Yöneticilerin kişilik özellikleri ile karar verme stilleri arasındaki ilişkide sosyal sermayenin düzenleyici rolü
The moderating role of social capital in the relationship between personality traits and decision-making styles of managers
- Tez No: 858552
- Danışmanlar: PROF. DR. REFİKA BAKOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yönetim ve Organizasyon Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 166
Özet
Bu çalışmanın amacı yöneticilerin kişilik özelliklerinin karar verme stilleri üzerindeki etkisini ortaya koymak ve bu etkide sosyal sermayenin düzenleyici rolü olup olmadığını belirlemektir. Yöneticilerin sahip olduğu kişilik özellikleri ile karar verme stilleri arasındaki ilişkinin varlığını ve bu ilişkide sosyal sermaye düzeyinin rolünün olup olmadığını, yöneticinin karar verme stillerinin sosyal sermaye düzeylerine göre farklılaşıp farklılaşmadığını saptamaktır. Kişilik özellikleri, kişilik araştırmalarında genel kabul gören bir sınıflandırma olan Beş Kişilik Envanteri çerçevesinde araştırılmıştır. Karar Verme Stilleri, karar verme sürecinde problemlere yaklaşımda kullanılan bireysel farklılıkları ölçmek amacıyla Scott ve Bruce tarafından geliştirilmiştir. Sosyal sermayenin ölçülmesine yönelik ise en yaygın çalışma Dünya Değerler Anketi (DDA) çalışmasıdır. Tez araştırmasında farklı sektörlerde faaliyet gösteren 387 yöneticiye kişilik özeliklerini, karar verme stillerini ve sosyal sermaye düzeylerini ölçmeye yönelik 109 sorudan oluşan anket uygulanmıştır. Elde edilen veriler SPSS programı kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda ankete katılan yöneticilerin beş faktör kişilik özellikleri ile karar verme stilleri arasındaki ilişkiye ve bu ilişkide sosyal sermayenin düzenleyici rolüne ait literatürde destekleyen ve farklılaşan bulgular ortaya konulmuştur. Araştırma sonuçlarına genel olarak baktığımızda, yöneticilerin kişilik özellikleri ile karar verme stilleri arasında anlamlı ilişkiler olduğu saptanmıştır. Rasyonel karar stilinin sorumlu ve deneyime açık kişilik özellikleri ile pozitif yönde, dışadönük kişilik özelliği ile negatif yönde ve anlamlı ilişkisi bulunmuştur. Sezgisel ve bağımlı karar stillerinin uyumlu ve nevrotik kişilik özellikleri ile pozitif yönde ve anlamlı ilişkisi, kaçınma karar stilinin nevrotik kişilik özelliği ile pozitif yönde, sorumlu ve deneyime açık kişilik özellikleri ile negatif yönde ve anlamlı ilişkisi saptanmıştır. Kendiliğinden karar stilinin sorumlu kişilik özelliği ile negatif yönde, dışadönük kişilik özelliği ile pozitif yönde ve anlamlı ilişkisi bulunmuştur. Sosyal sermayenin, yöneticilerin karar verme stilleri üzerindeki etkisi incelendiğinde ise, norm sermayesinin sezgisel ve kaçınma karar verme stili üzerinde, güven sermayesinin ise bağımlı karar verme stili üzerinde anlamlı bir etkiye sahip olduğu gözlemlenmiştir. Bununla birlikte sosyal sermayenin kişilik ve karar verme stilleri arasındaki ilişkide düzenleyici bir rol oynadığı görülmüştür. Özellikle sosyal sermayenin kişilik ile sezgisel karar verme arasındaki zayıf ilişkiyi güçlendirdiği ve anlamlı hale getiren bir etki yarattığı gözlemlenmiştir. Analiz bulguları sonucunda kişilik özellikleri ile sezgisel ve bağımlı karar verme arasındaki ilişkide sosyal sermayenin düzenleyici rolü bulunduğu görülmektedir. Yapılan literatür incelemesi sonucunda, bu araştırmanın kişilik özelikleri ve karar verme stilleri ilişkisinde sosyal sermayenin düzenleyici rolünü ortaya koyan öncül bir çalışma olduğu söylenebilir.
