Nureddin Mahmud Zengi'nin Şii İsmaili Fatımiler karşısında mücadelesi
The struggle of Nureddin Mahmud Zengi against the Shiite Ismaili Fatimids
- Tez No: 855082
- Danışmanlar: PROF. DR. MUHARREM AKOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Tarih, Religion, History
- Anahtar Kelimeler: Selçuklu, Zengi, Şia, İsmailiye, Fatımi, Seljuk, Zengi, Shia, Ismailia, Fatimid
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Erciyes Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 125
Özet
Tuğrul Bey tarafından kurulan Selçuklu Devleti, Sünni İslam'ın sancaktarı haline gelmiştir. Bu sayede Şii oluşumlara karşı başarılı mücadeleler vermiştir. Selçukluların yaptığı sefer siyaseti, özellikle Şii İsmaili Fatımilere karşı şekillenmiştir. Aynı şekilde Tuğrul Bey'den sonra başa geçen Alparslan da bu siyaseti takip etmiş, yönünü Fatımilere ve Anadolu üzerinden Bizans topraklarına çevirmiştir. Kısa süren hükümdarlığına rağmen birçok fetih hareketlerinde bulunmuş ve amcasından aldığı Sünni İslam sancaktarlığını devam ettirmiştir. Alparslan'ın ölümüyle tahta geçen oğlu Melikşah zamanında devlet en iyi zamanını yaşasa da Batıni faaliyetlere engel olamamıştır. Kasımuddevle Aksungur'un, Melikşah tarafından Halep'e Vali atanmasıyla adeta bir kırılma gerçekleşmiş ve Zengiler tarih sayfalarında yerini almıştır. Aksungur henüz bir vali olsa da hüküm sürdüğü yerde Sünniliğin yayılmasını sağlamıştır. Aksungur'un öldürülmesinden sonra oğlu İmadüddin ismini duyurmaya başlamış, Musul ve Halep'e Atabeg olarak atanmış, Haçlılara karşı başarılı mücadeleler vermiş ve Zengi Devleti'nin temellerinin atılmasını sağlamıştır. İmadüddin'in ölümünden sonra Atabeglik ikiye bölünüp Seyfeddin Gazi Musul'u, Nureddin Mahmud Halep'i idare etse de iki kardeşin birbirlerine olan yardımıyla toprakları büyümüştür. Özelikle Nureddin Mahmud Zengi'nin Urfa'yı Haçlılardan kurtarması, Haçlı seferlerine karşı tavrı ve Antakya Prinkepsliği'ne karşı yaşadığı mücadeleler, devlet olma aşamasını tamamlayarak adından söz ettirmesinde önemli bir yere sahiptir. Babasının hayallerinden biri olan Dımaşk'ı fethetmiş, İslam âleminde ikilik çıkaran Fatımîleri, Haçlılara rağmen yıkmış ve Musul'u da merkezi idareye bağlamış olmasıyla diğer büyük devletler arasında konumunu sağlamlaştırmıştır. Nureddin Mahmud'un savunduğu, Suriye Bölgesi'ni birleştirme amacı kadar İslâm ümmetini birleştirme amacı da dikkate değerdir. Her ne kadar hükmettiği topraklarda hoşgörü politikası ile çeşitli mezheplere müsamahakâr davranmışsa da taşkınlık çıkartanlara karşı ciddi faaliyetleri olmuştur. Bu konuda da en büyük mücadeleyi Şii İsmaililer'e karşı vermiş, sadece askerî yönden değil ilmî siyaset yoluyla da bu mücadelesini sürdürmüştür.
Özet (Çeviri)
The Seljuk State, established by Tughrul Bey, became the standard-bearer of Sunni Islam. In this way, he fought successfully against Shiite formations. The Seljuks' campaign policy, especially against the Shia Ismaili Fatimids, took shape through military expeditions. Likewise, Alparslan, who succeeded Tughrul Bey, also followed this policy and turned his direction to the Fatimids and Byzantine lands through Anatolia. Despite his short reign, he carried out many conquests and continued to be the banner bearer of Islam, which he received from his uncle. Even though the state was at its best during the time of Alparslan's son Melikshah, who ascended the throne after Alparslan's death, they could not prevent esoteric activities. When Kasimuddawla Aksungur was appointed Governor of Aleppo by Melikshah, a breakthrough occurred and the Zengids took their place in the pages of history. Even though Aksungur was just a governor, he ensured the spread of Sunnism in the place he ruled. After Aksungur's assasionation, his son Imaduddin began to make a name for himself, was appointed as Atabeg to Mosul and Aleppo, fought successfully against the Crusaders and laid the foundations of the Zengi State. After Imadüddin's death, the Atabegate was divided between Seyfeddin Gazi ruling Mosul and Nureddin Mahmud governing Aleppo. The mutual support of the two brothers led to the expansion of their territories. In particular, Nureddin Mahmud Zengi's saving Urfa from the Crusaders, his attitude towards the crusades and his struggles against the Antakya Prinkets have an important place in his making a name for himself by completing the statehood phase. He conquered Damascus, which was one of his father's dreams, destroyed the Fatimids, who created divisions in the Islamic world, despite the Crusaders, and strengthened his position among the other great powers by connecting Mosul to the central administration. Nureddin Mahmud's aim of unifying the Islamic Ummah is as remarkable as his aim of unifying the Syrian Region. Although he treated various sects tolerantly with his policy of tolerance in the lands he ruled, he had serious activities against those who caused unrest. In this regard, he waged his greatest struggle against the Shiite Ismailis, and continued this struggle not only militarily but also through scientific politics.
Benzer Tezler
- XI.- XII. yüzyıllarda (1040-1171) Selçuklu-Fatimi ilişkileri
Relations between Seljuk and Fatimids during the XI.- XII. centuries
MARİNA ATİLA
- Eyyûbî - Haçlı ilişkileri (1171- 1250)
Ayyubids - Crusades relationships (1171-1250)
AYŞE ÇEKİÇ
Doktora
Türkçe
2020
TarihNevşehir Hacı Bektaş Veli ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEYHUN ŞAHİN
- Hittîn Savaşı ve Kudüs'te Haçlı Krallığı'nın sonu
The Battle of Hattin and the End of the Crusader Kingdom in Jerusalem
SÜMEYRA GÜLEL
- Zengilerin Halep hakimiyeti
Aleppo dominance of zangids
ÇAĞATAY GENÇTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
TarihMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYDIN USTA
- Nureddin Zengi'nin haçlılarla mücadelesi ve siyasi birlik çabası (1146-1174)
Nur al-din Zangi's struggle against crusaders and his effort political unity (1146-1174)
MUHAMMED TÜRKÜCÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
TarihAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ALİ ÇAKMAK