Toplam faktör verimliliğinin ayrıştırılması kapsamında teknik etkinlik faktörlerinin incelenmesi: Stokastik sınır analizi
An examination of technical efficiency factors in the scope of decomposing total factor efficiency: Stochastic frontier analysis
- Tez No: 855568
- Danışmanlar: PROF. DR. ADEM KALÇA
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ekonometri, Ekonomi, Econometrics, Economics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Karadeniz Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İktisat Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 185
Özet
Ülkelerin kişi başına milli gelirlerini etkileyen en önemli faktörlerin başında yer alan toplam faktör verimliliği, uzun dönemde büyümenin temel kaynağı olup, sıklıkla teknolojiye eşdeğer görülmekte ya da teknolojiyi temsil eden mevcut en iyi gösterge olarak kabul edilmektedir. Fakat“Solow artığı”veya“cehaletimiz ölçüsü”olarakta bilinen toplam faktör verimliliği kavramının doğasını tam olarak anlamak ve bir etkiyi diğerinden ayırmak için şimdiye kadar yapılan çalışmalarda, toplam faktör verimliliğinin ölçümü ve ayrıştırılmasına ilişkin bir fikir birliği oluşturulamamıştır. Bu kapsamda, tezde 2010-2018 dönemine ait yıllık veriler kullanılarak, 22'si orta gelirli olmak üzere, 43 ülke üzerinde toplam faktör verimliliği, teknik etkinlik, teknolojik değişim ve ölçek etkinliği olarak ayrıştırılmış; teknik etkinliği etkileyen faktörler stokastik sınır analizi ile ampirik olarak incelenmiştir. Çalışmanın uygulama kısmı iki aşamadan oluşmaktadır. Uygulamanın ilk aşamasında, toplam faktör verimliliğinin ayrıştırılmasında kullanılmak üzere teori ve literatür taramaları neticesinde belirlenen faktörlerden temel bileşenler analizi yöntemi kullanılarak, bilgi iletişim teknolojileri kullanımı, demografik gelişim, makro ekonomik performans, yenilik kapasitesi ve yönetişim endeksleri oluşturulmuştur. Uygulamanın ikinci aşamasında ise toplam faktör verimliliği stokastik sınır analizi ile; teknik etkinlik, teknolojik değişim ve ölçek etkinliği olarak ayrıştırılmış ve tezde oluşturulan endekslerin, teknik etkinlik üzerindeki etkileri ampirik olarak ortaya konulmuştur. BİT kullanım alanında Fransa, Kore Cumhuriyeti ve Almanya en yüksek ortalama endeks değerine sahip olurken, Hindistan, Guatemala ve Mısır ise en düşük ortalama endeks değerlerine sahip olduğu anlaşılmıştır. Bu alanda Portekiz, Kazakistan ve Yunanistan en yüksek gelişim gösteren ülkeler iken, İsveç, Finlandiya ve Norveç ise en yüksek gerileme yaşayan ülkeler olmuştur. Demografik gelişim alanında Japonya, Hollanda ve İsveç en yüksek ortalama endeks değerine sahip olurken, Mısır, Hindistan ve Güney Afrika ise en düşük ortalama endeks değerine sahip olmuştur. Bu alanda Güney Afrika, Türkiye ve Macaristan en yüksek gelişim gösteren ülkeler iken, Mısır ise gerileme yaşayan tek ülke olarak ortaya çıkmıştır. Makro ekonomik performans alanında Norveç, Hollanda ve Danimarka en yüksek ortalama endeks değerine sahip olurken, Tunus, Sırbistan ve Mısır ise en düşük endeks ortalama değerine sahip olmıştur. Bu alanda Portekiz, Polonya, Sırbistan en yüksek gelişim gösteren ülkeler iken, Arjantin, Tunus, Mısır ise en yüksek gerileme yaşayan ülkelerdir. Yenilik kapasitesi alanında Çin, ABD ve Japonya en yüksek ortalama endeks değerine sahip olurken, Guatemala, Mısır ve Kolombiya ise en düşük ortalama endeks değerine sahip olmuştur. Bu alanda Çin, Polonya ve Belçika en yüksek gelişim gösteren ülkeler iken, ABD, Japonya ve Finlandiya ise en yüksek gerileme yaşayan ülkeler olmuştur. Yönetişim alanında Finlandiya, Norveç ve İsveç en yüksek ortalama endeks değerine sahip olurken, Mısır, Rusya Federasyonu ve Ukrayna ise en düşük ortalama endeks değerlerine sahip olduğu tespit edilmiştir. İlgili alanda Arjantin, Çin ve Kolombiya en yüksek gelişim gösteren ülkeler iken, Türkiye, Brezilya ve Mısır ise en yüksek gerileme yaşayan ülkeler olmuştur. Ampirik bulgulara göre ülkelerin teknik etkinliğini belirleyen en önemli faktörün yenilik kapasitesi olduğu görülmüştür. Bu değişkendeki bir birimlik artışın teknik etkinlikte maksimum 0.0171 birimlik bir artışa sebep olduğu anlaşılmıştır. Bu