Edirne'deki Osmanlı mimarisinde kemer
Arch in Ottoman architecture in Edirne
- Tez No: 857881
- Danışmanlar: PROF. DR. FATİH ÖZKAFA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Sanat Tarihi, Architecture, Art History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İslam Tarihi ve Sanatları Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 387
Özet
Kemerler, bir yapının üslûbunu tespit etmemize yardımcı olan ve bünyesinde yapının tarihine dair ipuçları taşıyan mimarî unsurlardır. İki sütunu yahut duvarı birbirine bağlayan ve bu iki taşıyıcı arasındaki açıklığı geçmemizi sağlayan mimarî öğeye kemer denir. Kemer yüzeylerinde, kenar bezemelerinde, alınlık ve hususiyetle kilit taşlarında bulunan tezyînat, sanat tarihi araştırmacıları için dikkate değer malzeme sunmaktadır. Bu sebeple, bir Osmanlı şehrindeki çeşitli tür ve ölçekteki yapıların kemerlerinin ne gibi teknik ve malzemelerde yoğunlaştığı sorusuna cevap aradığımız bu çalışmada, Osmanlı Devleti'ne on yıllarca başkentlik etmesi hasebiyle“Edirne'deki Osmanlı Mimarisinde Kemer”konusunu ele aldık. Hem erken, klasik ve geç döneme tarihlenen eserlere ev sahipliği yapan hem de pek çok farklı yapı türü ve mimarî üslûbu kıyaslama imkânı veren Edirne'yi araştırdığımız çalışmamızda, 11 farklı türde 50 Osmanlı yapısının kemerlerini inceledik. Bu yapıların 17'si Erken Dönem'e, 28'i Klasik Dönem'e, 5'i de Geç Dönem'e tekabül eden yapılardır. Kronolojik olarak erken, klasik ve geç dönem eserlerini, tipolojik olarak da dini mimarî ve ticaret yapılarını incelemek suretiyle bir kemer gelişimi yazdık. Osmanlı'daki kemer gelişimini incelerken kullandığımız bu metod, süreç içerisinde bize belli türdeki yapıların iç mekânında ve dış cephelerinde belli tipteki kemerlerin bazen tek başına bazen de kümeleşerek kullanıldığını sonucuna ulaşmamızı sağladı. Aynı zamanda bu yapıların yalnızca kemerlerine bakarak üslûbu hakkında fikir sahibi olmanın mümkün olup olmadığı da bizim için bir merak konusu idi. Kimi zaman başka bilgiye ihtiyaç duymadan salt kemerlerine bakarak üslûbunu tespit edebildiğimiz yapılar olduğu gibi bazen yapının bulunduğu şehir, ait olduğu dönem, mimarının yetkinliği, yapının türü, o coğrafyada bulunan yapı malzemelerin bilgisinin de gerekebileceği kanısına vardık. Çalışma, bir kemeri; döneminin üslûbuna, bulunduğu yapının türüne, malzemesine ve üzerinde bulunan tezyinata göre değerlendirmesi ile araştırmacılara, bir kemere bakıldığında yapı hakkında neler görebileceğimiz konusunda fikir vermektedir.
Özet (Çeviri)
Arches are architectural elements that help us determine the style of a building and carry clues about the history of the building. The architectural element that connects two columns or walls and allows us to cross the gap between these two carriers is called an arch. The decorations on the arch surfaces, borders, pediments and especially the keystones offer remarkable material for art history researchers. For this reason, in this study, where we sought an answer to the question of what kind of techniques and materials were used in the arches of buildings of various types and sizes in an Ottoman city, we discussed the subject of“Arch in Ottoman Architecture in Edirne”, as it was the capital of the Ottoman State for decades. In our study investigating Edirne, which hosts work dating back to the early, classical and late periods, as well as providing the opportunity to compare many different building types and architectural styles, we examined the arches of 50 Ottoman buildings of 11 different types. 17 of these structures correspond to the Early Period, 28 to the Classical Period, and 5 to the Late Period. We wrote an arch development by examining the early, classical and late period works chronologically, and religious architecture and commercial structures typologically. This method, which we used while examining the development of arches in the Ottoman Empire, allowed us to conclude that certain types of arches were sometimes used singly and sometimes in clusters in the interiors and exteriors of certain types of buildings. At the same time, it was also a matter of curiosity for us whether it was possible to get an idea about the style of these buildings just by looking at their arches. While there are sometimes buildings whose style we can determine by simply looking at their arches without needing any other information, we have come to the conclusion that sometimes knowledge of the city where the building is located, the period it belongs to, the competence of the architect, the type of building, and the building materials found in that geography may be required. Work, an arch; It gives researchers an idea of what we can see about the structure of a belt model by evaluating it according to the style of the period, the type, material and decorations on it.
Benzer Tezler
- Timurlu Çağı sanatı ve Osmanlı mimarisi ile bir karşılaştırma denemesi
Art of the Timurid Era and an essay on analogies with Ottoman architecture
ELİF KÖK
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
Sanat TarihiAnkara ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. KENAN BİLİCİ
- Erken Osmanlı mimarisinde mukarnas (İznik, Bursa, Edirne)
Muqarnas in Early Ottoman architecture (İznik, Bursa, Edirne)
YASSER DALLAL
Doktora
Türkçe
2019
MimarlıkSüleyman Demirel Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BAHATTİN YAMAN
- Edirne'deki hanedan camileri çerçevesinde Üç Şerefeli ve Selimiye: Sembolik bir değerlendirme
Üç Şerefeli and Selimiye within the framework of dynasty mosques in Edirne: A symbolic evaluation
ERDEM BAYRAM
- Edirne çeşmeleri
Edirne fountains
MURAT KARADEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Sanat TarihiSelçuk ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. OSMAN ERAVŞAR
- Osmanlı camilerinde çinili mihraplar (15.-18. yüzyıl)
Tiled mihraps in Ottoman mosques (15th-18th century)
DİLEK ÇAKIR
Doktora
Türkçe
2024
Sanat TarihiÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEKİYE UYSAL