Madde bağımlılarında dini başa çıkma ve psikolojik iyi oluş etkisinin karma yöntemle incelenmesi (Denetimli serbestlik örneği)
Examination of religious coping and psychological well-being effects by mixed methods in drug addiction (Example of probation)
- Tez No: 857569
- Danışmanlar: PROF. DR. MUHAMMED KIZILGEÇİT
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Din Psikolojisi, Sağlık, Maneviyat, Madde, Bağımlılık, Dini Başa Çıkma, Psikolojik İyi Oluş, Gömülü Karma Deseni, Denetimli Serbestlik, Bilişsel Davranışçı Kuramı, Religious psychology, Health, Spirit, Substance, Addiction, Religious Coping, Psychological Well-Being, Embedded Mixed Design, Probation, Cognitive Behavioral Theory
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 430
Özet
Çalışmanın temel amacı, araştırmacı tarafından bu tez çalışması kapsamında geliştirilen“Dini Başa Çıkma ve Psikolojik İyi Oluş”ile ilgili dini rehberlik programının denetimli serbestliğe tabi tutulan bağımlılar üzerindeki etkisini değerlendirmektir. Çalışma, tamamen bütünleştirilmiş karma yaklaşım ile yürütülmüştür. Araştırmanın nitel boyutu yorumlayıcı olgu bilim deseni ile yürütülürken nicel boyutu, yarı deneysel yaklaşım olan ön test son test eşleştirilmiş kontrol grubu deseni ile yürütülmüştür. Araştırmanın örneklemi, karma örnekleme çeşitlerinden olan iç içe karma örneklemidir. Ölçüt örnekleme tekniğiyle araştırmada yer almak isteyen 10 madde kullanıcısı ile deney ve kontrol grubu oluşturulmuştur. Bilişsel davranış kuramı (BDT) odaklı olarak geliştirilen ve beş ay on oturum şeklinde yürütülen dini başa çıkma ve psikolojik iyi oluş programı uygulaması sonrasında 4 madde kullanıcısının değerlendirmesi alınmıştır. Araştırmada program geliştirmek üzere yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Bu kapsamda birinci nitel boyutta madde bağımlıları, alan uzmanları ve alanyazından veriler toplanılmıştır. Nicel boyutta Bağımlılık Profil İndeksi (BAPİ), Bağımlılık Profil İndeksi Klinik Formu (BAPİ-K), Bağımlılık Seyir İndeksi (BASİ), Dini Başa Çıkma Ölçeği (DBÇÖ) ve Psikolojik İyi Oluş Ölçeği (PİOÖ) ile ön test yapılmıştır. Uygulamadan sonra, BAPİ, BAPİ-K, BASİ, DBÇÖ ve PİOÖ ile son test yapılmıştır. İkinci nitel boyutta ise katılımcıların programı değerlendirme çalışmaları yapılmıştır. Araştırmanın evreni Erzurum Denetimli Serbestliğe tabi tutulan 18 yaş üstü madde bağımlılarından oluşmaktadır. Örneklemi ise araştırmaya dâhil olan beş katılımcıdan oluşmaktadır. Araştırmanın nicel verileri, normallik analizleri ve tek faktörlü kovaryans analizi (ANCOVA) yöntemleriyle analiz edilirken nitel verileri, tematik yöntemle analiz edilmiştir. Araştırmada elde edilen bulgular, dini başa çıkma ve psikolojik iyi oluş program uygulamasının denetimli serbestliğe tabi tutulan madde kullanıcılarının bağımlılık farkındalıklarını arttırmada etkili bir yaklaşım olduğunu göstermiştir. Dini başa çıkma ve psikolojik iyi oluş program uygulaması sonrasında yapılan görüşmelerin analizinden elde edilen bulguların nicel yöntemle elde edilen bulgularla büyük oranda örtüştüğü ve nitel bulguların nicel bulguları çoğunlukla açıkladığı belirlenmiştir. Araştırmada dini başa çıkma ve psikolojik iyi oluş program uygulamasının bağımlıların uyuşturucu madde kullanımını azaltmada, uyuşturucu madde isteğiyle mücadelede, bilişsel ve dini farkındalık geliştirme konusunda etkili bir program olduğu sonucuna varılmıştır.
Özet (Çeviri)
The main aim of the study is to evaluate the effect of a religious guidance program related to 'Religious Coping and Psychological Well-Being,' developed by the researcher, on individuals under parole who are struggling with addiction. The study was conducted using a fully integrated mixed-methods approach. The qualitative dimension of the research was conducted using an interpretative case study design, while the quantitative dimension was conducted using a quasi-experimental approach with a pre-test post-test matched control group design. Experimental and control groups were formed with 10 substance users who wanted to participate in the research using the criterion sampling technique. Following the implementation of the religious coping and psychological well-being program, which was developed with a focus on cognitive behavioral theory (CBT) and carried out in five months and ten sessions, user evaluations of 4 items were taken. In the research, a semi-structured interview form was used to develop the program. In this context, data were collected from substance addicts, field experts, and area residents in the first qualitative dimension. In the first quantitative dimension, the Addiction Profile Index (API), Addiction Profile Index Clinical Form (API-C), Addiction Progress Index (API-P), Religious Coping Scale (RCS), and Psychological Well-Being Scale (PWS) were used for the pre-test. In the second quantitative dimension, API, API-C, API-P, RCS, and PWS were used for the post-test. In the second qualitative dimension, participants' evaluations of the program were conducted. The population of the research consists of substance addicts aged 18 and over under parole in Erzurum. The sample consists of five participants included in the research. Quantitative data of the research were analyzed using normality analyses and one-way analysis of covariance (ANCOVA) methods, while qualitative data were analyzed using a thematic approach. The findings obtained in the research have shown that the religious coping and psychological well-being program is an effective approach in increasing addiction awareness among substance users under parole. It was determined that the findings obtained from the analysis of interviews conducted after the religious coping and psychological well-being program implementation largely align with the findings obtained through quantitative methods, and qualitative findings mostly explain the quantitative findings. It can be concluded that the religious coping and psychological well-being program is effective in reducing substance use among addicts, combating drug cravings, and enhancing cognitive and religious awareness.
Benzer Tezler
- Madde bağımlılarının maddeyi bırakma sürecinde dinî tutum ve davranışları üzerine sosyolojik bir araştırma Bursa GADEM örneği
A sociological research on the religious attitudes and behaviour of drug addicts during the period of drug withdrawal: The case of Bursa GADEM
PAKİZE BAŞYİĞİT
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
DinBursa Uludağ ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDURRAHMAN KURT
- Madde bağımlılığında risk alma davranışı ve dini inancın rolü
The role of risk taking behaviour and religious belief on substance addiction
RUKEN AVŞAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Psikolojiİstanbul Okan ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ PINAR ARSLANTÜRK
- Madde bağımlılığı ve manevi destek
Drug abuse and spiritual support
HABİBULLAH AKINCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Sosyal HizmetlerYalova ÜniversitesiSosyal Hizmet Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BEDRETTİN KESGİN
- Madde bağımlılığı ve Yalova ölçeğinde madde bağımlılığı algısı
Substance abuse and perception of substance abuse on the scale Yalova
YILMAZ ÇETİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileriYalova ÜniversitesiÇalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SELAMİ ÖZCAN
- Sosyal dışlanma örneği olarak Abdallar; Isparta Göktaş köyü örneği
Abdals as example of social sciences; Isparta Göktaş village example
AKİF ÇAPRAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
SosyolojiGazi ÜniversitesiÇalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET MERVE ÖZAYDIN