Z kuşağının yaşam perspektiflerini ve değer profillerini belirlemeye ve yaşam perspektifleri bataryası geliştirmeye yönelik bir karma araştırma
A mixed-methods research on determining the life perspectives and value profiles of generation Z and developing a life perspectives battery
- Tez No: 855460
- Danışmanlar: PROF. DR. HALİL EKŞİ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Psikoloji, Education and Training, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Z Kuşağı, Yaşam Perspektifleri, Değer Profilleri, Karma Yöntemler Araştırması, Keşfedici Sıralı Desen, Yorumlayıcı Fenomenoloji, Ölçek Geliştirme, Generation Z, Life Perspectives, Value Profiles, Mixed Methods Research, Exploratory Sequential Design, Interpretative Phenomenology, Scale Development
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 492
Özet
Bu araştırmanın amacı Z kuşağına mensup bireylerin yaşam perspektiflerinin ve değer profillerinin kapsamlı bir şekilde keşfedici sıralı karma desenle incelenmesidir. Bu amaç çerçevesinde çalışmanın ilk aşamasında Z kuşağının yaşam perspektiflerinin ve değer profillerinin nitel araştırma yöntemlerinden yorumlayıcı fenomenoloji deseni ile incelenmesi amaçlanmıştır. Nitel aşamada ortaya çıkan verilerden yola çıkılarak ikinci aşamada nicel yöntemde ölçme araçlarının geliştirilmesi ve nicel verilerle sınanması hedeflenmiştir. Araştırmanın nitel aşamasında yorumlayıcı fenomenoloji deseni kullanılmıştır. Çalışma grubunu amaçlı örnekleme yöntemlerinden maksimum çeşitlilik örneklemesine göre seçilen Z kuşağını temsil eden 18 kişi oluşturmaktadır. Z kuşağına mensup 18 birey ile derinlemesine görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Veri toplama aracı olarak araştırmacı tarafından geliştirilen yarı yapılandırılmış görüşme sorularından yararlanılmıştır. Araştırmada verilerin çözümlenmesi ve yorumlanması sürecinde yorumlayıcı fenomenolojik analiz adımları esas alınmıştır. Analizler sonucunda Z kuşağının yaşam perspektifleri ve değer profilleri kapsamında“dijital yerliler, akış yaşantısı, çalışmaya yönelik yeni tutumlar, ilişkiler, yaşamın anlam ve amacı, başa çıkma mekanizmaları, dini/manevi yönelimler, küresel ve toplumsal sorunlara duyarlılık”olmak üzere sekiz tema elde edilmiştir. Keşfedici sıralı desenin ikinci aşaması olan nicel aşamada, nitel araştırma aşamasında ortaya çıkan dikkat çekici temaları ölçen bir batarya geliştirilmesi amaçlanmıştır. Bu batarya bünyesinde nitel temalardan altısı seçilerek altı farklı yapıyı ölçen ölçeklerin geliştirilmesi hedeflenmiştir. Nicel araştırma, uygun örnekleme yöntemi ile belirlenen üniversitede öğrenim gören ve dört farklı çalışma grubundan oluşan 1455 Z kuşağının katılımı ile gerçekleştirilmiştir. 700 kişiden oluşan ilk grup ile açımlayıcı faktör analizi, madde analizi ve güvenirlik analizleri yapılmıştır. 593 kişiden meydana gelen ikinci grup doğrulayıcı faktör analizi, madde analizi ve güvenirlik analizlerinin gerçekleştirilmesinde kullanılmıştır. Çalışmanın üçüncü grubunda yer alan 77 kişi ile ölçüt geçerliği yapılmıştır. Son grupta yer alan 85 kişi ile test-tekrar test uygulaması gerçekleştirilmiştir. Gerçekleştirilen analizler neticesinde“Yaşam Perspektifleri Bataryası”bünyesinde Dijital Yerli Ölçeği, Özerk Çalışma Eğilimi Ölçeği, Aile İlişkilerinden Bağımsızlaşma Ölçeği, Varoluşsal Anomi Ölçeği, Seküler Eğilim Ölçeği, Küresel ve Toplumsal Sorunlara Duyarlılık Ölçeği olmak üzere altı farklı ölçek geliştirilmiştir. Geliştirilen ölçeklerin geçerli ve güvenilir sonuçlara sahip olduğu görülmektedir. Araştırmada elde edilen bulgular ilgili literatür ışığında tartışılmıştır. Sonuç olarak kültürel ve bağlamsal unsurlar ile birlikte Z kuşağının derinlemesine incelenmesinin ve kültüre özgü yeni ölçme araçlarının geliştirilmesinin alana önemli ve değerli katkılar sağladığı ifade edilebilmektedir.
