Performatiflik ve müziksel temsil: Karnavalesk bir performans olarak 'Huysuz Virjin'
Performativity and musical representation: 'Huysuz Virjin' as a carnivalesque performance
- Tez No: 857436
- Danışmanlar: PROF. DR. AYKUT BARIŞ ÇEREZCİOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Müzik, Music
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Güzel Sanatlar Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Müzik Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 81
Özet
Bu araştırmada,“Performatiflik ve Müziksel Temsil: Karnavalesk Bir Performans Olarak 'Huysuz Virjin'”başlığı altında, kanto türünün tarihsel evrimi ve bu evrimin kadının müzikal ve toplumsal cinsiyet rollerindeki değişimine nasıl yansıdığı ana eksende tutularak; Huysuz Virjin performansı Judith Butler'ın queer çalışmaları kapsamında teorize ettiği“performatiflik”kavramı ve Mikhail Bakhtin'in edebiyat çalışmalarından yola çıkarak teorize ettiği“karnavalesk”kavramı yardımıyla analiz edilmeye çalışılmıştır. 1800'lü yıllardan başlayarak Cumhuriyet sonrası döneme kadar popülerliğini sürdüren kanto, kadının değişen müzikal kimliği kapsamında toplumsal cinsiyet çalışmalarının konusu hâline gelmiştir. Çalışmada, kanto türünün, kadının etkin rol aldığı bir tür olarak değerlendirilmesinin yanı sıra, tarihsel süreç içerisindeki gelişimine ve değişimine dikkat çekilmiştir. Bu bağlamda, toplumsal meşruiyet kavramıyla yeniden düzenlenen kimlik kodları ve bu kodların tarihsel bağlama göre değişiklik gösterdiği de ele alınmıştır. Çalışmada, toplumsal cinsiyet kavramının anlaşılması ve geniş bir perspektifte değerlendirilmesinin önemi vurgulanmıştır. Biyolojik cinsiyet ile toplumsal cinsiyet arasındaki farklar ve bu kavramların toplumsal yapılardaki rolleri irdelenmiştir. Toplumsal cinsiyetin, bireylerin doğuştan sahip olduğu fizyolojik farklılıkların ötesinde, toplumun cinsiyetlere yüklediği roller ve beklentilerle şekillendiği belirtilmiştir. Queer teori ve performatiflik kavramları üzerine yoğunlaşılarak, cinsiyet kodlarının statik olmadığı ve sürekli değişim içinde olduğu tartışılmıştır. Queer teorinin, cinsel kimlik kategorilerinin istikrarını sorgulayan bir yaklaşım olarak ele alındığı ve cinsiyet kodlarının sabit olmadığını vurgulayan bir perspektif sunduğu açıklanmıştır. Judith Butler'ın performatiflik teorisi, toplumsal cinsiyet tartışmalarına yeni bir boyut kazandırmıştır. Butler'a göre, beden sadece maddi bir varlık değil, aynı zamanda kültürel anlamlar taşıyan aktif bir süreçtir. Toplumsal cinsiyetin tekrar eden edimlerin bir sonucu olduğu ve cinsiyetin bir performans olarak anlaşılması gerektiği üzerinde durulmuştur. Huysuz Virjin performansının görsel, mekânsal ve tınısal boyutları; izleyici ve icracı ayrımını ortadan kaldıran yapısı ise Ortaçağ karnavallarına gönderme yapan niteliği ile tartışılarak; karnavalesk kavramı ile bir arada incelenmiştir. Türk performans sanatçısı Seyfi Dursunoğlu tarafından 1960'ların sonunda ortaya konan“Huysuz Virjin”karakteri, performatiflik ve karnavalesk kavramlarını aynı performans içerisinde barındırarak, çalışmanın örnek olayı olmuştur. Huysuz Virjin, bir erkek performansçının kadın kostümüyle gerçekleştirdiği müzik, dans ve seyirciyle doğaçlamaya dayalı karşılıklı diyaloglardan oluşan heterojen bir performanstır. Bu çalışmanın amacı, Huysuz Virjin performansını toplumsal cinsiyet ve kimlik kapsamında performatiflik kavramı yardımıyla; performansın heterojen ve Ortaçağ karnavallarına gönderme yapan yapısını ise karnavalesk kavramı ile anlamaya çalışmaktır.
