Mimarlık topoğrafya ilişkisinin sayfiye alanlarında topolojik irdelenmesi: 1970-1990 yıllarında Bodrum örneği
Topological analysis of the relationship between architecture and topography in summer resort areas:The case of Bodrum in 1970-1990
- Tez No: 855294
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ZEYNEP YAZICIOĞLU HALU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Mimarlık ve Yapılı Çevre Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 146
Özet
Mimarlık ile topoğrafya her zaman ilişkili olmuştur. Özellikle sayfiye alanlarında tasarlanan yerleşimlerde topoğrafya mimari tasarım kararlarını etkileyen önemli bir unsur olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu çalışmanın konusu da mimarlık ile topoğrafya arasındaki ilişkiyi sayfiye mekanları üzerinden incelemektir. Ancak mimarlık ve topoğrafyanın, aralarındaki çok yönlü etkileşim sebebiyle, fiziksel ilişkisinin kuramsal boyutunu tek bir çerçeve altında anlamak zordur. Bu sebeple, bu araştırmada mimarlık-topoğrafya arasındaki fiziksel ilişki topoloji bağlamında incelenmiştir. Topoloji, mimarlıkta sıklıkla karşımıza çıkan ve çeşitli alt başlıklarla mimarlık araştırmalarına eşlik eden, varlıkların metrik özelliklerinden çok birbirleriyle olan ilişkileri ile ilgilenen matematiğin bir dalıdır. Bu tez çalışmasının amacı mimarlık-topoğrafya ilişkisini topolojik açıdan sayfiye alanları üzerinden incelemektir. Bu amaç doğrultusunda, tezin yöntemini literatür taraması ile kurgulanan kuramsal arka planın alan çalışması ile sınanması oluşturmaktadır. Çizilen arka plan ile mimarlık-topoğrafya ilişkisinin topolojik bakış ile değerlendirilebileceği savına ulaşılmıştır. Bu sav doğrultusunda, Bodrum Yarımadası alan çalışması olarak seçilmiş, burada yer alan üç sayfiye yerleşimi önerilen kriterler ile incelenmiştir. Tezin kuramsal kapsamı, mimarlık, topoğrafya, topoloji ve sayfiye mekanı ile sınırlandırılmıştır. Tezde, mimarlık-topoğrafya ilişkisini topolojik olarak incelemeye konu olan sayfiye mekanları, yazlık siteler ile sınırlandırılmıştır. Yazlık siteler, birkaç kuşağın yoğun ilişkiler kurduğu ve dönemin yaşam tarzını yansıtan organik yapılardır. Günümüzde tatil anlayışı değişmiş ve imkanlar artmış olsa da, Türkiye'de tasarlanmış olan bazı yazlık siteler, süregiden etkin yaşamsal faaliyetleri ve mimari yaklaşımları ile, halen önemli birer mimari ürün olarak yaşamlarını devam ettirmekte ve mimarlık literatüründeki yerlerini korumaktadır. Alan çalışması için seçilen Bodrum da bu yönde yazlık sitelere ev sahipliği yapması, yazlık site hayatının devamlılığını koruması ve Türkiye'deki önemli bir sayfiye mekanı olması sebebiyle seçilmiştir. Aynı zamanda Bodrum'un zorlu arazi şartlarına sahip bir topoğrafyasının olması da seçilme nedenlerinden bir diğeridir. Bu sebeplerle bu tez çalışması; mimarlık ve topoğrafya ilişkisini, topolojik bakışla, Bodrum'da 1970-1990 yılları arasında yapılmış sayfiyeler olan Aktur Sitesi, Demir Tatil Köyü ve Hekimköy Tatil Sitesi üzerinden irdelemeyi hedeflemektedir. Bu sınırlar çerçevesinde beş ayrı bölümden oluşan bu çalışmada, birinci bölüm amaç, kapsam, malzeme ve yöntemin anlatıldığı bölümdür. İkinci bölümde tezin ana ekseni olan mimarlık ve topoğrafya konuları detaylı bir şekilde ele alınmıştır. Tezin bağlamını oluşturan topoloji konusu da bu bölümde açıklanmıştır. Üçüncü bölüm tezin çalışma alanını oluşturan sayfiye ve Bodrum'a ayrılmıştır. Burada, detaylıca irdelenmek üzere seçilen söz konusu sayfiyeler de tanıtılmış ve alan çalışmasının kapsamı Bodrum'daki üç sayfiye ile sınırlandırılmıştır. Dördüncü bölüm, ortaya konan tüm bilgilerin tezin amacı ve kapsamı doğrultusunda çalışma alanları üzerinde incelenmesini içerir. Beşinci bölüm ise sonuçların ortaya konduğu bölümdür. Çalışma alanları, tezde ikinci bölümde detaylandırılmış olan özellikle topoğrafyaya yerleşme biçimleri üzerinden değerlendirilmiştir. Her üç alanda ulaşım ağının eğrisel ve organik bir şekilde topoğrafyaya göre düzenlendiği, bu ulaşım ağından oluşan yapı adalarında da konut birimlerinin çizgisel ve/veya kümesel ilişki kurduğu görülmüştür. Tip birimlerden oluşan bu sayfiye alanlarında, yapı birimi ölçeğinde yapılar araziye uyumlandığı için, alanda noktasal olarak kazı-dolgu yapılarak arazi biçimi değiştirilmiş olsa da üçüncü boyutta her üç alanda arazi biçiminin korunduğu söylenebilir.
