İmbat Çayı (Erbaa) Havzasının morfometrik jeomorfolojisi ve taşkın duyarlılığı
Morphometric geomorphology and flood sensitivity of Imbat Stream (Erbaa) Basin
- Tez No: 857802
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MUHAMMET BAHADIR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Coğrafya, Morfoloji, Geography, Morphology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ondokuz Mayıs Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Coğrafya Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 141
Özet
İmbat Çayı Havzasının coğrafi özellikleri üzerine yapılan bu araştırma, morfometrik analizler ve analitik hiyerarşi süreci yöntemleri ile incelenmiştir. Bu çalışmanın temel amacı, İmbat Çayı Havzasının jeolojik, morfolojik ve klimatik özelliklerini ortaya koymak için gerekli veriler temin edilmiş ve haritalanmıştır. Elde edilen haritalar değerlendirilmiş ve morfometrik analizler ile taşkın duyarlı alt havzalar belirlenmiştir. Havzanın çeşitli coğrafi parametreleri kullanılarak Analitik Hiyerarşi Süreci ile taşkın duyarlılık haritası üretilmiş ve değerlendirilmiştir. İmbat Çayı, Karadeniz Bölgesi'nin Orta Karadeniz Bölümü'nde yer alan, Tokat ilinin Erbaa ilçesinde Kelkit Nehri'ne ulaşan bir akarsudur. Havzanın ana akarsuyu olan İmbat Çayı'nın alt havzaları incelenmiş ve çeşitli morfometrik analizlere tabi tutulmuştur. Bu analizler sonucunda, havzanın genel olarak uzunlamasına bir karaktere sahip olduğu ve taşkın duyarlılığının matematiksel olarak düşük olduğu belirlenmiştir. Alt havzalar arasında yapılan çizgisel morfometrik analizlerde, İmbat Çayı Havzası'nın genellikle olgun bir karaktere sahip olduğu, ancak bazı alt havzaların taşkın ve sel açısından daha duyarlı olduğu ortaya çıkmıştır. Bu duyarlı havzalarda doğal süreçlerin etkisiyle taşkın ve sel duyarlılığının azaldığı, ancak beşerî müdahale olmaksızın bu duyarlılığın devam ettiği belirtilmiştir. Alansal morfometrik analizlerde, havzanın genç bir topografyaya sahip olduğu ve yüzeysel erozyon riskinin arttığı ifade edilmiştir. Ancak, bu durumun Erbaa şehrinin verimli tarım arazilerini etkileyebileceği vurgulanmıştır. İmbat Çayı Havzası'nın iklim özellikleri incelendiğinde, denizel iklimin iç kesimlere kadar ulaşabildiği ve havzanın genel olarak ılıman bir iklim tipine sahip olduğu görülmüştür. Bu iklim özellikleri, tarım alanlarının çeşitliliğini desteklemekte olup, özellikle üzüm, fındık ve tütün gibi ürünlerin yetiştiriciliğine olanak sağlamaktadır. AHS yöntemiyle belirlenen coğrafi faktörler, taşkın duyarlılık analizi için değerlendirilmiş ve eğim, jeoloji ve toprak faktörlerinin riskli parametreler olarak öne çıktığı belirlenmiştir. Bu faktörlerin özellikle İmbat Çayı'nın Kaynak Havzası'nda yüksek duyarlılığa sahip olduğu gözlemlenmiştir. Sonuç olarak, coğrafi bilgi sistemlerinin morfometrik analizler ve duyarlılık analizlerindeki rolü vurgulanarak, İmbat Çayı ve Havzası'nın doğal özellikleri, iklimi ve taşkın duyarlılık dereceleri detaylı bir şekilde değerlendirilmiştir. Bu çalışma, havzanın taşkın yönetimi için alınacak tedbirlerde rehberlik edebilecek önemli bilgiler sunmaktadır.
Özet (Çeviri)
This research on the geographical features of the İmbat Stream Basin was conducted using morphometric analyses and the Analytic Hierarchy Process (AHP) method. The main objective of this study was to obtain and map the geological, morphological, and climatic characteristics of the İmbat Stream Basin. The obtained maps were evaluated, and flood-sensitive sub-basins were identified through morphometric analyses. Using various geographical parameters of the basin, a flood sensitivity map was produced and assessed through the Analytic Hierarchy Process. İmbat Stream is a watercourse located in the Middle Black Sea Section of the Black Sea Region, reaching the Kelkit River in the Erbaa district of Tokat province. The sub-basins of the main stream of the basin, İmbat Stream, were examined and subjected to various morphometric analyses. As a result of these analyses, it was determined that the basin generally has a longitudinal character and that flood sensitivity is mathematically low. Linear morphometric analyses among the sub-basins revealed that the İmbat Stream Basin generally has a mature character, but some sub-basins are more sensitive to floods and inundation. It was noted that in these sensitive basins, flood and inundation sensitivity decreases due to natural processes, but this sensitivity continues without human intervention. In areal morphometric analyses, it was expressed that the basin has a young topography and an increased risk of surface erosion. However, it was emphasized that this situation could affect the productive agricultural lands of the Erbaa city. When the climate characteristics of the İmbat Stream Basin were examined, it was observed that the maritime climate reaches inland and that the basin generally has a temperate climate type. These climate characteristics support the diversity of agricultural areas, particularly enabling the cultivation of products such as grapes, hazelnuts, and tobacco. The geographical factors determined by the AHP method were evaluated for flood sensitivity analysis, and slope, geology, and soil factors were identified as risky parameters. It was observed that these factors are particularly sensitive in the Source Basin of İmbat Stream. In conclusion, emphasizing the role of geographic information systems in morphometric analyses and sensitivity analyses, the natural characteristics, climate, and flood sensitivity degrees of İmbat Stream and its Basin were evaluated in detail. This study provides important information that can guide measures for flood management in the basin.
Benzer Tezler
- Munzur ve Pülümür çayları (Tunceli) bentik algleri ve mevsimsel değişimleri
Munzur and Pulumur rivers benthic algae and seasonal changes
İMDAT KAPLAN
- İmbat madencilik eynez ocağında ocak havalandırma direncinin ölçülmesi ve değerlendirilmesi
Measurement and analysis of air resi̇stance on imbat coalmine
FATİH FIRAT GÖKDENİZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Maden Mühendisliği ve Madencilikİstanbul Teknik ÜniversitesiMaden Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDULLAH FİŞNE
- Havai fişek özelinde piroteknik malzeme mevzuatının mukayeseli incelemesi ve bir model önerisi
Comparative analysis of pyrotechnic material regulations on fireworks and a model proposal
MEHMET İMBAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Savunma ve Savunma Teknolojileriİstanbul Okan Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ KAHRİMAN
- Hipotiroidi, subklinik hipotiroidi, hipertiroidi ve subklinik hipertiroidi hastalarında anksiyete ve depresyon sıklığı
The fequency of anxiety and depression among hypothyroid, subclinical hypothroid, hyperthyroid and subclinical hyperthyroid patients
KIYMET İMBAT TAŞKIN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2010
PsikiyatriZonguldak Karaelmas ÜniversitesiPsikiyatri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. LEVENT ATİK