this reason, health programs should be developed to increase the use of technology by individuals with chronic diseases, the majority of whom are in the older age group.
Benzer Tezler
- SBÜ Haseki Eğitim ve Araştırma Hastanesi aile hekimliği polikliniğine başvuran 65 yaş ve üzeri hasta grubunda böbrek fonksiyonlarının değerlendirilmesi
Evaluation of kidney functions in patients aged 65 and above applying to Health Sciences University Haseki Training and Research Hospital family medicine polyclinic
FADİME MERVE TURAN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2017
Aile HekimliğiSağlık Bilimleri ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEÇİL ARICA
- Hemodiyaliz tedavisi alan bireylerde kişi merkezli ergoterapi müdahalesinin aktivite performansı ve yaşam kalitesi üzerine etkisi
The effect of client-centered occupational theraphy intervention on occupational performance and quality of life in patients undergoing hemodialysis
ÖZGÜ İNAL
Doktora
Türkçe
2019
Fizyoterapi ve RehabilitasyonHacettepe ÜniversitesiErgoterapi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜLYA KAYIHAN
- Prediyaliz kronik böbrek hastalarında uyku kalitesi ve pulse wave velocity ilişkisi
Association between sleep quality and pulse wave velocity in predialysis chronic kidney disease
YAVUZ SULTAN SELİM AKGÜL
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2015
İç HastalıklarıSağlık Bakanlığıİç Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞAMİL ECİRLİ
- Acil servise göğüs ağrısı ile gelen ve akut koroner sendrom düşünülen kronik böbrek hastalığı hastalarında; akut koroner sendrom ayırıcı tanısında sistatin-c ve yüksek duyarlılıklı troponin düzeyinin birlikte kullanımının prediktif ve diyagnostik değerliliği
The predictive and diagnostic value of combined use of cystatin-c and high-sensitivity troponin levels in the differential diagnosis of acute coronary syndrome in patients with chronic kidney disease presenting to the emergency department with chest pain
ELİF HAMZAÇEBİOĞLU
- Kronik hemodiyaliz programında olan tip II diabetik olgularda oksidatif stres ve antioksidan sistem dengesi değişiklikleri
Oxidative stress and antioxidant system balance differences in type II diabetic patients going on chronic heamodialysis
EVRİM DURSUN