Özet (Çeviri)
This research is titled“Performativity and Musical Representation: 'Huysuz Virjin' as a Carnivalesque Performance”and examines the historical evolution of the kanto music genre. It focuses on how this evolution reflects the changes in women's musical and social gender roles. The performance of“Huysuz Virjin”is analyzed using Judith Butler's concept of“performativity”within queer studies and Mikhail Bakhtin's theory of the“carnivalesque”from literary studies. Kanto, popular from the 1800s to the post-Republican era, has become a subject of gender studies in the context of the changing musical identity of women. The study emphasizes the kanto genre as one where women play an active role and highlights its historical development and transformation. It discusses the redefined identity codes with societal legitimacy and how these codes vary in historical context. The importance of understanding and evaluating the concept of social gender from a broad perspective is stressed. The study examines the differences between biological and social gender and their roles in social structures, suggesting that social gender is shaped by roles and expectations society places on genders, beyond physiological differences. Focusing on queer theory and the concept of performativity, the research argues that gender codes are not static and are constantly changing. Queer theory challenges the stability of sexual identity categories, presenting a perspective that emphasizes the fluidity of gender codes. Judith Butler's theory of performativity adds a new dimension to discussions of social gender. According to Butler, the body is not just a physical entity but also an active process carrying cultural meanings. The study emphasizes that social gender is a result of repeated actions and that gender should be understood as a performance. The visual, spatial, and tonal dimensions of the“Huysuz Virjin”performance, along with its structure that blurs the distinction between audience and performer, are discussed in relation to the concept of the carnivalesque, reminiscent of medieval carnivals. The“Huysuz Virjin”character, created by Turkish performance artist Seyfi Dursunoğlu in the late 1960s, embodies both performativity and the carnivalesque in a single performance.“Huysuz Virjin”is a heterogeneous performance consisting of music, dance, and improvisational dialogues with the audience, performed by a male performer in female costume. The aim of this study is to understand the“Huysuz Virjin”performance in the context of social gender and identity using the concept of performativity, and its heterogeneous, medieval carnival-reminiscent structure through the concept of the carnivalesque.
Benzer Tezler
- Oyunculuk eyleminde tiyatrosallık, performatiflik ve hakikilik meselesi: Kurmaca ve yanılsama kavramları arasındaki farklar
Theatricality, performativity and thruth in acting: Differences between fiction and illusion
TULUĞ ÜLGEN
Doktora
Türkçe
2016
Sahne ve Görüntü Sanatlarıİstanbul ÜniversitesiTiyatro Eleştirmenliği ve Dramaturji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BEDRA ZEYNEP SAYIN BALIKÇIOĞLU
- Bağımsız ve ana akım dışı gösterim sanatları topluluklarında sürdürülebilirlik problemine communıtas odaklı bir çözüm önerisi: Performansı ritüel kılmak
Ritualizing the performance: A communitas focused solution proposal to sustainability problem in independent and non-mainstream performing arts groups
TAMER CAN ERKAN
Doktora
Türkçe
2023
Güzel SanatlarYıldız Teknik ÜniversitesiSanat ve Tasarım Ana Sanat Dalı
PROF. DR. HAKKI ALPER MARAL
- Transgender performativity and subjectivity in contemporary American drama
Çağdaş Amerikan tiyatrosunda transgender performatifliği ve öznelliği
ÖZGE KAYA MANAV
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Amerikan Kültürü ve EdebiyatıDokuz Eylül ÜniversitesiAmerikan Kültürü ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EVRİM ERSÖZ KOÇ
- Charting spatial practices of feminisms in Turkey: Sensitivities, tools, and tactics
Türkiye'de feminist mekânsal pratikler: Hassasiyetler, araçlar, taktikler
YAĞMUR YILDIRIM
Yüksek Lisans
İngilizce
2020
MimarlıkKadir Has ÜniversitesiMimarlık ve Kent Çalışmaları Bilim Dalı
DOÇ. DR. DİDEM KILIÇKIRAN
- From post-subculture to cyberculture: Collective identity formation in Gautam Malkani's novels
Post-altkültürden siberkültüre: Gautam Malkani romanlarında kollektif kimlik oluşumu
SERAY DIZARD IV
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Batı Dilleri ve Edebiyatıİstanbul ÜniversitesiBatı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CANAN ŞAVKAY