Özet (Çeviri)
The aim of this research is to comprehensively examine the life perspectives and value profiles of Generation Z through an exploratory sequential mixed-methods design. Within this framework, the first phase of the study aims to examine the life perspectives and value profiles of Generation Z using the interpretative phenomenological design, a qualitative research method. Building on the data emerged in the qualitative stage, the second stage aims to develop and test quantitative measurement tools. Interpretative phenomenology design was used in the qualitative phase of the research. The study group consists of 18 individuals representing Generation Z, selected through maximum variation sampling, one of the purposeful sampling methods. In-depth interviews were conducted with 18 individuals belonging to Generation Z. Semi-structured interview questions developed by the researcher were used as data collection tools. In the analysis and interpretation process of the data in the research, the steps of interpretative phenomenological analysis were followed. As a result of the analysis, eight themes emerged within the scope of Generation Z's life perspectives and value profiles; digital natives, flow experiences, new attitudes towards work, relationships, meaning and purpose of life, coping mechanisms, religious/spiritual orientations, sensitivity to global and societal issues. In the quantitative stage, the second phase of the exploratory sequential design, the aim is to develop a battery that measures the notable themes identified in the qualitative research stage. Within this battery, six qualitative themes were selected to develop scales measuring six different constructs. The quantitative research was conducted with the participation of 1455 Generation Z individuals studying at a university selected through convenience sampling, comprising four different study groups. The first group, consisting of 700 individuals, underwent exploratory factor analysis, item analysis, and reliability analyses. The second group, consisting of 593 individuals, was used for conducting confirmatory factor analysis, item analysis, and reliability analyses. Criterion validity was assessed with the 77 individuals in the third group of the study. A test-retest application was conducted with the 85 individuals in the last group. As a result of the conducted analyses, within the“Life Perspectives Battery”, six different scales were developed, namely the Digital Native Scale, Autonomous Work Tendency Scale, Independence from Family Relationships Scale, Existential Anomie Scale, Secular Tendency Scale, and Sensitivity to Global and Social Issues Scale. The developed scales present valid and reliable results. The findings obtained in the research have been discussed within the framework of the relevant literature. In conclusion, the in-depth examination of Generation Z, along with cultural and contextual factors, and the development of culture-specific measurement tools, contribute significantly and valuably to the field.
Benzer Tezler
- Z kuşağının yaşam anlam ve amaç algılarının incelenmesi
Başlık çevirisi yok
ENDER KARDELEN GÜLER
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
PsikolojiÜsküdar ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYLİN TUTGUN ÜNAL
- Z kuşağının yaşam tarzı ve kimlik ve beden inşası: Kötekli örneği
Lifestyle and identity and body construction of generation Z: Case of Kötekli
BUSE TÜRKMEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
SosyolojiMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÖKÇEN ERTUĞRUL
- The spatial interpretation of generation Z's social, living, and working practices
Z jenerasyonun yaşam, sosyalleşme ve çalışma pratiklerinin mekansal yorumlanması
ASLIHAN DOYURAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Mimarlıkİzmir Ekonomi ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ASLI CEYLAN ÖNER
- Z kuşağı türk kadınlarının yurt dışına göç etme sebeplerinin incelenmesi
The research why generation Z women migrate to abroad
FATMANUR ŞAHİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Sosyal HizmetÜsküdar ÜniversitesiSosyal Hizmet Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSMAİL BARIŞ
- Z kuşağı ayakkabı tercihi üzerinden gösterişçi tüketim; İzmir örneği
Consumption through the Z generation shoe preference; Izmir case
HÜSEYİN EMRE DEMİRBAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
İşletmeİstanbul Kültür Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MURAT TAHA BİLİŞİK