Tolerance of uncontrollability and psychopathology: The roles of maladaptive emotion regulation strategies and negative problem orientation
Kontrol edilemezliğe tolerans ve psikopatoloji: Maladaptif duygu düzenleme stratejileri ve olumsuz sorun yöneliminin rolleri
- Tez No: 856028
- Danışmanlar: DOÇ. DR. AYŞE ALTAN ATALAY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Kontrol edilemezlik, tekrarlayan olumsuz düşünme, düşünce bastırma, psikolojik sıkıntı, uncontrollability, repetitive negative thinking, thought suppression, psychological distress
- Yıl: 2024
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Koç Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 82
Özet
Kontrol edilemezliğe tolerans (KET) kişilerin kontrol edilemeyen olayların sonucu olan rahatsızlık hissine katlanabilme becerisi olarak tanımlanabilir. Algılanan kontrol hissinin yokluğunda, bireyler içsel algılanan kontrol hissini düzenlemek ve arttırmak için bazı stratejiler uygularlar. Tekrarlayıcı düşünme ve düşünce bastırma kısa vadede kontrol illüzyonu yaratan stratejilerden bazılarıdır. Ancak birçok çalışma bu stratejilerin uzun vadede stresi arttırdığını göstermiştir. Tolere etme becerisine yakın olan bir diğer kavram, olumsuz sorun yönelimi, bireylerin sorun çözmedeki öz-yeterlilik inancı olarak tarif edilebilir. Bu çalışma, KET, tekrarlayıcı düşünme, düşünce bastırma, olumsuz sorun yönelimi, depresyon ve anksiyete arasındaki ilişkiyi incelemeyi amaçlamıştır. KET'in depresyon ve anksiyete ile ilişkili olması, bu ilişkide tekrarlayıcı düşünme ve düşünce bastırmanın aracı rolü oynaması beklenmiştir. Aynı zamanda, olumsuz sorun yöneliminin KET ve diğer değişkenler arasındaki ilişkiyi düzenlemesi beklenmiştir. 17-56 (80.4% kadın) yaş arası 448 kişiden oluşan örneklem KET, tekrarlayıcı düşünme, düşünce bastırma, olumsuz sorun yönelimi, depresyon ve anksiyete ölçeklerini doldurmuştur. Bulgular yüksek düzey KET'in düşük düzey depresyon ve anksiyete ile ilişkili olduğunu, ancak anksiyete kontrol edildiğinde, depresyonla ilişkinin kaybolduğunu göstermiştir. Tekrarlayıcı düşünme her iki sonuç değişkeni için de aracı değişken olurken, düşünce bastırma sadece KET ve anksiyete arasındaki ilişkide aracı değişken rolü oynamıştır. Olumsuz sorun yönelimi, KET ve anksiyete arasındaki anlamlı ilişki hariç düzenleyici değişken rolü oynamamıştır. Bu çalışma KET'in anksiyeteye özel bir kavram olabileceğini vurgulamış ve KET ile psikolojik sıkıntı arasındaki önemli mekanizmalardan birine değinmiştir.
Özet (Çeviri)
Tolerance of uncontrollability (TOU) can be defined as the ability to endure the discomfort resulting from uncontrollable events. In the absence of perceived control, people utilize strategies that regulate and enhance the inner perception of control. Repetitive negative thinking (RNT) and thought suppression (TS) are some of the strategies that give illusory control in the short-term. However, many studies revealed that these strategies increase distress in the long term. Another concept closely related to tolerance is negative problem orientation (NPO), which describes individuals' belief in self-efficacy in problem-solving. The present study aimed to explore the relationship between TOU, RNT, TS, NPO, depression, and anxiety. It was anticipated that TOU would be associated with depression and anxiety, and RNT and TS would mediate these relationships. Moreover, NPO was hypothesized to moderate the relationship of TOU with other study variables. A sample of 448 participants aged between 17 and 56 (80.4% females) completed measures assessing TOU, RNT, TS, NPO, depression, and anxiety. Findings showed that higher levels of TOU were associated with low levels of depression and anxiety, but when anxiety was controlled, the correlation with depression disappeared. While RNT was the mediator in both outcomes, TS mediated only the relationship between TOU and anxiety. NPO did not show any moderating effect, except for the relationship between TOU and anxiety. The current study emphasizes that TOU can be a concept specific to anxiety and highlights one of the mechanisms behind TOU and psychological distress.
Benzer Tezler
- Obsesif kompulsif bozuklukta üstbilişler ve sıkıntıya dayanma düzeyinin incelenmesi
Investigating metacognitions and distress tolerance in obsessive compulsive disorder
EMİNE GAMZE TEKİN LARSSON
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
PsikolojiÜsküdar ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AHMET EMRE SARGIN
- Ratlarda inkomplet serebral iskemi vereperfüzyon sonrası n-metil-d-aspartatantagonisti olan magnesyum ve ketaminin apopitoz düzenleyen proteinlere olan etkilerinin karşılaştırılması
The effect of the ketamine and magnesium on the expression ofapoptosis-regulating proteins after incomplete cerebral ischemia and reperfusion in rats
AKIN BIYIK
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2009
Anestezi ve ReanimasyonAkdeniz ÜniversitesiAnesteziyoloji ve Reanimasyon Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NEVAL BOZTUĞ UZ
- Mısır (Zea mays L.) bitkisinin çimlenme ve fide döneminde düşük sıcaklık stresine toleransı
Tolerance of maize (Zea mays L.) to low temperature stress during the germination and seedling period
ŞAHADET MÜŞTAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
ZiraatSakarya Uygulamalı Bilimler ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ RAHİME CENGİZ
- Felsefi açıdan tolerans ve hoşgörü
Tolerance and hoşgörü in philosophical terms
YASEMİN ÖLMEZ ATALAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
DinSüleyman Demirel ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEVLÜT ALBAYRAK
- Tuza tolerant bazı domates genotiplerinin arazi performanslarının belirlenmesi
Determination of field performance of some salt tolerant tomato genotypes
MAHMUT BAYRAM
Doktora
Türkçe
2016
ZiraatÇukurova ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAYRİYE YILDIZ DAŞGAN