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to reveal the effect of managers' personality traits on their decision-making styles and to determine whether social capital has a regulatory role in this effect. The aim is to determine the existence of a relationship between the personality traits of managers and their decision-making styles, whether the level of social capital plays a role in this relationship, and whether the decision-making styles of managers differ according to their social capital levels. Personality traits were investigated within the framework of the Five Personality Inventory, a generally accepted classification in personality research. Decision Making Styles were developed by Scott and Bruce to measure individual differences used in approaching problems in the decision-making process. The most common study for measuring social capital is the World Values Survey (DDA). In the thesis research, a survey consisting of 109 questions was applied to 387 managers operating in different sectors to measure their personality traits, decision-making styles and social capital levels. The data obtained was analyzed using the SPSS program. As a result of the research, findings that support and differ in the literature regarding the relationship between the five factor personality traits and decision-making styles of the managers participating in the survey and the regulatory role of social capital in this relationship were revealed. When we look at the research results in general, it has been determined that there are significant relationships between the personality traits of managers and their decision-making styles. Rational decision style was found to be positively related to responsible and open to experience personality traits, and negatively and significantly to extraverted personality traits. A positive and significant relationship was found between intuitive and dependent decision styles with agreeable and neurotic personality traits, and a positive and significant relationship between avoidant decision style and neurotic personality traits, and a negative and significant relationship with responsible and open to experience personality traits. Spontaneous decision style was found to be negatively related to the responsible personality trait and positively and significantly to the extroverted personality trait. When the effect of social capital on managers' decision-making styles was examined, it was observed that norm capital had a significant effect on the intuitive and avoidant decision-making style, and trust capital had a significant effect on the dependent decision-making style. However, it has been observed that social capital plays a regulatory role in the relationship between personality and decision-making styles. In particular, it has been observed that social capital strengthens the weak relationship between personality and intuitive decision-making and creates a meaningful effect. As a result of the analysis findings, it is seen that social capital has a regulatory role in the relationship between personality traits and intuitive and dependent decision making. As a result of the literature review, it can be said that this research is a pioneering study that reveals the regulatory role of social capital in the relationship between personality traits and decision-making styles.
Benzer Tezler
- Beş faktör kişilik özellikleri ve yönetici sessizliği arasındaki ilişkide karar verme stillerinin aracılık etkisi: Güneydoğu Anadolu Bölgesinde hizmet sunan 3, 4 ve 5 yıldızlı otel işletmelerinde bir araştırma
The mediating effect of decision-making styles on the effect of personality traits on managerial silence: A study of 3, 4 and 5 star hotel businesses operating in the Southeast Anatolia Region
HARUN REŞİT GÜNDOĞAN
- Psikobiyolojik kişilik kuramı ekseninde yöneticilerin kişilik özellikleri, karar verme stilleri ve örgütsel sonuçlara yansımaları
Manager's personality traits in the psychological personality theory axis, decision-making styles and organizational results
ENGİN ÜNGÜREN
Doktora
Türkçe
2011
İşletmeAkdeniz ÜniversitesiTurizm İşletmeciliği ve Otelcilik Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. RÜYA EHTİYAR
- Okul yöneticilerinin öz düzenleme becerileri ile karar verme stillerine ilişkin öğretmen ve yönetici görüşleri
Teachers' and administrators' opinions on the self-regulation skills and decision-making styles of school principals
ÖZGÜN ÇEKİÇ
Doktora
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞAKİR ÇINKIR
- Yöneticilerin karar verme tarzları ile kişilik özellikleri ve örgüt kültürü etkileşimi: İstanbul'daki tekstil işletmelerinde bir araştırma
Interaction of managers' decision-making styles with personality traits and organizational culture: A research on textile enterprises in Istanbul
ÜMİT ÖZÜREN
- Atölye ve laboratuar dersleri Öğretmenlerinin okul yönetimine katılma düzeyleri (Kırıkkale ili örneği)
The participation levels of workshop and labratory lessons teachers to the school management
ÇETİN YILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
Eğitim ve ÖğretimKırıkkale ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ZEKAİ ÖZTÜRK