Kerkük konut mimarisinde çevre koşullarına uygun mimari tasarım yöntem önerisi
Proposal of architectural design methods suitable for environmental conditions in Kirkuk housing architecture
- Tez No: 855557
- Danışmanlar: DOÇ. DR. İLKE CİRİTCİ, PROF. DR. SUPHİ SAATÇİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Gelişim Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 161
Özet
Dünyada her ortama ve iklime uygun ideal bir bina yoktur, her yerin kendine özgü koşulları vardır ve bina bulunduğu konuma ve hakim iklime göre tasarlanmaktadır. Mimar doğaya uygun olanı, sanki doğadan kaynaklanıyormuş gibi oluşturur; bundan yola çıkarak görevim bulunduğu yerin kültürüne ve iklimine duyarlı bir yapı oluşturmaktır“ Norman Foster. Konut tasarımı genellikle sosyal, ekonomik ve doğal faktörlerden etkilenmektedir. Ancak bu faktörlerin etki derecesi yaşanılan yerin koşullarına göre değişmektedir. Doğal faktörler arasında yer alan iklim koşulları, her dönemde yapının inşasını etkilese de tasarım aşamasında genellikle geri planda kalmıştır. Ancak bazı tasarımlarda iklim belirleyici bir faktördür ve tasarıma doğrudan yön verir; Kerkük'ün geleneksel evleri buna bir örnektir. Kerkük'te en önemli çevresel faktörlerden biri olan iklim koşulları, günümüz binalarının tasarımında eski binalarda görülen hassasiyetle yönetilmemektedir. Kerkük'te olduğu gibi ülkenin her bölgesinde de halka yeterli konforu sağlayamayan yapılar ortaya çıkmıştır. Bu çalışmanın amacı, Kerkük'teki geleneksel konutların iklime duyarlı tasarım parametreleri olan bina formu ve konut yapısının ısıtma ve soğutma enerji harcamalarına etkisinin araştırılmasıdır. Entegre edilen pasif sistemlerin konfor koşullarını sağlama etkinliği, yapıların analizleriyle birlikte değerlendirilerek, sürdürülebilir mimarlık ve tasarım kriterlerini bütüncül bir yaklaşımla ortaya koymayı amaçlamaktadır. Yerel mimari verilerden bilgiler elde etmeye odaklanılarak bu yaklaşım benimsenmiştir. Bu nedenle, ”Geleneksel Kerkük Evi" mimarisine, çevre dostu tasarım kriterlerinin etkileri analiz edilmiş ve ideal bir sürdürülebilir tasarım önerisi geliştirilmiştir. Bu çalışmada başlangıç olarak sürdürülebilirlik kavramı ve mimarlık arasındaki bağlantı incelenmiştir. Sonrasında, ekolojik değerlerin önemi vurgulanarak, sürdürülebilir çevrenin oluşturulması için adımlar atılması gerektiği ifade edilmiştir. Çevre dostu tasarım standartları belirlenmiş ve bu standartların mimari tasarımlarda nasıl uygulanacağı değerlendirilmiştir. İkinci bölümde modern evlerde kullanılan, konut sakinlerine konfor ve lüks sağlarken, boşa harcanan enerjiden de tasarruf sağlayan akıllı teknolojiler ve çözümler incelenmiştir. Üçüncü bölümde, Kerkük'teki eski geleneksel evlerde kullanılan sürdürülebilir yöntemler detaylı bir şekilde incelenmiştir. Eski konutların kompakt yapısı, doğal havalandırma sistemleri, ısı yalıtımı ve inşaatında kullanılan doğal malzemeler, aynı zamanda farklı sosyal sınıflar arasında sosyal eşitlik ve mahremiyetin önemini vurgulamaktadır ve en son geleneksel evlerdeki doğal havalandırma ile akıllı evlerdeki yapay havalandırma arasındaki farkları incelemiştir. Dördüncü bölümün ilk kısmında, savaş sonrası Irak'ta yapılan yeni konut projeleri detaylı şekilde analiz edilmiş ve bu projelerin avantajları ve dezavantajları üzerinde durulmuştur; ardından, geleneksel ve modern konutlar arasında bir karşılaştırma yapılmıştır. İkinci kısmında ise, Kerkük evinin belirlenen kriterlere göre geleneksel konut ölçeğinde değerlendirmeleri yapılarak sürdürülebilirliğin mimaride uygulanabilirliği incelenmeye çalışılmış ve değerlendirmeler yoluyla geleneksel konutların sürdürülebilir özellikleri belirlenmiştir; akıllı ev teknolojisini dikkate alan, modernlik ile geleneği dengeleyen, çağın ihtiyaçlarına cevap verebilecek ideal bir modele ulaşmayı amaçlayan modern bir ev önerisi geliştirilmiştir. Böylece, Irak'ın zorlu iklim koşullarına yönelik ve enerji, hizmet eksikliği gibi olağanüstü durumları karşısında da akıllı çözümler üretilmiştir. Bu çalışma, Kerkük'ün geleneksel mimarisinde yer alan bilgilerin, sürdürülebilir çağdaş mimariye ilham ve destek sağlayabileceğini, ayrıca geleneksel mirasın gelecek için nasıl yeniden yorumlanabileceğini vurgulamaktadır. Geleneksel mimari ilkelerinin geliştirilip modern teknolojilerle birleştirerek çevresel ve fiziksel çevre ile dost, aynı zamanda gerekli konfor şartarlı sağlayan mekanlar yaratmasına imkan tanımaktadır.
