Ülke içi silahlı çatışmalarda arabuluculuk: Teori ve pratik arasında uyum ve çelişkiler
The compatibility and contradictions between theory and practice in third-party mediation in non-international (Intrastate) armed conflicts
- Tez No: 857785
- Danışmanlar: DOÇ. DR. GALİP ENGİN ŞİMŞEK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Hukuk, Law
- Anahtar Kelimeler: Arabuluculuk, Uyuşmazlıkların Barışçıl Çözümü, Çatışma Çözümü, Uluslararası Olmayan Silahlı Çatışma, Ülke İçi Çatışma, Mediation, Pacific settlement of disputes, Conflict Resolution, Non-international Armed Conflict, Intrastate Conflict
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 323
Özet
Bu çalışma ülke içi çatışma ya da uluslararası nitelikte olmayan çatışmaların çözümünde öne çıkan ve birçok uluslararası sözleşmede barışçıl yöntemler arasında yer alan arabuluculuk yöntemine odaklanmaktadır. Arabuluculukta temel hususlar arasında olan, arabulucunun türü (devlet uluslararası örgüt, NGO, gerçek kişi), kullanılan yöntem (taraflı-tarafsız vb.), arabulucunun rolü (iletişimci, kolaylaştırıcı, zorlayıcı vb.) gibi temaları incelemiştir. Diğer çalışmalardan farklı olarak, dünyadaki önemli çatışmalarda arabulucu olarak görev yapmış uygulayıcılardan mülakat yöntemiyle birincil veri toplamış, bu veriyi kuramsal yaklaşımlar ve araştırma sonuçları ile tematik ve kıyaslamalı olarak analiz edilmiş ve arabuluculuğun ülke içi çatışmalarda kullanımında teori ve pratik arasındaki uyum ve uyumsuzluklar ortaya konmuştur. Yapılan analizlerde birçok önemli hususta araştırmacılar tarafından ortaya konan teorik yaklaşımlar ile sahada uygulayıcı olarak görev yapan arabulucular arasında uyum ve uyumsuzluklar ortaya çıkmıştır. Çatışmaların kaynağı (örneğin kimlik tabanlı olması), bölgeselleşmesi veya uluslararasılaşması, aktör çokluğu gibi sebeplerin çözümü ve arabuluculuk faaliyetini zorlaştırdığı, güç kullanımını esas alan realist yaklaşımdan ziyade yapısalcı yaklaşımın daha başarılı olduğu, tarafsızlık ve güvenin en temel prensiplerden olduğu, arabuluculuk zamanlaması adına bir kestirme yapmanın zor olduğu gibi hususlar öne çıkmıştır. Önemli bir bulgu da her çatışmanın kendine özgü bir bağlama sahip olduğu ve çatışma bağlamı değişkenlerinin derinlemesine analiz ile göz önüne alınarak arabuluculuk model, yöntem ve zamanlamasının belirlenmesinin önemi ortaya konmuştur. Diğer önemli husus ise son dönemde önemi artarak devam eden NGO'ların arabulculuk rolüdür. Devletlerin egemenlik kaygılarından muaf olmaları nedeniyle NGO'ların aktif rol oynadığı karma bir arabuluculuk modelinin önemi ortaya konmuştur. Uygulayıcılar özetle çatışmanın sosyal bir olgu olduğunu ve arabulucunun tarafsız yaklaşımı ile taraflar arasında güven tesis etmesi gerektiğini ve süreç içerisinde iletişimci, kolaylaştırıcı, arabulucu gibi farklı rolleri üstlenerek yol arkadaşlığı içerisinde taraflara teknik uzmanlık sunması gerektiğini ifade etmişlerdir. Özetle bu çalışma; çatışma bağlamının iyi analiz edilip derinlemesine incelenmesinin, detaylı hazırlıklar ve takvim çalışması kadar beklenmedik gelişmelere de hazırlıklı olunmasının, çatışmanın kaynağına ve konusuna ilişkin tarafsız ve bağımsız bir kimlikte olunması ve hareket edilmesinin, taraflara farklı rollerde teknik hizmet ve kaynak sunma prestij ve kapasitesine sahip olunmasının, çatışan taraflarca kabul edilme ve benimsenmenin, tarafları bir araya getirme becerisinin, farklı kanal seviyelerindeki çabaları eş güdüm içerisinde yürütecek ve sivil toplumu aşağıdan yukarıya barış inşası konusunda sürece etkin biçimde dahil edecek bir becerinin varlığının başarılı bir süreç yönetiminin minimal gereksinimleri olarak değerlendirmektedir.
Özet (Çeviri)
Armed conflicts provide a substantial security risk owing to their catastrophic effects on people, society, and governments. The nature of warfare and conflict has transitioned from being only between nation-states to include conflicts between a nation-state and non-state actors inside the territorial limits of a single state. Third party intervention as a mediator has been the most often used approach to settle complex disputes and achieve peace via a mutually agreed upon peace treaty or accord. It is well acknowledged that when opposing parties come to the realisation and acceptance that they are unable to prevail or exert control over the conflict alone, they are more inclined to contemplate enlisting the assistance of a third party in order to facilitate the attainment of peace. The range of models for third party intervention includes the interplay of several aspects, including power, impartiality, timeliness, the use of coercive force, and biassed tendencies. The academic literature presents a range of conceptual approaches and ongoing discussions over the most effective model for third-party mediation in intrastate conflicts, which is the central topic of this research. Therefore, this research primarily examines the factors that contribute to the effectiveness of third-party mediation in achieving mediated settlements for intrastate disputes. Unlike previous studies, this research gathers original data from well-known and experienced third-party mediators who have actively participated in well recognized and challenging disputes worldwide. This process involves analyzing the perspectives of practitioners and synthesizing their experiences to determine any potential compatibility or conflicts between theory and practice in a thematic and comparative manner.
Benzer Tezler
- Uluslararası çatışma hukukuna göre önleyici meşru müdafaa doktrinin gelişimi ve örnek olay incelmesi
Development of preventive self-defense doctrine according to international conflict law and case study
FATİH ÇULLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Uluslararası İlişkilerMilli Savunma ÜniversitesiGüvenlik Araştırmaları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SERKAN YENAL
- Urban transformation as political and ideological intervention in space: A case study in Diyarbakır
Mekana politik ve ideolojik bir müdahale olarak kentsel dönüşüm: Diyarbakır örneği
DİREN TAŞ
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
SosyolojiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. BARIŞ MÜCEN
- Çok boyutlu yoksulluk ve silahlı çatışma ilişkisi: Lojistik regresyon ile tahmin modeli oluşturulması
The relation between multidimensional poverty and armed conflict: Prediction model with logistic regression analysis
ÇAĞLAR AKAR
Doktora
Türkçe
2022
Uluslararası İlişkilerKocaeli ÜniversitesiÇalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DOĞA BAŞAR SARIİPEK
- Ülke içi yerinden edilenlerin deneyimleri ve psikososyal gereksinimleri
Experiences and psychosocial needs of internally displaced persons
BERHUDAN ŞAMAR
- 1990'lardan 2016'ya Türkiye'de ülke içi yerinden edilmeyi deneyimlemek
Experiencing internal displacement in Turkey from the 1990's to 2016
ADEM KILIÇ