Kırgız bozkır kültürünün etnografik söz varlığı (Tarihi karşılaştırmalı inceleme)
Ethnographic lexicon of the Kırgız steppe (Comparative historical research)
- Tez No: 854873
- Danışmanlar: PROF. DR. FATMA ÖZKAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dili Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 529
Özet
İnsan tarihi kadar kadim bir geçmişe sahip olan etnografik terimler bir halkın günlük yaşamı hakkında bilgi verirken geçirdiği tarihi süreç hakkında da önemli bilgiler içermektedir. Komşu halklar ile olan ekonomik, siyasi ve sosyal ilişkiler noktasında da mühim kaynak teşkil ederken etnografik terimlerin bazıları ezelden beri sosyal statü göstergesi olarak kullanılagelmiştir. Böylece her dilin söz varlığında geniş bir yelpazeye yayılmıştır. Konumuzun korpusu çok geniş bir alanı kapsadığı için çalışmayı Kırgız Türklerinin göçebe döneminde kullandığı etnografik terimler ile sınırlandırılmıştır. Kırgız Türklerinin göçebe hayatı hakkında en kapsamlı bilgi içeren Manas destanı esas kaynak olarak ele alınmştır. Kırgız destan geleneğinin önemli metinlerinden olan Manas Destanı, aynı zamanda Kırgız Türkçesinin de önemli kaynaklarındandır. Metin içeriği açısından Kırgızların göçebe kültürü hakkında geniş bilgiye sahip iken dil özellikleri itibariyle de tarihi Kırgız Türkçesi metinleri içerisinde en geniş kaynak olduğu aşikârdır. Manas destanı Kırgız Türkçesinin zengin söz varlığının muazzam bir örneği olmasının yanı sıra Türk dillerinin de kökeni ve tarihi gelişimi konusunda önemli ipuçları içeren zengin bir dil kaynağıdır. Bu çalışmada etnografik terimler Manas destanında taranmış, tarihi metinlerdeki tanıkları araştırılmış, tespit edilmiş, Aral- Hazar Kıpçak grubundaki Türk dillerindeki çağdaş şekilleri ile fonetik ve semantik anlamda karşılaştırmalı olarak ele alınmış ve kökenleri sorgulanmıştır.
Özet (Çeviri)
Ethnographic terms having a history as ancient as human history, provide information about the daily life of a people and also contain important information about the historical process. While constituting an important source of economic, political and social relations with neighbouring peoples, some of the ethnographic terms have been used as social status indicators since the beginning of time. Thus, it has spread to a wide range in the vocabulary of each language. Since the corpus of our subject covers a very wide area, the study is limited to the ethnographic terms used by the Kyrgyz Turks in the nomadic period. The Epic of Manas containing the most comprehensive information about the nomadic life of Kyrgyz Turks has been taken as the main source. The Epic of Manas, which is one of the important texts of Kyrgyz epic tradition, is also one of the important sources of Kyrgyz Turkish. While it has extensive information about the nomadic culture of the Kyrgyz in terms of text content, it is obvious that it is the most extensive source among the historical Kyrgyz Turkish texts in the sense of language features. The Epic of Manas is not only a significant example of the rich vocabulary of Kyrgyz Turkish, but also a rich linguistic source containing important clues about the origin and historical development of Turkic languages. In this study, ethnographic terms are analysed in the Epic of Manas, their witnesses in historical texts are investigated, identified and compared phonetically and semantically with their contemporary forms in Turkic languages of the Aral-Caspian Kipchak group, and their origins are examined.
Benzer Tezler
- Arkeolojik ve tarihi açıdan Doğu Kazakistan'daki Türk dönemi anıtları (VI-XII. yy)
An archaeological and historical point of view Turkic monuments of East Kazakhstan (VI-XII th centuries)
AZAT AITKALI
- Kırgızların İslam anlayışının tarihsel arka planı ve bazı dini yapılanmalar (Sovyetlerin çöküşüne kadar)
The historical background of Kyrgyz's traditional understanding of İslam and some religious communities (Until the fall of the Soviet Union)
MEDERBEK KADYROV
- Sibir Hanlığı'nın kuruluşu gelişimi ve yıkılışı
Sibir Khanate and the collapse of the development organization
EMİNE USLU
- Kırgız, Kazak ve Karakalpak Türkçelerinde fiil
Başlık çevirisi yok
EROL GÜNGÖRDÜ
Doktora
Türkçe
1998
DilbilimGazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. LEYLA KARAHAN
- Kırgız Türkçesi'nde edatlar - Cengiz Aytmatov'un 'Cemile' romanındaki edatlar üzerine karşılaştırmalı bir çalışma -
Başlık çevirisi yok
ÜNAL ZAL
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
Türk Dili ve EdebiyatıKırıkkale ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA UĞURLU