Özet (Çeviri)
There is no ideal building suitable for every environment and climate in the world; every place has its unique conditions, and buildings are designed according to their location and prevailing climate. The architect creates what is suitable for nature, as if it arises from nature; hence our duty is to design a structure sensitive to the culture and climate of its location." Norman Foster Housing design is generally influenced by social, economic, and natural factors. However, the degree of these factors' influence varies according to the conditions of the place. Although climatic conditions, one of the natural factors, have always affected the construction of the building, they have generally been overlooked during the design phase. In some designs, like the traditional houses of Kirkuk, the climate is a determining factor that directly guides the design. Similarly to Kirkuk, there are structures in every region of the country that fail to provide sufficient comfort to the public. The aim of this study is to investigate the impact of building form and housing structure, which are the climate-sensitive design parameters of traditional houses in Kirkuk, on heating and cooling energy expenditures. It aims to reveal sustainable architecture and design criteria with a holistic approach by evaluating the effectiveness of integrated passive systems in meeting comfort conditions, together with the analysis of the structures. This approach has been adopted by focusing on obtaining information from local architectural data. The effects of environmentally friendly design criteria on the architecture of the 'Traditional Kirkuk House' have been analyzed, and an ideal sustainable design proposal has been developed. Initially, this study examined the connection between the concept of sustainability and architecture. Then, emphasizing the importance of ecological values, it was stated that steps need to be taken to create a sustainable environment. Environmentally friendly design standards have been determined, and how these standards will be implemented in architectural designs has been evaluated. In the second section, smart technologies and solutions used in modern houses that provide comfort and luxury to the occupants, while saving wasted energy, have been examined. In the third section, sustainable methods in the traditional houses of Kirkuk are detailed. The old houses' compact structure, natural ventilation systems, thermal insulation, and use of natural materials are highlighted. These aspects emphasize the importance of social equality and privacy among different social classes. Lastly, the study examines the differences between natural ventilation in traditional houses and artificial ventilation in smart houses. The first part of the fourth section delves into new housing projects in post-war Iraq, discussing their pros and cons. Subsequently, a comparison between traditional and modern houses is presented. In the second part, evaluations of the Kirkuk house were made according to the determined criteria at the traditional housing scale, the sustainability features of traditional houses were determined through evaluations; a modern house proposal aimed at reaching an ideal model that can respond to the needs of the age, considering smart home technology, balancing modernity with tradition, has been developed. Thus, smart solutions have been produced in the face of Iraq's challenging climatic conditions and extraordinary situations such as energy and service shortages. This study emphasizes that the information in Kirkuk's traditional architecture can inspire and support sustainable contemporary architecture, and also highlights how traditional heritage can be reinterpreted for the future. Merging traditional architectural principles with modern technologies can be advantageous for new housing projects.
Benzer Tezler
- Sıcak kuru iklimlerde düşük maliyetli ve enerji etkin konut tasarımı: Irak – Kerkük ili örneği
Recommendations for low-cost and energy-efficient housing design in hot dry climates: A case study of Kirkuk province
AYA YELMAZ ABDULKHALEQ ABDULKHALEQ
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
MimarlıkGazi ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEMRA ARSLAN SELÇUK
- Residential heating application with ground source heat pump; The case of Kirkuk/Iraq
Toprak kaynaklı ısı pompası ile konut ısıtması uygulaması; Kerkük/Irak örneği
JABER ZAINULABDEEN SAQEE SAQEE
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Makine MühendisliğiKütahya Dumlupınar ÜniversitesiMakine Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA ARİF ÖZGÜR
- Kerkük-Altunköprü şehri ve geleneksel evleri
Kirkük-Altunköprü city and traditional houses
AMEENA AL RAJAB
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
MimarlıkFatih Sultan Mehmet Vakıf ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SUPHİ SAATÇİ
- Techno-economical feasibility analysis of nearly zero energy building (nZEB) strategies for residential buildings in Kirkuk, Iraq
Kerkük, Irak'taki konutlar için neredeyse sıfır enerjili bina (nSEB) stratejilerinin teknolojik ve ekonomik uygunluk analizi
MOHAMMED WALEED ISMAEL ISMAEL
Yüksek Lisans
İngilizce
2025
EnerjiAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiEnerji Sistemleri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BÜLENT YEŞİLATA
- Dakuk ilçesinin tarihi ve geleneksel mimari mirası
The historical and traditional architectural heritage of Daquq district
MUSTAFA SABAH SALEH MOKHTAR