Geri Dön

Türkiye'deki işletmelerin efektif vergi oranlarını etkileyen faktörler

Factors affecting effective tax rates of firms in Turkey

PDF İndir

  1. Tez No: 855453
  2. Yazar: NECATİ GÜNEŞ
  3. Danışmanlar: PROF. DR. DOĞAN ARGUN
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: İşletme, Business Administration
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2024
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Marmara Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Muhasebe Finansman Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 94

Özet

Bu çalışmada, Türkiye'deki işletmelerin efektif vergi oranlarını belirleyen faktörler analiz edilmiştir. Bunun için işletmelerin 2005-2022 dönemine ait finansal tablo verileri kullanılarak panel veri analizi uygulanmıştır. Çalışmada, Kamuyu Aydınlatma Platformu'nda belirtilen sektör ayrımı dikkate alınarak yalnızca üretim işletmesi olarak sınıflandırılan işletmeler örnekleme dahil edilmiştir. İşletmelere ait veriler Thomson Reuters DataStream veri tabanından elde edilmiştir. Efektif vergi oranlarını belirleyen faktörler olarak hem işletmelere özgü finansal değişkenler hem de makro ekonomik değişkenler ele alınmıştır. İşletme büyüklüğü, kaldıraç oranı, duran varlık oranı, stok oranı, kârlılık oranı, araştırma ve geliştirme harcamaları ile devam eden sabit kıymet yatırımları işletmelere özgü finansal değişkenler olarak, Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYİH) büyüme oranı ve kurumlar vergisi oranı ise makro ekonomik değişkenler olarak analize dahil edilmiştir. Karşılaştırmalı ve daha güvenilir sonuçların elde edilebilmesi için işletmelere ait efektif vergi oranı ve işletme büyüklüğü değişkenleri farklı şekilde hesaplanarak iki ayrı model üzerinden analizler gerçekleştirilmiştir. Her iki modelin analiz sonuçlarına göre efektif vergi oranı ile işletme büyüklüğü ve kaldıraç oranı arasında güçlü anlamlı ilişki belirlenmiştir. Türkiye'deki işletmelerin büyüklükleri ve kaldıraç oranları arttıkça efektif vergi oranlarının düştüğü tespit edilmiştir. İkinci model dikkate alındığında ise işletmelerin varlık yapılarının da efektif vergi oranlarını doğrudan etkilediği tespit edilmiştir. İşletmelerin maddi duran varlık oranları arttıkça efektif vergi oranlarının düştüğü, stok oranlarının artması durumunda ise efektif vergi oranlarının arttığı ortaya konulmuştur. Aynı modele göre kurumlar vergisi oranı arttığında işletmelerin efektif vergi oranlarının da arttığı belirlenmiştir. Diğer değişkenler ile efektif vergi oranları arasında ise istatistiksel olarak anlamlı ilişkiler saptanamamıştır. Alt sektör ayrımına göre yapılan analizlerde farklı sonuçlar elde edilmiş olup ampirik bulgular bölümünde değerlendirilmiştir. Ayrıca çalışmada Covid-19 öncesi dönem için uygulanan ilk modelin analiz sonuçlarına göre efektif vergi oranı ile işletme büyüklüğü ve kaldıraç oranı arasında anlamlı ilişki olduğu ortaya konulmuştur. Covid-19 sonrası dönemde ise efektif vergi oranı ile işletme büyüklüğü, kurumlar vergisi oranı ve GSYİH büyüme oranı arasında anlamlı ilişki olduğu tespit edilmiştir.

Özet (Çeviri)

In this study, the factors that determine the effective tax rates of firms in Turkey are analyzed. For this, panel data analysis is applied using the financial statement data of the firms for the period 2005-2022. In the study, only firms that are considered manufacturing firms according to the distinction specified in the Public Disclosure Platform are included in the sample. Data on firms are obtained from the Thomson Reuters DataStream database. Both firm-specific financial variables and macroeconomic variables are considered as factors determining effective tax rates. Firm size, leverage ratio, fixed asset ratio, stock ratio, profitability ratio, research and development and capital expenditures are included in the analysis as firm-specific financial factors, while Gross Domestic Product growth rate and corporate income tax rate are included in the analysis as macroeconomic variables. Additionally, in order to obtain comparative and more reliable results, two separate models are created by calculating effective tax rate and size of firms differently. According to the analysis results of both models, a strong significant relationship is determined between effective tax rate and firm size and leverage ratio. Effective tax rates decrease as firm size and leverage ratio of firms in Turkey increases. Considering the results of Model (2), asset structure has direct impact on effective tax rate. It is revealed that as fixed assets ratio of firms increases effective tax rates decrease, and as stock ratio increases effective tax rates increase. In addition, according to the same model, it is determined that when corporate income tax rate increases, effective tax rates of firms also increases. Statistically insignificant relationships are detected between other variables and effective tax rates. Different results are obtained in the analyzes made according to sub-sector separation and are evaluated in the empirical findings section. In addition, according to the analysis results of the first model applied for the pre-Covid-19 period, it is revealed that there is a significant relationship between effective tax rate and firm size and leverage ratio. In the post-Covid-19 period, it is found that there is a significant relationship between effective tax rate and firm size, corporate income tax rate and GDP growth rate.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    74946

    Enflasyonla mücadelede istikrar politikaları

    Başlık çevirisi yok

    BİLGİN ORHAN ÖRGÜN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1998

    EkonomiMarmara Üniversitesi

    İktisat Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. OSMAN ZEKAYİ ORHAN

  2. Tez No

    699386

    Türkiye'de tam tasdik denetimi uygulamaları ve tam tasdik denetim yapısı

    Practices and structures of corporate tax certification audit in Turkey

    HÜSEYİN KAAN YURTTAŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Maliyeİstanbul Aydın Üniversitesi

    Muhasebe ve Finansal Yönetim Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. GÜLÜMSER ÜNKAYA

  3. Tez No

    111152

    Finansal piyasalarda elektronik risk ve denetimi

    Electronic risc and auditing in the financial markets

    HASAN ÖZKAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2002

    BankacılıkMarmara Üniversitesi

    Sermaye Piyasası ve Borsa Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. AHMET ÇİLİNGİRTÜRK

  4. Tez No

    323893

    PMI methodology utilization in shipbuilding project management

    Gemi inşaati proje yönetiminde PMI metodolojisi kullanimi

    ÜMRAN BİLEN DOĞAN

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2012

    Gemi Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesi

    Gemi İnşaatı ve Gemi Makineleri Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. İSMAİL HAKKI HELVACIOĞLU

    PROF. DR. MUSTAFA İNSEL

  5. Tez No

    597991

    Farklı kurutma yöntemleri ile zencefilin kurutulması ve bazı kalite özelliklerinin incelenmesi

    Drying of ginger by different drying methods andstudying of some quality properties of dried ginger

    MELİSA İŞSEVER

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Kimya MühendisliğiYıldız Teknik Üniversitesi

    Kimya Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. İBRAHİM DOYMAZ

Geri Dön