Özet (Çeviri)
Architecture and topography have always been related. Topography emerges as an important element affecting architectural design decisions, especially in settlements designed in summer resort areas. The subject of this study is to examine the relationship between architecture and topography through summer resorts. However, due to the multifaceted interaction between architecture and topography, it is difficult to understand the theoretical dimension of their physical relationship under a single framework. For this reason, in this research, the physical relationship between architecture and topography was examined in the context of topology. Topology is a branch of mathematics that is frequently encountered in architecture and accompanies architectural research under various subheadings. It is concerned with the relationships between entities rather than their metric properties. The aim of this thesis is to examine the architecture-topography relationship from a topological perspective through summer resort areas. In line with this purpose, the method of the thesis consists of testing the theoretical background constructed through literature review with field work. With the drawn background, the argument that the architecture-topography relationship can be evaluated from a topological perspective has been reached. In line with this argument, Bodrum Peninsula was chosen as the field study and three summer resort settlements located here were examined with the suggested criteria. The theoretical scope of the thesis is limited to architecture, topography, topology and summer resort. In the thesis, the summer resorts, which are the subject of topological analysis of the architecture-topography relationship, are limited to summer sites. Summer sites are organic structures where several generations establish intense relationships and reflect the lifestyle of the period. Although the concept of holiday has changed and the opportunities have increased today, some summer sites designed in Turkey, with their ongoing active vital activities and architectural approaches, still continue their lives as important architectural products and maintain their place in the architectural literature. Bodrum, which was chosen for the field study, was chosen because it hosts summer sites in this direction, preserves the continuity of summer site life and is an important summer resort in Turkey. At the same time, Bodrum's topography with difficult terrain conditions is another reason why it was chosen. For these reasons, this thesis study aims to examine the relationship between architecture and topography, from a topological perspective, through Aktur Sitesi, Demir Tatil Köyü and Hekimköy Holiday Sitesi, which are summer resorts built between 1970 and 1990 in Bodrum. In this study, which consists of five separate chapters within these limits, the first chapter is where the purpose, scope, material and method are explained. In the second chapter, the subjects of architecture and topography, which are the main axis of the thesis, are discussed in detail. The topic of topology, which forms the context of the thesis, is also explained in this chapter. The third chapter is devoted to the summer resort and Bodrum, which constitute the study area of the thesis. Here, the summer resorts in question selected to be examined in detail are also introduced and the scope of the field study is limited to three summer resorts in Bodrum. The fourth chapter includes examining all the information presented on the study areas in line with the purpose and scope of the thesis. The fifth section is the section where the results are presented. The study areas were evaluated especially in terms of their topographic settlement patterns, which are detailed in the second chapter of the thesis. It has been observed that the transportation network in all three areas is arranged in a curvilinear and organic manner according to the topography, and the housing units in the building blocks formed by this transportation network have a linear and/or clustered relationship. In these resort areas consisting of type units, since the structures are adapted to the land at the building unit scale, it can be said that the land form is preserved in all three areas in the third dimension, even though the land form has been changed by excavation and filling at points in the area.
Benzer Tezler
- Topoğrafyanın biçimsel ve mekansal katmanlarının mimarlıktaki açılımları üzerine bir yeniden okuma
Reading the unfoldings of topography in architecture through the lenses of formal and spatial layers
NAZMİYE NURDOĞAN
- Topoğrafyanın anlatısı, anlatının topoğrafyası
Narrative of topography, topography of narrative
MERVE EFLATUN
- Strüktür ve form olarak kent topografyasının incelenmesi: Galata, İstanbul örneği
An analyses about urban topography as a form and structure; in the case of Galata
YASEMİN KÜBLÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiKentsel Tasarım Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİYE SENEM DEVİREN
- Mimari tasarımda biçim-teknoloji ilişkisinin incelenmesi: ''Tünel Kalıp ile Mimari Biçim Oluşturma Olanakları''
Examination of relation between form and technology in architectural design: 'Possibilities of Obtaining Form With Tunnel Formwork.'
MÜRÜVVET TAMER AÇIKGÖZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
MimarlıkGazi ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET TAYFUN YILDIRIM
- Sağlık yapılarının İstanbul'un tarihsel topoğrafyası ile ilişkisinin süreklilik bağlamında incelenmesi
An analysis of the relationship between health structures and Istanbul's historical topography regarding the context of continuity
ZİŞAN YILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
MimarlıkMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NEZİH RECEP AYSEL