Lynch Vapur Şirketi'nin kuruluşu Dicle ve Fırat Nehirlerindeki faaliyetleri (1835-1914)
The establishment of the Lynch Steamship Company and its operations on the Tigris and Euphrates Rivers (1835-1914)
- Tez No: 858550
- Danışmanlar: PROF. DR. DAVUT HUT
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yakınçağ Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 141
Özet
Sanayi devrimiyle birlikte pek çok alanda gelişme gösteren İngiltere'nin özellikle XIX. yüzyılda buhar gücünü vapurlara uygulaması ve bu vapurları en büyük sömürgesi olan Hindistan ile ticaretinde önemli birer vasıta haline getirmesinde, dönemin Osmanlı toprakları dahilinde bulunan Dicle ve Fırat nehirleri, jeopolitik olarak büyük bir değer kazanmıştı. Nitekim 1830'lu yıllarda İngilizler parlamentoda Hindistan'a en kısa sürede varmak için iki rota üzerinde tartıştılar. Yapılan araştırmalar ve keşif gezileri neticesinde Fırat Nehri'nin buharlı gemi işletmeciliğine daha elverişli olduğu ve ticaretin daha güvenilir yapılabileceği kanısına varıldı. Bundan sonra İngiliz Hükümeti, Babıali ile iletişime geçerek 1834'te Fırat'ta vapur işletme imtiyazını elde etmiş, 1841'de şartlı ve sınırlı olmak suretiyle Kaptan Henry Blosse Lynch'e Fırat'ta iki vapur işletme imtiyazı verilmişti. Zamanla İngiltere, verilen bu imtiyazları suiistimal ederek ve Osmanlı Devleti üzerinde nüfuzunu artırarak Fırat ve Dicle Nehirlerinde H.B Lynch önderliğinde 25 Nisan 1861 tarihinde The Euphrates and Tigris Steam Navigation Company Limited isimli bir şirket kurmaya muvaffak oldu. Bu tezin amacı, keşif gezileri neticesinde 1861 yılında tesis olunan Lynch Şirketi'nin kuruluşu, işleyişi ve sahip olduğu yolcu-yük nakliyatı ve ticaret hacmi hakkında incelemelerde bulunarak İngiltere ve Osmanlı Devleti'nin mezkûr nehirler üzerindeki rekabetleri çerçevesinde bölgenin gelişen ve değişen ekonomik, siyasi ve sosyal durumları hakkındaki bilgileri ve değerlendirmeleri ortaya koymaktır. Lynch Şirketi hakkında daha önce belli başlı çalışmalar mevcut bulunsa bile bu çalışmalarda olaylar genellikle II. Abdülhamit tarafından kurulan Hamidiye Vapur Kumpanyası etrafında incelenmiştir. Lynch Şirketi'ni merkeze alarak, bölgeyi anlatan çalışma ise bulunmamaktadır. Bu durum, XIX. Yüzyılda telgraf hatlarının döşenmesi, demiryollarının yapılması kadar önemli bir İngiliz projesi olan buharlı seyrüsefer şirketinin yeterince incelenmemiş olmasına ve anlaşılmamasına sebebiyet vermiştir. Dolayısıyla yaptığımız çalışma, literatürdeki boşluğu bir dereceye kadar tamamlaması hedeflenen monografik bir çalışma olacaktır.
Özet (Çeviri)
With the Industrial Revolution, England, which made progress in many areas, particularly applied steam power to steamships in the 19th century and turned these steamships into significant means of trade with its largest colony, India. In this context, the Tigris and Euphrates rivers, located within the Ottoman territories of the time, gained great geopolitical importance. Indeed, in the 1830s, the British debated in Parliament two routes to reach India as quickly as possible. Through research and exploration trips, it was concluded that the Euphrates River was more suitable for steamship operations, providing a more reliable basis for trade. Subsequently, the British government communicated with the Ottoman government and obtained the privilege of operating steamships on the Euphrates in 1834. In 1841, conditional and limited privileges for operating two steamships on the Euphrates were granted to Captain Henry Blosse Lynch. Over time, Britain, by abusing these privileges and increasing its influence over the Ottoman Empire, successfully established a company called“The Euphrates and Tigris Steam Navigation Company Limited”on April 25, 1861, under the leadership of H.B. Lynch. The aim of this thesis is to examine the establishment, operation, passenger-freight transportation, and trade volume of the Lynch Company, founded in 1861 as a result of exploration trips. This study aims to reveal information and evaluations about the evolving and changing economic, political, and social conditions of the region within the framework of the competition between England and the Ottoman Empire over these rivers. While there are existing studies focusing on the Hamidiye Steamship Company established by Abdulhamid II, there is no study centered around the Lynch Company, which played a crucial role in the region. Thus, our work is intended to partially fill this gap in the literature, serving as a monographic study.
Benzer Tezler
- Tarihi kentlerde tarihi park ve bahçelerin değerlendirilmesi ve İstanbul örneği
The Evaluation of historical parks and gardens situated in historical cities and case study of İstanbul
RAHŞAN DEMİRKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURAN ZEREN GÜLERSOY
- Sosyolojik perspektiften linç ve toplumsal şiddet sarmalı
Lynch and the spiral of violence from a sociological perspective
EBRU ALOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
SosyolojiEge ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ PELİN ÖNDER EROL
- 2000'lerden günümüze Türkiye'de kolektif şiddet türü olarak linç
Lynch as a form of collective violence in Turkey since 2000s
DİLER BULUT
Doktora
Türkçe
2023
Siyasal BilimlerMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MERAL ÖZBEK BOSTANCIOĞLU
- Yazılı basında linç saldırılarının temsili (2009-2019)
Representation of lynch attacks in the print media (2009-2019)
BERFU DENİZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
GazetecilikHacettepe Üniversitesiİletişim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYŞE NEVİN YILDIZ
- Functional analysis of vus (variant of uncertain significance) of human muts homolog 2/6 (hMSH2/6) proteins
İnsan muts homolog 2 ve 6 (hMSH2/6) proteinlerinde bulunan klinik önemi belirsiz varyantlarin fonksiyonel analizi
CELİL MERT GÜL
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Genetikİstanbul Teknik ÜniversitesiMoleküler Biyoloji-Genetik ve Biyoteknoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GİZEM DİNLER DOĞANAY