değişkeni, yönetişim endeksi takip etmekte olup, endeksteki bir birimlik artış teknik etkinlikte maksimum 0.0112 birimlik bir artışa sebep olmuştur. Makro ekonomik performans endeksindeki bir birimlik artış teknik etkinlikte maksimum 0.0067 birimlik bir artışa sebep olurken, BİT kullanım endeksindeki bir birimlik artış ise teknik etkinlikte maksimum 0.0058 birimlik bir artışa sebep olmuştur. İlgili dönemde Romanya teknik etkinliğini en çok artıran ve üretim sınırına en çok yaklaşan ülke olurken, Romanya'yı takiben Kazakistan, Tayland, Hindistan ve Çekya teknik etkinliklerini artıran ülkelerin başında gelmektedirler. Teknik etkinlikleri en çok artıran ilk on ülkeden yedisi orta gelirli ülkeler olmuştur. Bu durum orta gelirli ülkelerin teknik etkinlik sınırına yaklaştığını istatistiksel olarak ortaya koymaktadır. Orta gelirli ülkeler grubunda yer alan Romanya, Kazakistan, Tayland, Hindistan, Bulgaristan, Rusya Federasyonu ve Mısır Arap Cumhuriyeti gibi ülkelerin teknik etkinliklerini artırması yakalama/yakınsama hipotezini doğrular birer kanıt niteliğindedir. Diğer taraftan, ilgili dönemde Brezilya teknik etkinliği en çok azalan ve üretim sınırından en çok uzaklaşan ülke olurken, Brezilya'yı takiben Arjantin, Güney Afrika, Yunanistan, Tunus, İtalya, Finlandiya ve Şili gelmektedir. Teknik etkinlik değerleri en çok azalan ilk sekiz ülkeden beşi orta gelirli ülke olmuştur. Bu durum ülkelerin teknik etkinliklerini artırarak yakalama/yakınsama hipotezinin gerçekleşmesinin her ülke için geçerli olmadığını ortaya koymuştur.
Özet (Çeviri)
Total factor productivity, one of the most important factors affecting the per capita income of countries, is the main source of long-run growth and is often regarded as equivalent to technology or the best available proxy for technology. However, in order to understand the exact nature of the concept of total factor productivity, which is known as the“Solow residual”or“the measure of our ignorance”, and to distinguish one effect from another, no consensus has been reached on the measurement and decomposition of total factor productivity. In this context, using annual data for the period 2010-2018, total factor productivity is decomposed into technical efficiency, technological change and scale efficiency for 43 countries, 22 of which are middle-income countries, and the factors affecting technical efficiency are empirically analyzed by stochastic frontier analysis. The application part of the study consists of two stages. The first stage of the application, ICT utilization, demographic development, macroeconomic performance, innovation capacity and governance indices are constructed by using the principal components analysis method from the factors determined as a result of theory and literature reviews to be used in the decomposition of total factor productivity. In the second stage of the application, both total factor productivity is decomposed into technical efficiency, technological change and scale efficiency by stochastic frontier analysis and the effects of the indices constructed in the study on technical efficiency are empirically revealed. In the area of ICT utilization, France, the Republic of Korea and Germany have the highest average index values, while India, Guatemala and Egypt have the lowest average index values. In this area, Portugal, Kazakhstan and Greece show the highest improvement, while Sweden, Finland and Norway experience the highest decline. In the area of demographic development, Japan, the Netherlands and Sweden have the highest average index values, while Egypt, India and South Africa have the lowest average index values. In this area, South Africa, Turkey and Hungary are the countries with the highest improvement, while Egypt is the only country to experience a decline. In the area of macroeconomic performance, Norway, Netherlands and Denmark have the highest average index values, while Tunisia, Serbia and Egypt have the lowest average index values. In this area, Portugal, Poland and Serbia are the countries with the highest improvement, while Argentina, Tunisia and Egypt are the countries with the highest decline. In the area of innovation capacity, China, USA and Japan have the highest average index values, while Guatemala, Egypt and Colombia have the lowest average index values. In this area, China, Poland and Belgium are the countries with the highest improvement, while the USA, Japan and Finland are the countries with the highest decline. In the area of governance, Finland, Norway and Sweden have the highest average index value, while Egypt, the Russian Federation and Ukraine have the lowest. According to the empirical findings, the most important factor determining the technical efficiency of countries is innovation capacity. A one-unit increase in this variable leads to a maximum increase of 0.0171 units in technical efficiency. This variable is followed by the governance index and a one-unit increase in this index leads to a maximum increase of 0.0112 units in technical efficiency. A one-unit increase in the macroeconomic performance index leads to a maximum increase of 0.0067 units in technical efficiency, while a one-unit increase in the ICT utilization index leads to a maximum increase of 0.0058 units in technical efficiency. In the relevant period, Romania was the country that increased its technical efficiency the most and came the closest to the production frontier, followed by Kazakhstan, Thailand, India and Czechia. Seven of the top ten countries with the highest increase in technical efficiency are middle-income countries. This situation statistically reveals that middle-income countries have realized technological catch-up. The fact that Romania, Kazakhstan, Thailand, India, Bulgaria, Bulgaria, the Russian Federation and the Arab Republic of Egypt, which are in the middle-income countries group, increased their technical efficiency is evidence that confirms the catch-up/convergence hypothesis. On the other hand, Brazil was the country whose technical efficiency decreased the most and moved the furthest away from the production frontier, followed by Argentina, South Africa, Greece, Tunisia, Italy, Finland and Chile. Five of the first eight countries with the highest decrease in technical efficiency values are middle-income countries. This reveals that the realization of the catch-up/convergence hypothesis by increasing the technical efficiency of countries is not valid for all countries.
Benzer Tezler
- A performance based decision-making approach for insulation material selection: A social housing case
Yalıtım malzemesi seçiminde performans odaklı bir karar verme yöntemi: Sosyal konut örneği
BURCU ÇİĞDEM ÇELİK
Doktora
İngilizce
2018
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. SEDEN ACUN ÖZGÜNLER
- Investigation of elevated process temperature on nitrification efficiency in leachate MBR plant using simulation tools
Simülasyon araçları kullanarak sızıntı suyu MBR tesisinde yüksek proses sıcaklığının nitrifikasyon verimliliği üzerindeki etkisinin araştırılması
SERAP TÜRK
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Çevre Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAYRETTİN GÜÇLÜ İNSEL
- Applications of multi-agent systems in transportation
Ulaşımda çoklu ajan sistemlerinin uygulamaları
İLHAN TUNÇ
Doktora
İngilizce
2023
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrolİstanbul Teknik ÜniversitesiMekatronik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET TURAN SÖYLEMEZ
- Yatak üretimi yapan bir mobilya işletmesinde iş gören verimliliğinin düşmesine yol açan iş zaman kayıplarının belirlenmesi ve simülasyon yöntemi ile kapasite artırımı
Determination of work time losses leading to a decrease in the productivity of the workers in a furniture manufacturing company producing beds and capacity increase by simulation method
MESUT GÜLER
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Ağaç İşleriMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiAğaç İşleri Endüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ÇOLAK
- Türk Vergi Hukukunda izaha davet müessesesi ve etkinliği'nin vergi müfettişleri bakış açısıyla araştırılması
Invitation to explanation mechanism under the Turkish Tax Law and investigation of effectiveness from tax inspector's perspective
ERHAN BAYAR